Zmarł Stanisław Tym. Mistrz polskiej satyry, legenda komedii. Pan z „Rejsu”, „Misia” i „Rozmów kontrolowanych” | 06.12.2024
W wieku 87 lat zmarł Stanisław Tym, aktor, satyryk, scenarzysta i reżyser, wielka postać polskiej kultury. Informację o jego śmierci przekazała w piątek redakcja tygodnika „Polityka”, z którym Stanisław Tym współpracował jako felietonista.
Urodziłem się w Małkini w 1937 roku w lipcu. Znaczy, w połowie lipca. Właściwie w drugiej połowie lipca. Dokładnie 17 lipca – tak przedstawiał się w filmie „Rejs” grany przez Stanisława Tyma gapowicz, który omyłkowo przez kapitana statku został wzięty za kaowca, czyli pana od kultury.
Stanisław Tym rzeczywiście urodził się 17 lipca 1937 r. w Małkini Górnej. A swojego życiorysu użył w kultowym dziś filmie Marka Piwowskiego. Zanim został satyrykiem, aktorem, komediopisarzem, reżyserem oraz felietonistą studiował m.in. chemię na Politechnice Warszawskiej i przetwórstwo w Szkole Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. W czasie kolejnych studiów - na Wydziale Aktorskim PWST - zdobywał doświadczenie: pisał teksty, a także występował w kabaretach studenckich.
Był bramkarzem i szatniarzem w klubie „Stodoła”, gdzie następnie występował w kabarecie. W tym okresie pisał swoje pierwsze teksty satyryczne. W 1961 r. nawiązał współpracę z warszawskim Studenckim Teatrem Satyryków, w którym do 1972 działał jako autor skeczy, aktor i reżyser oraz dyrektor. Był także współautorem tekstów i aktorem kabaretów Owca, Dudek, Lopek i Wagabunda.
Był autorem wielu sztuk teatralnych, skeczy (m.in. „Ucz się Jasiu” w wykonaniu Jana Kobuszewskiego, Wiesława Gołasa i Wiesława Michnikowskiego, prezentowanego w kabarecie Dudek), słuchowisk radiowych i scenariuszy do filmów Stanisława Barei, w których również występował i których był współreżyserem.
Największą popularność zapewniły mu role w „Rejsie” Marka Piwowskiego, w filmach Stanisława Barei - „Misiu", „Nie ma róży bez ognia”, „Poszukiwany, poszukiwana”, „Co mi zrobisz, jak mnie złapiesz”, „Brunet wieczorową porą” oraz w „Rozmowach kontrolowanych" Sylwestra Chęcińskiego.
Był uznawany za mistrza drobnych, zwłaszcza humorystycznych form literackich. W drugiej połowie lat 90. pisał felietony do tygodnika „Wprost” i dziennika „Rzeczpospolita”, następnie został stałym felietonistą „Polityki”.
Był laureatem wielu nagród za działalność artystyczną. W 1992 r. otrzymał nagrodę na 17. FPFF w Gdańsku za scenariusz do filmu "Rozmowy kontrolowane". W 2004 r. został uhonorowany Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, a zaledwie rok później otrzymał Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.