Wydawcą publikacji zatytułowanej „Książę Cieszyński Przemysław Noszak (1332-1336 – 1410). Wielki pan małego księstwa” jest powiat cieszyński. „Czas życia księcia Przemysława I przypadł na odległą epokę – średniowiecze. Był panem małego księstwa, a mimo to, dzięki swojej aktywności, lojalności i sile charakteru, jako dyplomata wywarł znaczący, a zarazem bardzo pozytywny wpływ na dzieje Europy Środkowej w ostatniej ćwierci XIV wieku” – napisał we wstępie książki Mieczysław Szczurek, starosta cieszyński.

Przemysław był trzecim synem księcia Kazimierza I cieszyńskiego i księżnej Eufemii mazowieckiej. Zyskał wszechstronne wykształcenie, znał m.in. kilka języków – łacinę, czeski, polski, niemiecki, angielski, francuski i prawdopodobnie węgierski. Od 1355 r. angażował się w życie polityczne na dworze cesarza Karola IV. Szybko też stał się tam jedną z najważniejszych postaci, a cesarz powierzał mu coraz liczniejsze, nieraz trudne zadania. O pozycji cieszyńskiego księcia świadczy fakt, że uczestniczył w słynnym zjeździe europejskich władców w karczmie u Wierzynka w Krakowie.

 

 

Co ciekawe, mimo że Przemysław I służył Karolowi IV, dopiero śmierć cesarza spowodowała szybki rozwój jego kariery na dworze cesarskiego syna – Wacława IV. W 1380 r. cieszyński książę rozpoczął wielką europejską karierę polityczną. W Paryżu próbował utrzymać zagrożony sojusz czesko-francuski, a następnie udał się do Anglii, gdzie prowadził rokowania w sprawie małżeństwa córki Karola IV Anny z angielskim królem Ryszardem II. Wziął też udział w paryskich rokowaniach pokojowych pomiędzy Anglią i Francją, które od niemal stu lat toczyły ze sobą wojnę. 

– Współcześnie nasze zainteresowanie budzą często osoby, które były lub są powszechnie znane, a ich poglądy budują nasz świat wartości. Jeżeli są to osoby nam współczesne, ich opinie i sposób bycia nieraz oddziałują na nasze zachowania, czasami naśladujemy sposób ich postępowania i to pomimo, że niejednokrotnie za fasadą ich życia nie kryją się żadne godne uwagi osiągnięcia – zauważa prof. Idzi Panic. – Na szczęście w dalszym ciągu, wśród wielu z nas zainteresowanie budzą ludzie, którzy w trakcie swego życia wywierali wpływ na losy społeczności, wśród których działali. Nieraz ich wpływ oddziaływał na losy całych regionów, a niekiedy nawet państw – dodaje śląski naukowiec i przekonuje, że powyższa uwaga odnosi się również do książąt i księżnych dzielnicowych. – To właśnie od ich dzielnic wywodzą się lokalne tradycje regionalne; to one dały początek małym ojczyznom. Tymczasem książęta panujący w niewielkich księstwach zazwyczaj w małym stopniu interesują miłośników historii – stwierdza.

Postać księcia cieszyńskiego Przemysława I trafiła już jednak na karty prac genealogicznych. Sam prof. Idzi Panic przed niemal ćwierćwieczem poświecił mu osobną publikację. Wyłania się z niej obraz osoby nietuzinkowej, prowadzącej rozległą działalność polityczną. „Ostatnie badania źródłowe prowadzone w związku z przygotowywaniem monografii dziejów Śląska Cieszyńskiego wydatnie poszerzyły jednak wiedzę na temat tego księcia. Ten stan rzeczy, wraz ze świadomością że mamy do czynienia z osobą wielkiego formatu skłonił nas do podjęcia nowej, bardziej wyczerpującej pracy poświęconej osobie Przemysława Noszaka” – pisze prof. Panic i dodaje, że postać księcia przewija się w wielkiej liczbie w różnorakich źródłach dyplomatycznych, które opuszczały kancelarię m.in. cesarza Karola IV. – Wszystko wskazuje więc, że książę był osobą, której istotą działania były dyskretne, a zarazem ważne zabiegi dyplomatyczne. To zaś pobudza ciekawość badawczą i stanowi dodatkowa podnietę, by przyjrzeć się drodze życiowej tego Piasta – stwierdza.