niedziela, 10 listopada 2024
Imieniny: PL: Leny, Lubomira, Natalii| CZ: Evžen
Glos Live
/
Nahoru

Księstwo Cieszyńskie na mapach. Niezwykła podróż przez wieki | 06.06.2024

To była najtrudniejsza wystawa, którą miałem przyjemność realizować. Ale zapytałem sam siebie, czy da się opowiedzieć historię Księstwa Cieszyńskiego tylko mapami? – przyznaje Jan Paweł Borowski, historyk Muzeum Śląska Cieszyńskiego, autor niecodziennej wystawy map Księstwa Cieszyńskiego, którą od środy 5 czerwca można oglądać w tej placówce.

Ten tekst przeczytasz za 3 min.
W Muzeum Śląska Cieszyńskiego znajduje się 300 map. Fot. Łukasz Klimaniec

W zbiorach Muzeum Śląska Cieszyńskiego, w dziale kartografii, znajduje się ok. 4 tys. map. Aż 300 jest poświęconych Księstwu Cieszyńskiemu.
– Komuś może wydawać się, że to nie jest tak dużo. Ale spójrzmy na to, że to jest teren gdzieś na świecie pomiędzy Białką, a Ostrawicą, a tylko w naszych zbiorach mamy 300 jego map. To niezła liczba, jak na ten nieduży obszar świata, prawda? – mówi Jan Paweł Borowski, historyk cieszyńskiego Muzeum, autor wystawy „Imago Principatus Silesiae Teschinensis.. Księstwo Cieszyńskie na mapach z kolekcji Muzeum Śląska Cieszyńskiego”, której wernisaż miał miejsce w środę 5 czerwca.
Postanowił on opowiedzieć historię Księstwa Cieszyńskiego właśnie za pomocą map. Ze zbioru 300 map wybrał najpierw 100, a następnie wyselekcjonował 37, które znalazły się na wystawie czasowej w Galerii Muzeum Śląska Cieszyńskiego.

Jan Paweł Borowski, autor najnowszej wystawy w Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Fot. Łukasz Klimaniec

Opowieść wiedzie od najstarszej mapy, jaka znajduje się w zbiorach muzealnych, po kres Księstwa Cieszyńskiego i 1921 rok, czyli proces arcyksięcia Fryderyka Habsburg z państwem polskim o jego dobra prywatne, czyli dobra Komory Cieszyńskiej. Uwagę przyciąga mapa Jonasza Nigriniego wydana w Cieszynie w 1724 roku. To najstarsza mapa Księstwa Cieszyńskiego.
– To mapa, z której możemy być nadal bardzo dumni, bo pokazuje, że możliwości intelektualne mieszkańców Księstwa Cieszyńskiego były na bardzo wysokim poziomie trzysta lat temu. To przecież mieszkaniec Księstwa Cieszyńskiego, a nie ktoś przybyły z Pragi albo z Wiednia, stworzył obraz kartograficzne tego terenu – podkreśla Jan Paweł Borowski. I od razu dodaje, że Nigrini nigdy nie dostał nagrody za tę mapę, ale za swoją pracę siedmioletnią pracę trafił do… więzienia. Według różnych domniemań powodem mógł być fakt, że naniósł na mapę szańce jabłonkowskie, które były wówczas tajemnicą.

Na wystawie znajdziemy wiele ciekawych map. Fot. Łukasz Klimaniec

Na wystawie warto dłużej zatrzymać się m.in. przed mapą Franciszka Popiołka z 1919 roku obrazującą wyniki spisu powszechnego na Śląsku Cieszyńskim w 1910 roku, mapą Kolei Austro-Węgierskich wydrukowaną przez Prochaskę czy wreszcie mapą Śląska Martina Helwiga z 1645 roku. Nie lada ciekawostką są informacje o zapisach kartograficznych, jakich dokonał Angelino de Dalorto, gdzie Cieszyn jest zapisany jako Chesim na portolanie (rodzaju mapy morskiej używanej w żegludze) w 1325 roku. Są również mapy, na których nanoszone były zmiany granic między Polską a Czechosłowacją od 1918 do 1920 roku.

 Wystawa jest czynna do połowy września. Na odwiedzających wystawę w najbliższy weekend czeka atrakcja – możliwość ułożenia puzzli (1000) pokazujących mapę Księstwa Cieszyńskiego Jonasza Nigriniego.
Więcej w papierowym wydaniu „Głosu”.




Może Cię zainteresować.