Polacy za granicą potrafią świętować | 21.05.2023
Festiwal PZKO, na którym od lat regularnie prezentowany jest dorobek polskiej mniejszości w Republice Czeskiej, to fenomen. Jednak w innych częściach globu Polacy też nie zapominają o swoich korzeniach, kulturze i tradycjach.
Obchody święta Konstytucji 3 Maja w Chicago należą do największych poza granicami Polski. Tak było w tym roku. Fot. PAI/mat. Szkoły Polskiej im. 7 Eskadry Kościuszkowskiej przy Konsulacie w Chicago
Według danych polskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych, liczba Polek
i Polaków oraz osób polskiego pochodzenia żyjących na co dzień za granicą to
aktualnie około 20 milionów. Najliczniejsza grupa emigracji i osób polskiego
pochodzenia, licząca ok 10 mln osób, mieszka w Stanach Zjednoczonych. Nic zatem
dziwnego, że obchody święta Konstytucji 3 Maja organizowane w Chicago są
największą manifestacją polskości i należą do największych poza granicami
Polski obchodów święta Konstytucji 3 Maja. Mogą też pochwalić się najdłuższą
historią.
Parada w USA
Pierwsze uroczystości w Chicago Polacy zorganizowali już w 1891 roku. Do wybuchu I wojny światowej
chicagowskie manifestacje majowe, choć miały patriotyczny charakter, były
uroczystościami kościelnymi. Dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości
przemarsze dziesiątek tysięcy Polaków wpisały się w historię miasta. W 1974
roku Związek Narodowy Polski przeniósł je do śródmieścia Chicago wypracowując
określony schemat świętowania, który jest aktualny do dziś – najpierw parada, później
składanie wieńców pod pomnikiem Tadeusza Kościuszki oraz dziękczynna msza.
Od 1991 roku organizatorem parady w Chicago jest Związek Klubów
Polskich, a przemarsze mają swoje stałe miejsce w prestiżowym punkcie miasta na
Columbus Drive z trybuną honorową naprzeciw fontanny Buckingham. Parada
transmitowana jest w telewizji i internecie, a w ostatnich latach przybiera na
świetności.
Jednak najważniejszym świętem Polaków i Polonii w USA jest nowojorska
Parada Pułaskiego. Słynna Piąta Aleja na Manhattanie w pierwszą niedzielę
wypełnia się kilkunastoma tysiącami Polaków, których ogląda kilkadziesiąt
tysięcy widzów. W Paradzie Pułaskiego biorą udział m.in. polskie orkiestry i
zespoły ludowe, dzieci z polonijnych szkół, parafie, żołnierze, weterani i
goście z Polski. Okazją do jej przeprowadzenia jest Dzień Pamięci Kazimierza
Pułaskiego, bohatera wojny o niepodległość USA, który w Stanach Zjednoczonych
obchodzony jest 11 października.
Festyn w Berlinie
Z danych niemieckiego federalnego urzędu statystycznego wynika, że w
Niemczech mieszka 870 995 osób posiadających wyłącznie polskie obywatelstwo. Co
więcej, według niemieckiej statystyki liczba osób z polskim tłem migracyjnym w
Niemczech to ponad 2 mln ludzi! Polacy stanowią drugą – po Turkach – grupę
migrantów na terytorium RFN i największą spośród krajów członkowskich Unii
Europejskiej.
Jedyną dużą imprezą polonijną w całych Niemczech organizowaną z okazji
przypadającego 2 maja Święta Polonii i Polaków za Granicą jest Festyn Dzień
Polonii w Berlinie. Od 2011 roku to wydarzenie organizuje Polska Rada Związek
Krajowy w Berlinie. Wybrana przez organizatorów formuła w otwartej przestrzeni
umożliwia udział w zabawie każdemu, dla kogo dobry obraz Polski i Polaków w
Berlinie jest ważną wartością i pozwala włączyć się w obchody ich niemieckim
sąsiadom.
Przed ratuszem w dzielnicy Reinickendorf na jeden dzień wyrasta
zwykle polonijne miasteczko, gdzie swoją działalność prezentują organizacje
polonijne, a restauratorzy serwują przysmaki polskiej kuchni. Na scenie występują
polscy artyści i polonijne zespoły, które pokazują kulturalny potencjał Polaków
oraz wkład mieszkańców polskiego pochodzenia w życie kulturalne stolicy
Niemiec. Można oglądać występy prezentujące polski folklor i tradycje ludowe w
wykonaniu zaproszonych gości z Polski.
Dużym wydarzeniem dla Polaków mieszkających w Niemczech jest także
Polonia Music Festival, seria wydarzeń muzycznych podkreślających obecność polskiej
społeczności w Niemczech oraz promujących polską muzykę i kuchnię (są m.in.
pierogi, zapiekanki, bigos, kaszanka i kiełbasa z grilla). W trakcie
dwudniowego festiwalu występują polskie zespoły. W tym roku w ramach Polonia
Music Festival w Hamburgu i Frankfurcie wystąpią zespoły Dżem, Wilki, Łzy oraz
Stachursky.
Polskość w Wilnie
Na Litwie Polacy stanowią najliczniejszą mniejszość narodową – według
statystyk z 2021 roku to 183,4 tys. osób, czyli 6,52 proc. ludności kraju.
Głównym wydarzeniem integrującym polską społeczność jest Parada Polskości, jaką
organizuje Związek Polaków na Litwie. Głównymi ulicami Wilna przechodzi
świąteczna, biało-czerwona, która jest wyrazem dumy z bycia Polakiem na Litwie
i demonstracją jedności. Przypomina też Litwinom o wielotysięcznej obecności
Polaków w tym kraju.
Tłum Polaków mieszkających na Litwie w tym roku przeszedł
aleją Giedymina, ulicą Zamkową, obok Pałacu Prezydenckiego, Uniwersytetu
Wileńskiego, Ambasady RP aż do Ostrej Bramy. W świątecznym pochodzie szli
Polacy z Wileńszczyzny oraz dalszych zakątków Litwy, goście z Macierzy i rodacy
reprezentujący Polonię rozsianą po całym świecie. Licznie reprezentowane były
polskie szkoły, zespoły artystyczne, organizacje, samorządy i gminy.
Pod pomnikiem Mickiewicza
Polonia francuska jest jedną z najliczniejszych i najstarszych na
świecie. We Francji mieszka aktualnie ponad milion osób polskiego pochodzenia. Główne
wydarzenia akcentujące polskość związane są obchodami Święta Konstytucji 3 Maja
i odbywają się w Paryżu. W kościele pod Wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej
Maryi Panny, najstarszej polskiej parafii w stolicy Francji, odprawiana jest msza
w intencji Ojczyzny z udziałem przedstawicieli polskiej ambasady oraz
organizacji polonijnych i środowisk patriotycznych. Następnie Polacy gromadzą
się pod pomnikiem Adama Mickiewicza w ogrodzie erewańskim w centrum Paryża,
przy moście Alma. To jedno z najważniejszych miejsc dla Polonii w Paryżu, które
upamiętnia historyczne powiązania polsko-francuskie.
O polskie tradycje i świętowanie ważnych dla Polaków wydarzeń dbają
również polskie szkoły – w tym roku 14 klas z dziewięciu szkół w siedmiu
miastach (m.in. w Paryżu, Lille, Arcueil i Argenteuil) zaśpiewało równocześnie
Mazurka Dąbrowskiego z okazji Dnia Polonii i Polaków za Granicą.
Dni Dziedzictwa Polskiego
Dla Polaków mieszkających w Anglii szczególnym wydarzeniem są Dni
Dziedzictwa Polskiego (Polish Heritage Days), które każdego roku odbywają się
pod patronatem Ambasady Polskiej w Londynie. Ich celem jest świętowanie i
promowanie polskiej kultury, dziedzictwa przeszłych pokoleń oraz polskiego
wkładu w życie kulturalne, gospodarcze i społeczne Wielkiej Brytanii, a także jeszcze
bliższe zintegrowanie polskiej społeczności z innymi społecznościami
zamieszkującymi Wielką Brytanię, zarówno na poziomie lokalnym, jak i narodowym.
W tym roku w ramach siódmej edycji Dni Polskiego Dziedzictwa odbyło się aż 95
wydarzeń w 62 miastach i miasteczkach Anglii, Walii, Szkocji oraz Irlandii
Północnej. Były wykłady, koncerty, festiwale, turnieje, zabawy taneczne i
konkursy poświęcone polskiej kulturze i historii. Tematem przewodnim
tegorocznej edycji była polsko-brytyjska współpraca przy złamaniu szyfru
Enigmy, co wiązało się z 80. rocznicą przybycia polskich kryptologów Mariana
Rejewskiego i Henryka Zygalskiego do Wielkiej Brytanii.