Finałowe zmagania recytatorów z polskich szkół podstawowych na Zaolziu skupiają najlepszych, bo towarzyszy im kilka etapów eliminacji. Do nich należą eliminacje obwodowe, które w tym roku w Jabłonkowie, Trzyńcu i Czeskim Cieszynie przyciągnęły ok. 250 uczestników. 

– To już recytatorzy, którzy brali udział w szkolnych eliminacjach i coś więcej potrafią – wyjaśniła Grażyna Sikora, dyrektorka Szkoły Podstawowej im. Jana Kubisza w Gnojniku i organizatorka konkursu. – W naszej szkole zainteresowanie tym konkursem jest ogromne. Dlatego najpierw są eliminacje klasowe, a następnie szkolne. I ci najlepsi przechodzą do eliminacji obwodowych, gdzie w komisji zasiadają aktorzy Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego, którzy wybierają najlepszych do finału – dodała.

W tym roku w finale znalazło się 75 uczestników w kategoriach od klasy 1 do 9. Podzieleni na grupy wiekowe występowali przed jurorami, wśród których znaleźli się aktorzy Sceny Polskiej.

– W tej najmłodszej grupie najbardziej liczy naturalna radość, żywiołowość i spontaniczność, a także czy uczestnicy mają „to coś”. Co dokładnie? Trudno to opisać. To się widzi i czuje – przyznał Kamil Mularz, jeden z aktorów-jurorów. – Są dzieci, które mówią bardzo ładnie po polsku, ale wiadomo, że na Zaolziu dzieci mają też w mowie naleciałości czeskie. Nie zwracamy na to jednak uwagi i nie oceniamy tego – zaznaczył.

W najmłodszych kategoriach sporo było poezji Jana Brzechwy. Starsi uczniowie sięgali po trudniejsze utwory znanych polskich poetów. Były wiersze Adama Mickiewicza, Wisławy Szymborskiej, Czesława Miłosza, ale także Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, Adama Asnyka, Ludwika Jerzego Kerna czy Tomasza Matuszewskiego.
   
– Bardzo nam na tym konkursie zależy, bo na lekcjach pracuje się nad poezją nie tylko z recytatorami, ale z całą klasą – zauważyła Grażyna Sikora. – Uczniowie poznają nowych autorów. Można zauważyć, że ostatnio w konkursach sięgają po współczesnych twórców. Dobierają repertuar według siebie i swoich zainteresowań. To nas cieszy, że repertuar nie powtarza się co roku, ale jest szeroki – podkreśliła.
Występom recytatorów przysłuchiwał się Karol Suszka, znakomity aktor, wieloletni kierownik Sceny Polskiej i były dyrektor Teatru Cieszyńskiego, który – jak sam określił – czuje się „ojcem chrzestnym” tego konkursu.

– W 1989 roku już nie było konkursów, które organizował zarząd główny PZKO. Znałem się dobrze z wicedyrektorką tej szkoły, Renatą Huczałą, później Buławą. Wiedziałem, że lubiła te konkursy, więc zachęciłem ją, żeby zorganizowała taki w szkole. I zrobiła to! Więc przyjeżdżam sobie teraz pooglądać i posłuchać występów recytatorskich – powiedział Karol Suszka. – Z każdym rokiem jest to coraz bardziej interesujące, bo widać, że z tymi dziećmi została już wykonana pewna praca. Poziom jest dużo wyższy. Kiedyś dzieci nauczyły się wiersza i były szczęśliwe, że potrafią go powiedzieć. Teraz widać pracę z wierszem: po co? dlaczego? Na tym to polega. Dzieci chcąc coś przekazać. Podzielić się tym, czego się nauczyły. Dlatego wiersze w ich wykonaniu są interesujące – ocenił aktor.

WYNIKI XXI KONKURSU RECYTATORSKIEGO IM. JANA KUBISZA 
Kategoria I/ kl. 1
1. Vít Zielina (Orłowa Lutynia)
2. Krzysztof Onderek (Czeski Cieszyn)
3. Dawid Klimša – (Orłowa Lutynia)
Wyróżnienie: Julia Steblowa (Gnojnik), Felicja Ryłko (Gródek)

Kategoria II/ kl. 2-3.
1. Vanessa Lubojacki (Czeski Cieszyn)
2. Elizabeth Goryczkowa (Bystrzyca)
3. Jonasz Tomoszek (Gnojnik)
 Wyróżnienie: Mikołaj Brandys (Czeski Cieszyn), Artur Kozera (Jabłonków)

Kategoria III/kl. 4-5.
1. Miriam Paszek (Bystrzyca)
2. Jakub Kantor (Gródek)
3. Maria Kaszper (Wędrynia)
Wyróżnienie: Růžena Gradkowa (Olbrachcice), Alicja Szpyrc (Milików)

Kategoria IV/kl. 6-7.
1. Izabela Filipek (Jabłonków)
2. Mia Sznapka (Gnojnik)
3. Katarzyna Kokotek (Sucha Górna)
Wyróżnienie: Jan Iwanuszek (Lutynia Dolna), Oliwia Goryczka (Bystrzyca)

Kategoria V/kl. 8-9.
1. Eliška Gazurowa (Jabłonków)
2. Adam Burian (Jabłonków)
3. Krystian Dąbkowski (Jabłonków)
Wyróżnienie: Elen Trávničkowa (Wędrynia), Katarzyna Szyja (Karwina)