Badanie: opaski i zegarki sportowe nie pokazują rzeczywistych wartości parametrów wydolnościowych | 27.02.2025
Przewidywanie, jak sprawnie organizm poradzi sobie z
wysiłkiem fizycznym, jest kluczowe dla sportowców i trenerów. Tymczasem
popularne opaski i zegarki sportowe nie pokazują rzeczywistych wartości
parametrów wydolnościowych – wykazały badania polskich naukowców.
Ten tekst przeczytasz za 3 min. 15 s
Fot. ARC
Popularne urządzenia monitorujące aktywność fizyczną, takie
jak inteligentne zegarki i opaski sportowe, często opierają swoje prognozy na
wartościach maksymalnych, które nie są mierzone bezpośrednio, lecz przewidywane
za pomocą różnych wzorów. Polskie badania wykazały, że modele te nie zawsze
dokładnie odzwierciedlają rzeczywiste wartości, zwłaszcza w populacji osób
bardziej aktywnych fizycznie. Ich wyniki sugerują, że narzędzia mogą zarówno
zaniżać, jak i zawyżać intensywność wysiłku, co prowadzi do nieprecyzyjnego
planowania treningów, przemęczenia organizmu lub braku efektów.
– Takie urządzenia nie mogą zastąpić testów wysiłkowych i
nie powinno się opierać na nich planowania swoich treningów. Nierzadko np.
zegarek określa naszą aktywność jako bardzo wymagającą, podczas gdy w
rzeczywistości była ona średnio męcząca i mało efektywna lub przeciwnie -
praktycznie maksymalna – powiedział PAP doktorant Warszawskiego Uniwersytetu
Medycznego Przemysław Kasiak, jeden z autorów badania NOODLE.
W ramach cyklu badań NOODLE (predictioN mOdels fOr enDurance
athLetEs) naukowcy przeanalizowali precyzję obecnych metod predykcyjnych
stosowanych w urządzeniach sportowych. Efektem pracy są cztery publikacje
naukowe w czasopismach: „BMC Sports Science, Medicine and Rehabilitation",
„Journal of Clinical Medicine", „Frontiers in Physiology” oraz „Scientific
Reports”.
Fot. Pixabay
Badania prowadzono na grupie osób aktywnych fizycznie oraz
sportowców wytrzymałościowych. Kluczowe parametry analizowane w ramach projektu
obejmowały: współczynnik wentylacji minutowej do ilości wydalanego dwutlenku
węgla (VE/VCO2-slope), szczytowy puls tlenowy (peak oxygen pulse, O2Ppeak),
krzywą efektywności poboru tlenu (oxygen uptake efficiency slope, OUES) oraz
plateau efektywności poboru tlenu (oxygen uptake efficiency plateau, OUEP).
Każdy z tych wskaźników odgrywa istotną rolę w ocenie wydolności fizycznej
organizmu i może być używany zarówno w sporcie, jak i medycynie klinicznej.
Po podsumowaniu wyników wszystkich czterech badań okazało
się, że popularne modele predykcyjne stosowane w urządzeniach monitorujących
wysiłek fizyczny często są niedokładne, zwłaszcza w przypadku zawodowych
sportowców. – Opaski i zegarki nie mierzą naszych parametrów wydolnościowych
bezpośrednio, tylko je przewidują. Wartości maksymalne określają na podstawie
różnych wzorów i szacunkowych równań, które w wielu przypadkach okazują się
niedostosowane do rzeczywistych możliwości organizmu – podkreślił Przemysław
Kasiak.
Jak zauważył, największe odchylenia wartości rzeczywistych
od przewidywanych występują u osób o wysokim poziomie wytrenowania. Dla ludzi
trenujących amatorsko, mało intensywnie i okazjonalnie, zegarki sportowe i
opaski często mogą być wystarczające. – W naszych wcześniejszych badaniach
wykazaliśmy, że zegarek sportowy u osoby wytrenowanej myli się znacznie
bardziej niż u osoby, która jest mniej wytrenowana. W tym drugim przypadku
wszystkie wartości są po prostu dużo niższe i łatwiej je przewidzieć –
powiedział Przemysław Kasiak.