Kaj czego je za moc, to trzeba brać, a kaj chybi - dować. Kany to wszyndzi Wielki Zbójnik zbijół i kómu broł, to tak do kóńca nie wiym, ale widziołech, kaj dowoł. Dowoł swoimu miastu Ustróniu, dowoł całymu regiónowi, tutejszej kulturze. Dowoł ludzióm tu osiadłym, aji tym, co tu przijyżdżali. Broł ludzióm czas na gupoty, cypowiny i bisagowani a dowoł im czas pożytecznie spyndzóny. To ón połónczył Nydek i Ustróń „ścieżkóm rycerskóm", ón organizowoł prelekcje, wystawy, konkursy plastyczne dlo dziecek czy też sioci krzice przed Św. Jónym. To ón skrziknył partyje dzisiejszych ustróńskich „zbójników", coby brónili spuścizny przodków i wroz z nim po zbójnicku rownali świat. To Wielki Zbójnik chodził po Czantorii i widzioł, że posiónki zarostajóm, że w Beskidach chybio owiec, że aji tu trzeba świat rownać. I tak, jako przez wieki zbójnicy chodzili na sałasze owce kraść, to za hersztowanio Jasia Sztefka zaczyni ich łowczorzóm dować. Też żech jednóm czulke od nich wyfasowoł. Jasio Sztefek ale wiedzioł, że nejlepi sie łowczorstwu i grónióm przisłóży, jak zaś nauczy ludzi jeść owcze miynso, tóż zaczón organizować ustróński Świynto Baraniny i z nim połónczóne Mistrzowa Polski w Podawaniu Baraniny. Latoś sie tu piyrszy roz muszymy obynść bez niegio, bez herszta, bez Wielkigo Zbójnika, bo łóni na jesiyń poszeł zbójować tam, kaj uż wszecko je srownane.

 

Pamiyntóm, że tu kiejsi wszelijako bywało. O baraninie sie z poczóntku jyny mówiło, abo se jóm człowiek móg, jak uż tak to pozoglóndać w formie wytworów kuchorzi startujóncych w mistrzowstwach, bo kosztowali jyny syndziowie a jak uż przeca cosi mało niewiela zbyło, to sie w mig straciło. Na Świyncie Baraniny szło kupić jyny wieprzowe sznycle czy jelito z kapustóm. Dzisio uż tu na ustróńskim rynku wónio baranina aji z prawa, aji z lewa. Z jednej stróny sie uwijo kole swoich rusztów z pieczynióm i szaszłykami podsadzity górol Andrzej Pilch z Wisły Malinki. Zaroz wedla szczawniccy górole tak zawziyncie opiykajóm nad ogniym całego barana, że uż im isto aji kapeczke przismugnył. Z drugi stróny rynku zaś gazduje ze swojóm partyjóm „Napoleon kuchni polskiej" Piotr Lenart, aż kajsi znad zakola dolnej Wisły na pograniczu Kujaw i Pomorza, specjalista na gynsine i baranine, kieróm nyzywo „truflóm miyndzy miynsami". Piotr nie jyny przefajnie warzi, ale umiy o tym aji ciekawie opowiadać. Podkreślo, że człowiek by mioł w swoim żywocie korzystać głównie z miejscowych źródeł, w tym aji ze źródeł pokarmowych. Promuje jagniyncine i baranine jako produkty regiónalne i sezónowe. A sezón na nich sie pram zaczyno. Wiecznie też cosi wymyślo i kómbinuje. Teraz my z nim byli na wycieczce na Soszowie, i jak tam uwidzioł, jako zaczynajóm dojrzywać ostrziżónki, to mu zaroz zaczón chodzić po głowie przepis na „baraninę z sosem jeżynowym – będzie pycha!". Myślym se, że na prziszłym Świyncie Baraniny już jóm bedzie podowoł. 

 

Całóm impreze dowcipnie kónferuje obleczóny w podhalański strój aktor Staszek Jaskułka. Na scynie sie na temat właściwości kulinarnych i prozdrowotnych baraniny wypowiadajóm fachowcy. Je jasne, że to je dobre, zdrowe i dietetyczne miynso, ale jak to człowiek usłyszy od profesora z Warszawy, Krakowa czy ze stacji badawczej w Kołudzie Wielkiej, to ta informacja mo zaroz wiynkszóm woge. Mnie też kozali cosi powiedzieć. Móm porównać baranine z jagniyncinóm. Tóż se teraz kapke ukłodóm w głowie o czym bedym mówił i powtarzóm se w duchu, że przi tym nie śmiym zapómnieć wszeckich pozwać na 24.8. na drugóm stróne Czantorii do Nydku na nasze „Strzigani owiec". Ku tymu wszeckimu nóm tu przigrywajóm górolski kapele. Możno jyny je kapeczke szkoda, że skoro wszecki, isto jyny aż na jabłónkowski Bukóń, odegrajóm tak jednóm, abo ze dwie nasze beskidzki pieśniczki a potym zaroz uciekajóm ze swoim repertuarym ku Słowiokóm, Madziaróm, Cygónóm i hej sokołóm. Ale i tak sie z tego Świynta Baraniny stała fajno impreza. Myślym, że Wielki Zbójnik by był rod.

Słowniczek: herszt – dowódca zbójników, prezes; zbijać – łupić, zbójować; cypowina – nonsens; bisagowani – leniuchowanie; krzica – krzyca, żyto świętojańskie, żyto leśne, starodawna dwuletnia lub wieloletnia odmiana żyta; partyja – towarzystwo, oddział; czulka – owca z małymi uszami; przismugnyć – przypalić się; isto jyny aż na – chyba tylko z wyjątkiem; pozywać - zapraszać

 

PS

Już kapeczke miyni skryto reklama: Jeszcze roz wszeckich, kierzi bedóm mieć czas i chynć, przepieknie pozywómy na prziszyłóm sobote 24.08. do Nydku na „Strzigani Owiec”. O 14.00 zaczynómy, od 14.30 strziżymy a od 16.00 grómy i śpiywómy, tym razym nie jyny na karpackóm nute. Przidźcie skosztować placków czy baranigo gulaszu. Pytómy wszeckich, kierzi majóm zdrowe nogi, coby auto zostawili na dole na nydeckim rynku, bo cesta na posiónek je wónsko i nie lza sie autami wyminyć. Nima to aż tak daleko (600m) a pokludzóm Was strzałki. Jakby loło, tóż zustóncie w chałpie. Hej!