Co będziemy świętować i o czym decydować w 2025 roku | 02.01.2025
W środę powitaliśmy Nowy Rok, dziś wyrywamy trzecią kartkę z
tegorocznego kalendarza. Co zostanie zapisane na pozostałych 362 oraz o jakich
wydarzeniach z przeszłości będą nam one przypominały? Niektóre odpowiedzi na te
pytania znajdą Państwo w poniższym zestawieniu.
Ten tekst przeczytasz za 8 min. 15 s
W Republice Czeskiej wybory do Izby Poselskiej Parlamentu RC odbędą się na przełomie września i października. Fot. Szymon Brandys
Z 14 świąt trzy przypadną na weekend
W Republice Czeskiej 2025 rok nie będzie się pod tym
względem różnić od poprzednich. W kalendarzu znajdzie się 14 świąt wolnych od
pracy. Tradycyjnie większość z nich przypadnie na dni robocze, choć pojawią się
też „niemiłe niespodzianki”. 5 i 6 lipca, czyli Święto Apostołów Cyryla i
Metodego oraz Dzień Spalenia Mistrza Jana Husa to dni weekendowe. Również 28
września, obchodzony jako Dzień Czeskiej Państwowości związany ze wspomnieniem
św. Wacława, wypada na niedzielę. Po Nowym Roku, który powitaliśmy w ub. środę,
wciąż jednak pozostaje nam jeszcze 10 dni, kiedy będziemy mogli wypocząć „w
środku tygodnia”. Są to 18 kwietnia (Wielki Piątek), 21 kwietnia (Poniedziałek
Wielkanocny), dwie środy 1 i 8 maja, kiedy obchodzimy Święto Pracy i Dzień
Zwycięstwa, wtorek 28 października, czyli Dzień Powstania Czechosłowacji oraz
poniedziałek 17 listopada, w którym przypominamy sobie Dzień Walki o Wolność i
Demokrację. Wigilia oraz święta Bożego Narodzenia obchodzone w dniach 24-26
grudnia wypadają natomiast na środę, czwartek i piątek.
Fot. gov.pl
Pod przewodnictwem Polski
Przez pierwszą połowę br. Polska będzie sprawować
prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Podobnie jak miało to miejsce w 2.
połowie 2011 roku, kiedy po raz pierwszy przypadło jej w udziale to zadanie,
trio prezydencji będzie tworzyć wspólnie z Danią i Cyprem i razem
z nimi będzie przewodniczyć posiedzeniom Rady UE. Prezydencja w Radzie UE
sprawowana jest w systemie rotacyjnym kolejno przez wszystkie państwa
członkowskie po 6 miesięcy każde, zawsze od stycznia i od lipca danego roku.
Polacy wybiorą prezydenta
Najprawdopodobniej na przełomie maja i czerwca poznamy
nazwisko nowego prezydenta RP. Termin wyborów zostanie ogłoszony już niebawem
przez marszałka Sejmu Szymona Hołownię, który musi to uczynić w okresie od 6
stycznia do 6 lutego. Z przepisów wynika również, że głosowanie powinno odbyć
się w jedną z czterech niedziel maja – za tę najbardziej prawdopodobną uważana
jest niedziela 18 maja. W tej sytuacji druga tura wyborów odbyłaby się 1
czerwca. Jak dotąd oficjalnie ogłosili swoją kandydaturę Sławomir Mentzen z
Konfederacji, Marek Jakubiak, kandydat Wolnych Republikanów, Szymon Hołownia,
kandydat Polski 2050, zwycięzca prawyborów w Koalicji Obywatelskiej Rafał
Trzaskowski, Karol Nawrocki startujący z poparciem PiS oraz kandydatka Lewicy
Magdalena Bielat. Prawdopodobnie jednak lista ta nie jest jeszcze kompletna.
Dotychczasowy prezydent RP Andrzej Duda opuści Pałac Prezydencki po 10 latach.
Walka o czeski parlament
W Republice Czeskiej wybory do Izby Poselskiej Parlamentu RC
odbędą się na przełomie września i października, najpóźniej zaś w piątek i w
sobotę 3 i 4 października. Ich dokładny termin ogłosi prezydent Petr Pavel.
Stawką będzie 200 miejsc w ławach poselskich. Główna bitwa, podobnie jak przed
czterema laty, zostanie stoczona między ugrupowaniem ANO 2011 oraz koalicją
SPOLU, która obecnie jest u władzy.
Ostatni
Zjazd PZKO odbył się w 2021 roku. Prezesem została Helena Legowicz. Fot. Łukasz
Klimaniec
Kiedy poznamy prezesa PZKO?
W tym roku wybory odbędą się również na naszym zaolziańskim
podwórku. W sobotę 15 listopada odbędzie się XXV Zjazd Polskiego Związku
Kulturalno-Oświatowego. Jak na razie nie jest jeszcze znane miejsce tego
wydarzenia – w grę wchodzi każda miejscowość na Zaolziu, gdzie znajduje się
sala o odpowiedniej liczbie miejsc. W obradach weźmie udział 150-200 delegatów –
wyłonionych przez poszczególne miejscowe koła PZKO oraz członków ustępującego
Zarządu Głównego i Komisji Rewizyjnej. To oni wybiorą nowe władze związkowe oraz
zadecydują o ewentualnych zmianach w Statucie PZKO. Jedną z nich może być
powrót do sytuacji, kiedy prezesa PZKO nie wybierał Zjazd, ale nowo wybrany
Zarząd Główny ze swojego gremium. Mając to na uwadze, na chwilę obecną nie mamy
pewności, czy już 15 listopada poznamy nazwisko nowego prezesa tej organizacji.
Ostatni XXIV Zjazd PZKO odbył się w 2021 roku. Prezesem została Helena
Legowicz.
Co, gdzie, kiedy na Zaolziu?
Zjazd PZKO będzie tylko jednym z wielu wydarzeń, o których
będzie w tym roku głośno na Zaolziu. Od stycznia do grudnia zostanie bowiem
zorganizowanych wiele imprez, które odbywają się co roku i cieszą się dużą
popularnością w naszym regionie. Oto informacje o niektórych z nich: 1 lutego, Złoty
Groń w Istebnej i na Kubalonce, 50. Zjazd Gwiaździsty; 1-3 sierpnia, Lasek
Miejski w Jabłonkowie, 78. Gorolski Święto; 21 czerwca, Park im. B. Němcowej w
Karwinie, 14. Dolański Gróm; 9 listopada, „Strzelnica” w Czeskim Cieszynie,
Tacy Jesteśmy 2025 Kongresu Polaków w RC.
„Hołd
pruski” namalowany przez Jana Matejkę. Fot. ARC
Historyczne wydarzenia z dwoma zerami
2025 rok będzie rokiem jubileuszowym dla wielu wydarzeń,
które miały miejsce przed stu, pięciuset i więcej laty. Najbardziej
odległym, które miało miejsce 1700 lat temu, był pierwszy w historii
chrześcijaństwa sobór powszechny. Odbył się on w Nicei z udziałem 250
biskupów. Ogłoszono na nim dogmat o boskości Chrystusa i jego równości
z Ojcem oraz zredagowano tzw. credo nicejskie, które jest wyznaniem wiary
wszystkich katolików. Tysiąc lat temu miało natomiast miejsce wydarzenie, mające
być potwierdzeniem znaczenia i suwerenności młodego państwa polskiego. Była nim
koronacja Bolesława Chrobrego na pierwszego króla Polski. Prawdopodobnie
została ona przeprowadzona w Wielkanoc 18 kwietnia 1025 roku w archikatedrze
gnieźnieńskiej. Pół wieku dzieli nas natomiast w tym roku od innego wydarzenia
znanego nam z lekcji historii – „hołdu pruskiego”, który pośrednio
doprowadził do likwidacji państwa krzyżackiego, czyniąc jego spadkobiercę,
świeckie państwo pruskie, krajem zależnym od Polski. Hołd lenny złożył królowi
Zygmuntowi I Staremu książę Albrecht Hohenzollern 10 kwietnia 1525 roku w
Krakowie. Z kolei z kart czeskiej historii warto wspomnieć, że przed
900 laty z chwilą śmierci autora kończą się zapisy w Kronice Kosmasa
będącej najwybitniejszym dziełem wczesnej historii czeskiej. Z kolei przed
stu laty koło Pawlowa i Wiestonic Dolnych na Morawach zespół prof. Karola
Absolona odkrył figurkę paleolitycznej Wenus datowaną na czasy 29
tys.-25 tys. lat p.n.e.
Pomniki
ofiar II wojny światowej są rozsiane po całym Zaolziu. Fot. Beata Schönwald
Minęło 80 lat od zakończenia wojny
Przed 80 laty zakończyła się najstraszliwsza wojna w
dziejach ludzkości, która rozpoczęła się 1 września 1939 roku atakiem Niemiec
na Polskę. Koniec II wojny światowej nastąpił w Europie 8 maja 1945 roku w
momencie podpisania kapitulacji przez Niemcy, 2 września zaprzestano walk na
Pacyfiku, co zostało poprzedzone m.in. sierpniowym atakiem atomowym USA na
japońskie miasta Hiroszimę i Nagasaki. 1945 rok, oznaczający kres wojny, stał
się również początkiem wielu nowych przedsięwzięć. Jednym z nich, będącym bezpośrednią
konsekwencją minionych sześciu lat, było powołanie do życia Organizacji Narodów
Zjednoczonych, której celem było stworzenie takiego mechanizmu, który
zapewniłby trwały pokój i zapobiegał wojnom w przyszłości. 26 czerwca 1945 roku
została podpisana Karta Narodów Zjednoczonych przez przedstawicieli 50 państw.
Oficjalna data powstania ONZ to jednak 24 października, kiedy Kartę
ratyfikowały Chiny, Francja, Związek Radziecki, Zjednoczone Królestwo Wielkiej
Brytanii, Stany Zjednoczone i większość sygnatariuszy. Koniec wojny wyzwolił
działania również wielu lokalnych środowisk. 9 czerwca 1945 roku ukazał się we
Frysztacie pierwszy numer „Głosu Ludu”, który funkcjonuje obecnie pod nazwą
„Głos”.