sobota, 20 kwietnia 2024
Imieniny: PL: Agnieszki, Amalii, Czecha| CZ: Marcela
Glos Live
/
Nahoru

Czeski Cieszyn: Lech z Czechem na wojnie, czyli teatr faktu i lekcja historii na scenie  | 26.09.2022

Tym razem nie publikacje historyczne ani konferencje naukowe. Konflikt polsko-czechosłowacki z lat 1918-1920 stał się tematem swoistej lekcji historii, która miała miejsce w niedzielne popołudnie w czeskocieszyńskim Ośrodku Kultury „Strzelnica”. MK PZKO Czeski Cieszyn-Centrum zaprosiło nad Olzę Teatr Mumerus z Krakowa. Aktorzy w ramach teatru faktu przedstawili czytanie performatywne pn. „Lech z Czechem na wojnie”. 

Ten tekst przeczytasz za 3 min.
Fot. Szymon Brandys



Czytanie zostało przygotowane w oparciu o dokumenty, listy, wspomnienia, artykuły prasowe z epoki, a także ulotki propagandowe. W ponadgodzinnym występie pojawiły się zatem m.in. fragmenty wspomnień Ferdinanda Pelca, przewodniczącego Krajowej Rady Narodowej dla Śląska (Zemský národní výbor pro Slezsko), teksty polskiego historyka Feliksa Konecznego, listy Tomáša Garrigue Masaryka, dzienniki czechosłowackiego generała Josefa Šnejdárka, porucznika Klemensa Matusiaka, pierwszego dowódcy wojsk polskich na Śląsku Cieszyńskim czy też teksty historyków Daniela Korbela i Grzegorza Gąsiora. 

Wybrane ustępy, zbierane i opracowywane przez Wiesława Hołdysa odczytywane były przez aktorów Ewę Bregułę, Jana Mancewicza, Jacka Milczanowskiego oraz samego reżysera i scenarzystę. Największym wyzwaniem była selekcja materiału. – Takim przewodnikiem dla mnie w tym gąszczu były wspomnienia Zofii Kirkor-Kiedroniowej – wyjaśniał Hołdys.
 


 
– To szczególnie atrakcyjny dla naszej społeczności temat – zapowiadała wydarzenie Małgorzata Rakowska, prezes MK PZKO Czeski Cieszyn-Centrum. – Konflikt sprzed ponad 100 lat dotyczy naszej historii i zadecydował o naszym przyszłym bycie. Jak dodała w rozmowie z „Głosem”, członkowie koła dowiedzieli się o tym projekcie z Krakowa, gdzie miała miejsce jego premiera, i postanowili ściągnąć teatr nad Olzę. Inicjatywę wsparło Miasto Czeski Cieszyn.
 
 – Tam ludzie nie mieli zupełnie pojęcia o tym temacie, co innego tutaj. Publiczność po naszym czytaniu chciała dyskutować – mówił Hołdys, podkreślając jednocześnie, że jego zamiarem było nie wkładanie kija w mrowisko, ale stworzenie teatru faktu. – Stosunki polsko-czeskie są dobre, jak nigdy dotąd w historii. Tak mi się wydaje, a wiem, co mówię, bo pamiętam lata 60., 70. i – najgorszy okres pod tym względem – karnawał Solidarności – dodał pochodzący z Cieszyna reżyser. Twórca ma w planach realizację spektaklu poświęconego tematowi konfliktu polsko-czechosłowackiego, choć, jak przyznał, największy problem będzie stanowiło udramatyzowanie zebranych przez niego tekstów. 

Teatr Mumerus jest profesjonalnym, nieinstytucjonalnym teatrem autorskim. Wystawia scenariusze napisane przez Wiesława Hołdysa, który założył teatr w 1999 roku. W swoim dorobku ma ponad 20 premier. Ich główną linią programową jest rzeczywiste poszukiwanie nowych form teatralnych, łączenie teatru z innymi sztukami oraz poszukiwanie nowych przestrzeni społecznych dla istnienia teatru. 
Scenografię niedzielnego czytania performatywnego stanowiły wystawione przed sceną plakaty, obwieszczenia, mapy, zdjęcia i ulotki propagandowe z lat 1918-1920. – Najgorszą robotę zrobili właśnie propagandyści obydwóch stron – podsumował ze sceny wydarzenia sprzed wieku aktor Jacek Milczanowski.  


Fot. Szymon Brandys


 



Może Cię zainteresować.