piątek, 19 kwietnia 2024
Imieniny: PL: Alfa, Leonii, Tytusa| CZ: Rostislav
Glos Live
/
Nahoru

Daniel Madzia: Nie lubię dinoparków. Paleontolog pochodzący z Oldrzychowic specjalnie dla „Głosu”  | 19.01.2023

Paleontolog Daniel Madzia zajmuje się badaniem dinozaurów i gadów morskich. Rozmawiamy o skamieniałościach prehistorycznych zwierząt w Czechach, na Morawach i w Polsce. Zdradza, dlaczego nie lubi dinoparków. 

Ten tekst przeczytasz za 4 min. 15 s
Daniel Madzia ze skamieniałością koralowców w Panamie. Fot. ARC D. Madzi


 
Dzieci lubią bawić się dinozaurami i marzą często o tym, że gdy dorosną, zostaną naukowcami, którzy je badają. Z panem także tak było?

– Zdecydowanie! Już w przedszkolu marzyłem o tym zawodzie. Zawsze chciałem zostać paleontologiem. No i udało się. Skończyłem studia paleontologii i od 2018 roku pracuję w Instytucie Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. 


Jak wygląda typowy dzień pracy paleontologa?

– Ludzie często sobie wyobrażają, że cały czas siedzimy w terenie, wykopujemy skamieniałości, potem przewozimy je do laboratoriów i nie wiadomo, co dalej z nimi robimy. Owszem, pracujemy w terenie, nasza praca wiąże się także z podróżami. Ale najczęściej przychodzimy do biura, włączamy komputery i opracowujemy dane do badań, które już zebraliśmy. Tymi danymi są na przykład zbiory danych anatomicznych – oglądamy skamieniałości i staramy się zaobserwować, co wszystko na nich występuje. Mogą nimi być również wyniki analiz izotopowych. Możemy badać skamieniałości zwierząt i roślin, a także zajmować się mikroskopijnymi organizmami. Przedmiotem moich badań są przede wszystkim dinozaury i gady morskie, choć uczestniczyłem również w badaniach gąbek z Karaibów, wymarłych krewniaków słoni, a nawet tropów kręgowców sprzed 300 milionów lat. 


Opisał pan pierwszy gatunek dinozaura z Czech. Jak do tego doszło?

– Jego kość udową odkryto przypadkowo w 2003 roku w miejscowości Mezholezy niedaleko Kutnej Hory. Pomimo że przeprowadzono wstępne badania, nie do końca było wiadomo, do jakiej grupy dinozaurów należał. Zainteresowałem się nim i przeprowadziłem ponowne badania na jego temat. To jest na tyle unikatowa skamieniałość, różniąca się od innych dinozaurów w Europie, ale i na świecie, że na podstawie tej kości można było opisać nowy, a zarazem pierwszy czeski, gatunek dinozaura. Nadałem mu nazwę Burianosaurus augustai na cześć znanego malarza Zdeňka Buriana oraz paleontologa Josefa Augusty, który z nim współpracował. Zajmowałem się także opisem dinozaura z Brna, który został odkryty już dawno, przed drugą wojnę światową. Długo leżał w kolekcjach na Uniwersytecie Masaryka. To też jest na pewno nowy gatunek, lecz zebrany materiał nie zawiera tylu informacji, aby mu nadać nazwę.  

 
 
Burianozaur – dinozaur ptasiomiedniczny opisany przez Daniela Madzię.
Żył ok. 94 mln lat temu na obszarze dzisiejszych Czech. Osiągał 3-4 metry długości.
Ilustracja: Edyta Felcyn-Kowalska
 


Wróćmy do dzieci. Z myślą o nich tworzone są popularne dinoparki. Czy prezentowane tam modele mają w ogóle coś wspólnego z naukowymi rekonstrukcjami tych zwierząt?

– Nie lubię za bardzo tego typu parków. Robione są w dużej mierze dla efektu „wow”, wszystko tam bywa przesadzone, zwierzęta mają więcej zębów niż w rzeczywistości, większe ogony i tym podobnie. Jeżeli jest tyranozaur, to musi coś pożerać. A tymczasem, gdyby był syty, pewnie przeszedłby koło nas, nie zwracając na nas uwagi. Można, oczywiście, zrobić dobre modele, wystarczy skonsultować się z naukowcami. W Krasiejowie niedaleko Opola, gdzie prowadzone są wykopaliska, jest w miarę fajny Jura Park, choć tam również jest dużo nieścisłości naukowych. 
 

CAŁY WYWIAD OPUBLIKUJEMY W PIĄTKOWYM WYDANIU NASZEJ GAZETY.
 
***
Daniel Madzia (ur. 1989) jest paleontologiem pochodzącym z Trzyńca-Oldrzychowic. Po maturze w Polskim Gimnazjum im. J. Słowackiego w Czeskim Cieszynie studiował geologię na Uniwersytecie Masaryka oraz paleontologię na Uniwersytecie Warszawskim. Zrobił doktorat w Instytucie Paleobiologii Polskiej Akademii Nauk w Warszawie. Od 2018 roku jest pracownikiem naukowym Instytutu, gdzie zajmuje się przede wszystkim badaniami dinozaurów i gadów morskich. W 2017 r. opisał pierwszy gatunek dinozaura znany z obszarów Czech (Burianosaurus augustai). Jest również laureatem Stypendium Prezesa PAN za wybitne osiągnięcia naukowe.



Może Cię zainteresować.