Kafka wywarł
wpływ nie tylko na literaturę, ale także na teatr i muzykę, film i praską
turystykę. Jego twórczość często jest inspiracją i punktem wyjścia do tematów
realizowanych przez współczesnych artystów różnych dyscyplin sztuki. To łamanie
schematów widoczne jest np. zdaniem autora scenariusza, współtwórcy filmu
Holland, Marka Epsteina. Dlatego film ma być, jak mówił, „mozaiką, puzzlami z
wrażliwym człowiekiem w centrum”. Dyrektor
Instytutu Filologii Germańskiej na Uniwersytecie Karola w Pradze, Štěpán Zbytovský, jest autorem wystawy „Gry Franza Kafki” w Muzeum Literatury.
Ekspozycja opowiada o Kafce, o jego podejściu do swojej twórczości lub do
świata – tłumaczył w mediach Zbytovskýkoncepcję wystawy. W Muzeum Literatury
pokazywany jest także ostatni list Franza Kafki pisany na dzień przed śmiercią
do rodziców. Adresowany jest z sanatorium w Kierling w Austrii.
Widoczne,
zdaniem autora wystawy, łamanie stereotypów sprowadzających Kafkę do roli
„niemieckiego” pisarza, ma pomóc we wzmocnieniu przekazu, że jego talent wyrósł
z atmosfery wieloetnicznej Pragi przełomu epok. Tam Kafka się urodził, mieszkał
i pracował przez większość życia.
„Praskość”
pisarza stała się okazją dla czeskich organizacji turystycznych do korzystania
z marki Kafki, ale, jak mówi rzeczniczka Praskiej Organizacji Turystycznej
Klara Benderkowa, Kafka jest motywem odwiedzin Pragi tylko dla niektórych
turystów z krajów niemieckojęzycznych i z USA. W mieście jego urodzin turyści
przede wszystkim chcą widzieć ruchomy pomnik współczesnego rzeźbiarza Davida
Černego, który przedstawia głowę pisarza.
Franz Kafka według wizji współczesnego rzeźbiarza Davida Černego. Fot. Wikimedia Commons
Do tej rzeźby
prowadzi swoich gości pisarz i praski przewodnik Mariusz Surosz. Zastrzega się
jednak, że w ciągu kilkunastu lat pracy w czeskiej stolicy ani razu nie został
poproszony o realizację spaceru śladami Franza Kafki. – Ja pokazuję budynki, w
których mieszkał lub pracował, ale powiedzmy śmiało, Kafkę kojarzą ludzie +40 i
ewentualnie uczniowie liceów z rozszerzonym programem humanistycznym –
powiedział PAP Surosz. – Moim zdaniem sława Franza Kafki minęła. Na Złotej
Uliczce na Zamku Praskim jest tabliczka z informacją, że tam mieszkał.
Pokazuję, że tam jest sklepik, gdzie można kupić jego zdjęcia lub reprodukcje
okładek książek, ale nie wzbudza to zainteresowania – dodał Surosz, kwitując
wypowiedź uwagą, że Kafka nie wzbudza już wielkich emocji. Kiedy pokazuje różne
miejsca związane z pisarzem, pyta zwiedzających, czy wiedzą kim był Kafka. – Nie
ma odpowiedzi – przyznał.
Dorota Drozda,
pasjonatka czeskiej kultury, która prowadzi o niej regularny podcast i czasem
przywozi do Pragi swoich przyjaciół także nie spotkała się z chęcią
ograniczenia wizyty w Czechach do śladów Franza Kafki. – Jeżeli taką prośbę bym
dostała, to pokazałabym miejsca z nim związane. Praskie Stare Miasto, Rynek,
dzielnicę żydowską i położony poza centrum cmentarz żydowski, gdzie został
pochowany – powiedziała w rozmowie z PAP Drozda, dodając, że o ile zaprosiłaby
na taki spacer przed końcem września, to koniecznie namawiałaby gości do
odwiedzin praskiej galerii sztuki współczesnej DOX, gdzie wciąż można zobaczyć
wystawę „KAFKAesque”. – Jest wspaniała, pokazuje, ile inni artyści mu
zawdzięczają – powiedziała PAP.