– Niedzielny poranek 6 sierpnia 1944 roku zamienił się w największe masowe morderstwo popełnione przez hitlerowców na terenie Śląska Cieszyńskiego. Żywocice dołączyły tak do symboli terroru nazistowskiego, jak Lidice, Ležáky, Ploština či Javoříčko – przypomniała prowadząca uroczystość przy żywocickim pomniku Jolanta Bałon.

Wzięli w niej udział przedstawiciele głównych organizatorów tego wydarzenia – miasta Hawierzowa oraz Zarządu Głównego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, a także jego okolicznych miejscowych kół, Sekcji Historii Regionu, Kongresu Polaków, Macierzy Szkolnej czy Polskiego Gimnazjum im. J. Słowackiego w Czeskim Cieszynie. Wiązanki kwiatów składali u stóp pomnika również samorządowcy okolicznych gmin, przedstawiciele instytucji kulturalnych i muzealnych, stowarzyszeń oraz potomkowie zamordowanych.

Imiona i nazwiska rozstrzelanych przez Niemców niewinnych mężczyzn zostały odczytane w porządku alfabetycznym. Na ich wieczną pamiątkę wypuszczono w niebo 36 gołębi, a duchowni Kościołów katolickiego i ewangelickiego zapalili znicze i odmówili modlitwę.

– Żywocice stały się symbolem nazistowskiego terroru. Nikt, kto nie podporządkował się niemieckiej machinie narodowościowej, nie mógł tu być pewny swego losu. Ginęli tu wspólnie Polacy i Czeski. Tragedia żywocicka to także jeden z symboli tragedii narodu polskiego na tej ziemi. Dlatego dziękuję członkom miejscowego koła PZKO za pielęgnowanie pamięci o tej zbrodni, Zarządowi Głównemu i działaczom Sekcji Historii Regionu PZKO za nauczanie kolejnych pokoleń, Kongresowi Polaków w RC za popularyzację historii. Dziękuję wszystkim, którzy w dobrej wierze wskazując różne perspektywy tych tragicznych wydarzeń, przyczyniają się do zachowania pamięci o męczeństwie tej ziemi i ich mieszkańców pod niemiecką okupacją – powiedział polski ambasador Mateusz Gniazdowski.

Na zakończenie zabrzmiały hymny narodowe polski i czeski. Wartę honorową przy pomniku trzymali funkcjonariusze Wojewódzkiego Dowództwa Wojskowego w Ostrawie, żołnierze Wojskowej Asysty Honorowej z Warszawy, harcerze i junacy.

Dwie godziny przed rozpoczęciem oficjalnych obchodów rocznicowych wyjechał na trasę Rajd Kolarski po żywocickich stelach pod przewodnictwem Władysława Kristena. – Tym razem pojechaliśmy tylko w sześcioro osób i odwiedziliśmy ponad połowę pomniczków – podsumował organizator tej tradycyjnej inicjatywy.