poniedziałek, 20 stycznia 2025
Imieniny: PL: Fabioli, Miły, Sebastiana| CZ: Ilona
Glos Live
/
Nahoru

Poszukiwane fotografie i dokumenty pomnika i grobowca ofiar katastrofy w kopalni Hohenegger | 19.09.2024

Wyjątkowe polskie miejsce pamięci o monumentalnym charakterze ma szansę powstać na cmentarzu w Karwinie-Kopalniach, o ile tylko znajdą się… zdjęcia, dokumenty lub inne pamiątki pokazujące, jak dokładnie wyglądała kwatera, w której spoczywa 34 polskich górników, ofiary katastrofy w kopalni Hohenegger z 16 kwietnia 1895 roku. Stąd apel do mieszkańców regionu o pomoc.

Ten tekst przeczytasz za 3 min. 15 s
Miejsce pochówku 34 górników od lat popadało w ruinę. Teraz jest szansa, by zostało godnie odnowione. Fot. ARC

We wrześniu rozpoczęły się prace konserwatorskie związane z renowacją pomnika i grobowca ofiar katastrofy w kopalni Hohenegger. To inicjatywa realizowana w ramach programu Instytutu „Polonika” z projektu, którego operatorem jest cieszyńska Fundacja Volens, partner Kongresu Polaków w RC. Prace prowadzone są pod nadzorem Marty i Witolda Butkiewiczów, wysokiej klasy specjalistów w zakresie konserwacji zabytków. Wspiera ich grono wolontariuszy ze stowarzyszenia Olza Pro.
– Zajmujemy się krzyżem i kamiennym dołem pomnika. Nie jest konserwowana tylko figura Chrystusa. W Karwinie znajdują się elementy kamienne, które zostały zdemontowane, bo trzeba wykonać nowy fundament. Stary jest po prostu zniszczony. Te kamienne elementy będziemy robili właśnie w Karwinie, część już zaczęliśmy. A elementy metalowe, takie jak cokół, podstawa, krzyż, są u nas – wyjaśnia Marta Butkiewicz.

Pomnik poświęcony ofiarom wypadku z 1895 roku w kopalni Hohenegger (nie mylić z pomnikiem 235 ofiar katastrofy z 14 czerwca 1894 r.) to ważny element dziedzictwa kulturowego i historycznego regionu. Eksperci wysoko oceniają jego walory estetyczne, a także strukturę pokazującą wysokie umiejętności rzemieślnicze i artystyczne epoki, w której został stworzony. Sam pomnik z tablicą, na której znajdują się 34 nazwiska polskich górników, jest jednak tylko fragmentem całości – wielkiej kwatery otoczonej ogrodzeniem. 

Zdaniem Marty Butkiewicz jest szansa na odrestaurowanie całego obiektu, ale kluczowe będzie znalezienie dokumentacji fotograficznej, jak ta kwatera dokładnie wyglądała.
– Na podstawie pozostałości można określić jej wielkość, miejsce schodków, słupki itp. Ale nie wiadomo, jak mogły być rozmieszczone groby, bo nie ma żadnych śladów, które na to wskazują. Najlepiej byłoby mieć fotografie, które pokazałyby, jak to kiedyś wyglądało – przyznaje konserwatorka.

Stanisław Kołek z Olzy Pro wyjaśnia, że metalowe części balustrady zostały przed laty rozkradzione przez złomiarzy. Kilka fragmentów oddało się jednak odnaleźć, bo były… wrośnięte w drzewa. – Drzewo spróchniało i wtedy odzyskaliśmy kilka części balustrad – przyznaje. – Nie natrafiliśmy na żadne informacje ani zdjęcia tego miejsca. Szukaliśmy w archiwum, ale nic nie znaleźliśmy. Dlatego zwracamy się do społeczeństwa o pomoc.

Chodzi o fotografie i dokumenty, które pomogą specjalistom odtworzyć historyczny wygląd całego obiektu. Materiały dotyczące aktu ufundowania pomnika, jego poświęcenia lub inne informacje na ten temat ułatwią zdobycie pieniędzy na dalsze prace konserwatorskie i odnowienie całej kwatery, która stanowiłaby wyjątkowe polskie miejsce pamięci na karwińskim cmentarzu.

Osoby, które mogą pomóc w tej sprawie proszone są o kontakt z Centrum Polskim Kongresu Polaków w RC (centrumpolskie@polonika.cz), Ośrodkiem Dokumentacyjnym Kongresu Polaków w RC (kancelaria@polonica.cz, tel. +420 602 265 474), lub kancelarią Kongresu Polaków w RC (kancelaria@polonica.cz, tel.: +420 736 627 021). 





Może Cię zainteresować.