Drugi dzień świąt: czas zacząć kolędowanie | 26.12.2024
Dzień św. Szczepana, drugi
dzień świąt bożonarodzeniowych, ma wyjątkowo radosny charakter. Zgodnie z
tradycją właśnie tego dnia rozpoczyna się kolędowanie, odwiedzanie sąsiadów i
rodzin z życzeniami i nowiną o narodzinach Zbawiciela. Święto św. Szczepana
jest obchodzone w Kościele rzymskokatolickim i Kościołach protestanckich 26
grudnia. Jest oficjalnie dniem wolnym od pracy m.in. w Polsce i Czechach.
Ten tekst przeczytasz za 2 min. 15 s
Kolędowanie od domu do domu rozpoczyna się właśnie w św. Szczepana. Świąteczna kartka namalowana przez Kazimierza Tarnawskiego około 1970 roku. Fot. Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej
Św. Szczepan to pierwszy
męczennik za wiarę chrześcijańską, znany z głębokiej wiary i mocy czynienia
cudów. Został ukamienowany, gdy przyznał się przed sanhedrynem do wiary w
Chrystusa. Jest patronem archidiecezji wiedeńskiej, kamieniarzy, kucharzy i tkaczy.
W kościele do dziś święci się owies na pamiątkę ukamienowania św. Szczepana i
dla zapewnienia urodzaju w przyszłym roku.
Święcenie owsa ma również
uzasadnienie magiczne, gdyż skropienie ziarna wodą wzmagało w nim siły witalne.
Wierzono, że garstka poświęconego owsa przyniesie obfity urodzaj w nadchodzącym
roku. Ziarno sypano w kościele, na księdza, na wchodzących do świątyni, a po
nabożeństwie, pod kościołem, chłopcy i dziewczęta też się nim obsypywali. Z
aury panującej w drugi dzień świąt przepowiadano pogodę zgodnie z powiedzeniem:
„Jaka pogoda w Szczepana panuje, taka na luty nam się szykuje”.
W odróżnieniu od zwyczaju
spędzania Bożego Narodzenia w gronie najbliższej rodziny, w drugi dzień świąt
bawiono się huczniej i weselej, odwiedzano dalszych krewnych. Zgodnie z
tradycją właśnie w dzień św. Szczepana rozpoczynało się kolędowanie, odwiedzanie
sąsiadów i rodzin z życzeniami i nowiną o narodzinach Zbawiciela. W Beskidzie
Śląskim tego dnia znany był zwyczaj „połazów”, czyli chodzenia z gałązką jodły
lub świerka przystrojoną we wstążki i kwiatki z bibuły i winszowania sąsiadom.
Gospodarze wyczekiwali
kolędników i zawsze przyjmowali ich z wielką życzliwością, ponieważ kolędnicy
przynosili dobre wróżby i życzenia wszelkiej pomyślności. Za to trzeba było
odwdzięczyć się kolędnikom zazwyczaj kiełbasą, szynką lub ciastem, a niekiedy
nawet skromną zapłatą.
Dzień świętego Szczepana jest
oficjalnym świętem państwowym m.in. w Polsce, Czechach, Niemczech, we Włoszech,
Norwegii, Słowacji, Słowenii, Szwecji, Ukrainie i Szwajcarii. Dzień ten jest
także dniem wolnym od pracy w Australii, Kanadzie i Wielkiej Brytanii, gdzie
zamiast dnia świętego Szczepana obchodzi się tzw. Boxing Day. Nazwa tego święta
wywodzi się od tradycyjnego, datującego się od średniowiecza zwyczaju darowania
służbie lub biednym podarunków zapakowanych w pudełka (po angielsku „box”).