Stonawa: Wielkie święto śląskiej pieśni chóralnej i nagrody im. S. Moniuszki | 18.06.2024
Marta Orszulik, dyrygentka Chóru Mieszanego Stonawa oraz Chór Mieszany Sucha znaleźli się wśród laureatów Międzynarodowej Nagrody im. Stanisława Moniuszki. Statuetki wręczono w niedzielne południe w Domu PZKO w Stonawie w ramach XXXI Święta Śląskiej Pieśni Chóralnej "Trojok Śląski".
Niedzielne świętowanie rozpoczęło się od uroczystego przemarszu chórów sprzed Domu PZKO w Stonawie do kościoła pw. św. Marii Magdaleny, gdzie uroczystą mszę świętą z oprawą chórów („Stonawa” i „Lira”) odprawił kapelan Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr ks. prof. Antoni Reginek wraz z ks. proboszczem dr. Rolandem Manowskim-Słomką.
GALERIE Stonawa od księdza
Fot. Parafia rzymskokatolicka w Stonawie
Po nabożeństwie wszystkie zespoły wraz z pocztami sztandarowymi udały się na cmentarz, gdzie przy mogile polskich żołnierzy poległych w 1919 roku złożono kwiaty. Po przejściu do Domu PZKO połączone chóry zaśpiewały pieśń „Przyjaźń, o bracia” (słowa P. Wiecki, muz. T. Kiewicz), stanowiącą hasło Związku Śląskich Kół Śpiewaczych. Piętnastoma zespołami dyrygowała prof. Iwona Melson, dyrektor artystyczna ŚZChiO oraz wieloletnia dyrygent Śląskiego Chóru Górniczego „Polonia-Harmonia” z Piekar Śląskich, który wśród uczestników „Trojoka” wyróżniał się strojami regionalnymi (kobiety występują w strojach rozbarskich, a mężczyźni w mundurach górniczych).
Wśród zespołów z Polski do Stonawy zjechały także chóry mieszane: „Gwiazda” z Chorzowa Starego, „Jadwiga” z Wodzisławia Śląskiego, „Lutnia” z Chorzowa, „Skowronek” z Gierałtowic, „Wanda” z Łazisk Górnych, „Jutrzenka” z Ornontowic, a także Towarzystwo Śpiewu „Cecylia” z Rydłutów i Zespół Śpiewaczy „Apertum Cor” z Katowic. Z kolei z Zaolzia do wspólnego świętowania dołączyły chóry „Lira” z Karwiny-Darkowa, „Sucha” z Suchej Górnej, „Zaolzie” z Orłowej-Lutyni, „Melodia” z Nawsia, Polski Zespół Śpiewaczy „Hutnik” z Trzyńca oraz gospodarze, czyli Chór Mieszany „Stonawa”. Wszyscy śpiewacy oprócz koncertowych strojów dumnie prezentowali przypięte do piersi ręcznie robione róże – dzieło członkiń Klubu Kobiet MK PZKO w Stonawie.
Podczas uroczystości nie zabrakło też mocnego lokalnego akcentu, czyli pieśni „Płyniesz Olzo”, którą pod batutą dyr. Beaty Pilśniak-Hojki i do akompaniamentu Haliny Pribuli, wykonali na scenie Kateřina Konečná i Władysław Czepiec. Do nich dołączyła zaś wypełniona po brzegi śpiewakami sala. Głównym punktem niedzielnego programu było wręczenie nagród im. Stanisława Moniuszki ściśle związanych ze śląskim świętowaniem.
– Od 1996 roku przyznajemy je osobom i zespołom szczególnie zasłużonym dla społecznego ruchu muzycznego – wyjaśniał ks. prof. Reginek, przewodniczący Kapituły Nagrody. W tym roku przyznano pięć statuetek przedstawiających w miniaturze katowicki pomnik Moniuszki. Otrzymał ją Chór Mieszany „Jadwiga” z Wodzisławia Śląskiego. Z Zaolzia uhonorowano chór „Sucha” pod dyr. Tadeusza Danela.
– Jesteśmy bardzo zaszczyceni, chyba zauważono nas dlatego, że kontynuujemy tradycje śpiewacze sięgające początków koła PZKO w naszej gminie – powiedziała „Głosowi” wiceprezes suskiego chóru mieszanego Bogumiła Przeczek. Z kolei indywidualne nagrody przyznano Henrykowi Mandryszowi, dyrygentowi Orkiestry Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, Bogusławowi Plichcie, kapelmistrzowi Orkiestry Dętej Tauron-Wytwarzanie Odział Elektrowni Łaziska oraz Marcie Orszulik.
– Na początku mojej przygody ze śpiewem byłam chórzystką Chóru Żeńskiego „Halka” MK PZKO w Stonawie, Moniuszko więc cały czas mi towarzyszy na tej drodze, po jego repertuar sięgamy też co jakiś czas w obecnym zespole – wyjaśniła dyrygentka stonawskiego chóru. W wydarzeniu udział wzięli konsul RP w Ostrawie Stanisław Bogowski, senator Andrzej Feber i wójt Tomáš Wawrzyk (obaj udzielili patronatu honorowego), a także kierownictwo Polskiego Związku Chórów i Orkiestr oraz Unii Chórów Czeskich.
– Nic tak bardzo nie łączy, jak wspólne śpiewanie śląskich pieśni, które wykonywane były przez naszych poprzedników, przez naszych dziadków, przez naszych ojców i mam nadzieję, że będą wykonywane nadal tak, żeby dumni byli z tego dzieła również nasi potomkowie – mówiła Weronika Czech, prezes Śląskiego Związku Chórów i Orkiestr w Katowicach. „Trojoka Śląskiego” zorganizowali ŚZChiO, bielski oddział Polskiego Związku Chórów i Orkiestr (reprezentowanego na Zaolziu przez Leszka Kalinę, prezesa PTA „Ars Musica”), ostrawski oddział Unii Chórów Czeskich oraz Polski Związek Kulturalno-Oświatowy w Republice Czeskiej.
Świętowanie w Stonawie było możliwe dzięki wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury RC, Funduszu Rozwoju Zaolzia Kongresu Polaków w RC oraz Urzędu Wojewódzkiego w Ostrawie. – Jako PZKO staramy się utrzymywać kontakt z chórami działającymi na Zaolziu i organizować wspólne śpiewanie także z okazji Narodowego Święta Niepodległości 11 listopada, Święta Śląskiej Pieśni czy w ramach festiwali PZKO – uzupełnił Stanisław Kołek z ZG PZKO. Kulminacją niedzielnego świętowania były koncerty muzyki chóralnej. Repertuar ludowy zabrzmiał w stonawskim Domu PZKO, a sakralny w kościołach w Suchej Górnej (pw. św. Józefa) i Czeskim Cieszynie (pw. NSPJ).
Chór Mieszany »Sucha«, laureat Międzynarodowej Nagrody im. Stanisława Moniuszki 2024 ŚZChiO
To jeden z pięciu zespołów działających obecnie przy MK PZKO w Suchej Górnej i zarazem spadkobierca bogatego ruchu śpiewaczego gminy zapoczątkowanego już w 1913 roku. Bezpośrednimi poprzednikami chóru były działające równolegle dwa składy – żeński „Tęcza” i męski „Sucha” – które w 1993 roku połączyły się w jeden obecnie 22-osobowy chór śpiewający od 2019 roku pod kierownictwem Tadeusza Danela. Rodzina dyrygenta tworzy także towarzyszący chórowi podczas występów zespół smyczkowy. „Sucha” jest członkiem Konfraterni Najstarszych Chórów i Orkiestr Województwa Śląskiego od 2003 roku.
Marta Orszulik, laureatka Międzynarodowej Nagrody im. Stanisława Moniuszki 2024 ŚZChiO
Pochodzi ze Stonawy i swoją przygodę ze śpiewem chóralnym rozpoczynała w chórze szkolnym i kościelnym, a następnie (od 1978 roku) w Chórze Żeńskim „Halka” MK PZKO, którego w 1991 roku została dyrygentką. Trzy lata później, po połączeniu żeńskiego składu z męską „Siłą”, objęła kierownictwo Chóru Mieszanego „Stonawa”, który na swoim koncie ma wiele form współpracy z innymi zespołami, a także występów m.in. w Poznaniu, Raciborzu, Koninie, Pradze, Brnie czy Lwowie. Za swoją działalność otrzymała Srebrną i Złotą Honorową Odznakę PZChiO, Brązową, Srebrną i Złotą odznakę PZKO, a w 2023 roku odznakę Zasłużony dla Kultury Polskiej MKiDN.