Pomnik granicy, która podzieliła Śląsk Cieszyński między Polskę i Czechosłowację na mocy dokumentu podpisanego 28 lipca 1920 roku w Paryżu, odsłonięto z wielką pompą dokładnie w stulecie tego wydarzenia. Chociaż przedstawiciele władz samorządowych uczestniczący w uroczystości mówili o „symbolu jedności i pojednania”, „wspólnym mieście i przyjaźni”, akt ten, jak i sam pomysł wznoszenia pomnika ciemnym stronom czesko-polskiej historii spotkały się z falą krytyki. 

Jako jeden z pierwszych zareagował David Witosz, wiceburmistrz Morawskiej Ostrawy i Przywozu. Rozważania na temat zbryzganej krwią polsko-czeskiej historii Śląska Cieszyńskiego, które zamieścił na swoim profilu na Facebooku, podsumował następująco: – Po pierwsze, na pewno nie jest fajnie świętować coś, co się nie udało. To, że na końcu I wojny światowej między braćmi Słowianami lała się krew, było błędem. Nie była to jednak wina żołnierzy, ale polityków po obu stronach barykady, którzy pozwolili sytuacji zajść aż tak daleko. Dziś jedynym rozwiązaniem jest wzajemne przebaczenie. Nie jestem wprawdzie estetą, zdecydowanie śmiem jednak twierdzić, że znak graniczny i symbol pojednania nie mają z sobą kompletnie nic wspólnego – stwierdził czeski polityk samorządowy. 

 

 

Głosy sprzeciwu pojawiły się też z drugiego brzegu Olzy. – Cieszyn jest dostatecznie nieszczęśliwym miastem, aby owo nieszczęście pogłębiać poprzez ostentacyjne celebrowanie rekonstrukcji czechosłowackiego słupa granicznego ustawionego przed odrestaurowanym Muzeum Ziemi Cieszyńskiej w 100. rocznicę podziału miasta i Księstwa – stwierdził na portalu Pressmania.pl, prof. Radosław Zenderowski, polski socjolog i politolog na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Jego zdaniem, „czeskie władze wykorzystały 100. rocznicę podziału miasta do zamanifestowania sprawiedliwości tego niesprawiedliwego aktu”. 

 

 

Do sprawy odniósł się również prezes Kongresu Polaków w RC Mariusz Wałach. Uznał, że upamiętnianie stulecia powstania Czeskiego Cieszyna takim pomnikiem jest niefortunnym rozwiązaniem. – Słup graniczny nie jest i nawet być nie może symbolem zjednoczenia i pojednania. Zawsze będzie symbolem barier i podziałów. Nie chciałbym posądzać dyrekcji muzeum o złą wolę, ale retoryka tego pomnika nie będzie wzbudzała pozytywnych emocji w mieszkańcach Śląska Cieszyńskiego. Zwłaszcza teraz, po doświadczeniach ostatnich miesięcy, kiedy na skutek epidemii koronawirusa obie części miasta zostały odcięte od siebie i słyszeliśmy ogólne narzekanie. Wtenczas obie panie burmistrz usilnie zabiegały o ponowne otwarcie granicy i połączenie miasta. Minęło jednak kilka tygodni i oto jesteśmy świadkami, jak w centrum Czeskiego Cieszyna wspólnie odsłaniają czechosłowacki słup graniczny – symbol rozdarcia tysiącletniego Cieszyna, i to z godłem państwa, które rozpadło się po zaledwie 74 latach. Nie wiem, jak to nazwać. Chyba chichotem historii – skomentował sytuację Wałach.

Burmistrz Czeskiego Cieszyna, Gabriela Hřebačkowa, jest innego zdania. Uważa, że pomnik słupa granicznego należy traktować wyłącznie jako przypomnienie fragmentu historii, za którą nikt z obecnie żyjących ludzi nie ponosi odpowiedzialności. – Mamy jednak wpływ na to, w jaki sposób odnosimy się do siebie nawzajem, czy staramy się o pojednanie i dobroć między ludźmi. A to jest w rękach każdego z nas – przekonuje, odwołując się do starego powiedzenia o tym, że zgoda buduje, a niezgoda rujnuje. 

 

Faktem pozostaje jednak, że pojawienie się przed Muzeum Ziemi Cieszyńskiej kontrowersyjnego dzieła sztuki – jak na razie – nie przyczyniło się do budowania zgody między „bratnimi narodami”. Wystarczy przyjrzeć się dyskusji pod opublikowanym na naszej stronie internetowej nagraniu z odsłonięcia pomnika, która przybiera coraz większe rozmiary, a poglądy wyrażane przez jej uczestników stają się coraz bardziej radykalne.