Raport UNESCO: kryzys wodny zagraża dobrobytowi i pokojowi na świecie | 27.03.2024
Kryzys wodny zagraża
dobrobytowi i pokojowi w społecznościach i krajach na całym świecie – wynika z
dorocznego raportu UNESCO z okazji Światowego Dnia Wody, który przypadł 22
marca.
Ten tekst przeczytasz za 3 min. 15 s
Bez wody, nie ma życia... Fot. Pixabay
Tematem
najnowszego dokumentu, zatytułowanego „Water for Prosperity and Peace”, jest
analiza współzależności między wodą, dobrobytem i pokojem. Z kolei „Woda dla
pokoju” to hasło tegorocznego Światowego Dnia Wody. Z raportu wynika, że w 2022
r. 2,2 miliarda osób żyło bez dostępu do bezpiecznie zarządzanej wody pitnej, a
3,5 miliarda ludzi nie miało dostępu do odpowiednich usług sanitarnych. Co
więcej, około połowa populacji świata doświadcza poważnego niedoboru wody
przynajmniej przez część roku, a jedna czwarta cierpi z powodu „ekstremalnie
wysokiego” poziomu stresu wodnego, zużywając ponad 80 proc. swojego rocznego
odnawialnego zapasu słodkiej wody. (Pojęcie „stres wodny” opisuje sytuacje, w
których zasoby wodne są niewystarczające lub gdy jakość wody nie spełnia
podstawowych wymagań ludzi i środowiska).
Z raportu
wynika, że w 2022 r. 2,2 miliarda osób żyło bez dostępu do bezpiecznie
zarządzanej wody pitnej, a 3,5 miliarda ludzi nie miało dostępu do odpowiednich
usług sanitarnych.
W raporcie
podkreślono, że woda stanowi podstawę dobrobytu wpływając na zdrowie, edukację,
zatrudnienie, bezpieczeństwo żywnościowe i energetyczne oraz ekosystemy
podtrzymujące życie. – To właśnie dzięki tym korzyściom woda prowadzi do
dobrobytu, a sprawiedliwy podział tych korzyści promuje pokój – czytamy. Przypomniano
też, że kryzysy związane z wodą są ściśle powiązane z wieloma globalnymi
wyzwaniami, takimi jak m.in. konflikty zbrojne, pandemie, globalne ocieplenie,
hiperinflacja, masowe migracje. – W niemal wszystkich przypadkach najbardziej
dotkliwe konsekwencje ponoszą najuboższe i najbardziej narażone grupy społeczne
– wskazano.
Jak podano,
główną przyczyną zanieczyszczenia wody na całym świecie pozostaje rolnictwo. – W
krajach o niższych dochodach, gdzie ponad 90 proc. ścieków jest odprowadzanych
bezpośrednio do środowiska, bez żadnego oczyszczania, każdego dnia ponad 1000
dzieci poniżej piątego roku życia umiera z powodu chorób spowodowanych
zanieczyszczoną wodą pitną – czytamy.
Raport
wyjaśnia również złożone związki między wodą a konfliktami zbrojnymi,
wskazując, że woda najczęściej była narzędziem, celem lub „ofiarą” działań
wojennych, ale rzadko bezpośrednią przyczyną wojen.
Raport zwraca
uwagę, że wraz z rosnącym dobrobytem zwiększa się dostęp do technologii, co
wiąże się z korzyściami, ale też z zagrożeniami. Z jednej strony sztuczna
inteligencja (AI) ma potencjał, aby pomóc w zwiększeniu wydajności systemów
zaopatrzenia w wodę i urządzeń sanitarnych; jednak z drugiej – konieczne jest
opracowywanie nowych planów bezpieczeństwa, aby chronić krytyczną
infrastrukturę wodną przed ewentualnymi cyberatakami. Przypomniano, że sztuczna
inteligencja i powiązane z nią technologie wymagają dużych ilości wody do
chłodzenia systemów komputerowych, nie wspominając o (często wodochłonnej)
energii niezbędnej do samego zasilania sprzętu. Co ciekawe, oszacowano, że aby odpowiedzieć
na 20-100 zapytań AI, potrzeba jednego litra wody.