63 polskie cmentarze pod opieką Instytutu Polonika | 02.11.2023
Instytut Polonika otacza opieką 63 polskie nekropolie poza
granicami kraju. Na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie oraz innych znajdujących
się m.in. w Ukrainie, Łotwie, Francji, Rumunii, Mołdawii oraz Wielkiej Brytanii
zrealizowano projekty remontowo-konserwatorskie i inwentaryzatorskie.
Ten tekst przeczytasz za 4 min. 30 s
Fot. Polonika
– W ramach działań prowadzonych bezpośrednio przez Instytut
Polonika w ramach programu strategicznego „Ochrona polskiego dziedzictwa
kulturowego za granicą” przeprowadzono do tej pory wiele projektów
restauratorsko-konserwatorskich związanych z nekropoliami znajdującymi się poza
krajem. W 2023 roku prace prowadzono na 11 cmentarzach znajdujących się na
terenie Francji, Łotwy i Ukrainy – poinformowała PAP rzeczniczka Instytutu
Polonika, Lukrecja Jaszewska.
Fot. Polonika
Nekropolia Les Champeaux w Montmorency pod Paryżem jest
zwana „Panteonem polskiej emigracji”. To miejsce, gdzie znajdują się mogiły
wielu wybitnych Polaków – polityków, działaczy społecznych, naukowców, ludzi
kultury, m.in.: rodziny Adama Mickiewicza, Cypriana Kamila Norwida, Juliana
Ursyna Niemcewicza i Karola Kniaziewicza, Bronisława Piłsudskiego, Olgi
Boznańskiej czy Heleny i Alfreda Paderewskich - żony i syna Ignacego
Paderewskiego.
– Jednym z ważniejszych przedsięwzięć konserwatorskich
prowadzonych przez Instytut Polonika na tym cmentarzu jest renowacja podwójnego
nagrobka Juliana Ursyna Niemcewicza i Karola Kniaziewicza – absolwentów Szkoły
Rycerskiej, związanych z ustanowieniem Konstytucji 3 Maja. Realizacja zakończy
się w listopadzie 2023 r. W ramach prac m.in. zdemontowano współczesne płyty
marmurowe, pod którymi znajdowały się pierwotne płyty nakrywające, jak również
wtórną okładzinę kamienną pozostałej powierzchni nagrobka – wskazała Jaszewska.
Fot. Polonika
W 2023 r. Instytut Polonika przeprowadził renowację grobów
powstańców listopadowych na cmentarzach Misericorde w Nantes (nagrobek Leopolda
Guckiego); Machecoul k. Nantes (nagrobek Józefa Obalskiego) oraz nagrobek
Ludwika Jana Celińskiego w Trouville-Sur-Mer.
Od pięciu lat Instytut Polonika realizuje konserwację na
Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie. – W tym roku zapoczątkowany został projekt
konserwacji kaplicy rodziny Jaworskich. To już czwarta, po kaplicy
Barczewskich, Krzyżanowskich i Dunin-Borkowskich tak duża i niezwykle
wymagająca realizacja. W tym roku zakończą się także prace przy nagrobku Henryka
Mosinga, polskiego lekarza, epidemiologa, współpracownika prof. Rudolfa Weigla
w badaniach nad szczepionką przeciw tyfusowi - wyjaśniła.
Rzeczniczka podała, że na Cmentarzu Bazyliańskim w
Krzemieńcu jest realizowany program konserwacji nagrobków rozpoczęty przez
Instytut Polonika w 2018 roku. Ta wyjątkowa i niezwykła nekropolia powstała ok.
1760 r. i do 1891 r. była miejscem pochówków wielu Polaków, w tym profesorów
Gimnazjum Wołyńskiego - późniejszego Liceum Krzemienieckiego. Dotychczas prace
wykonano przy 16 grobach.
Prace na chrześcijańskim cmentarzu w Czerniowcach są
kontynuowane pomimo trwającej wojny. W tym roku prowadzone są prace przy
nagrobkach: Tekli Simonowiczowej (1800-1873) z domu Krzysztofowicz, Łazara
Michałowicza (zm. 1840) oraz ks. Kajetana Kasprowicza (1854-1909) – duchownego
katolickiego obrządku ormiańskiego.
Fot. Polonika
Instytut Polonika objął opieką konserwatorską istniejący od
końca XIX w. katolicki cmentarz św. Michała w Rydze (Łotwa). Na nekropolii
spoczywa polski adwokat i urzędnik konsularny Stanisław Syrewicz (1858-1926),
który w latach 1920-1921 pełnił funkcję pierwszego kierownika urzędu
konsularnego RP w randze agenta konsularnego w Daugavpils. Cmentarz jest
miejscem pochówku wielu zasłużonych dla Łotwy osób polskiego pochodzenia. – W bieżącym roku podjęto prace przy trzech obiektach –
nagrobku Kazimierza Węcławowicza, Józefa i Karoliny Michalskich oraz rodziny
Stankiewiczów. Prace konserwatorskie polegają m.in. na korekcie posadowienia
obiektów w celu ich stabilizacji i właściwej ekspozycji. Aby przywrócić
wartości estetyczne obiektów, wykonane zostaną rekonstrukcje zdegradowanych
bądź brakujących elementów. Konserwacji zostaną poddane również dekoracyjne,
metalowe ogrodzenia. Zakończenie prac planowane jest na koniec 2023 r. –
czytamy w informacji prasowej instytutu.
Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za
Granicą Polonika jest państwową instytucją kultury powołaną w 2017 r. przez
Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotra Glińskiego. Instytut
prowadzi projekty o charakterze konserwatorskim, naukowo-badawczym, edukacyjnym
i popularyzatorskim.