W poniedziałek w Górkach Wielkich odbyły się uroczyste obchody 50. rocznicy śmierci Zofii Kossak. Przedstwiciele władz województwa śląskiego i powiatu cieszynskiego złożyli na grobie pisarki kwiaty, wysłuchali wystąpienia poświęconego Zofii Kossak oraz wspomnień o autorce „Krzyżowców”.

„Pisarka mieszkała z rodziną w Górkach Wielkich na Śląsku Cieszyńskim przed wojną. Tu także osiadła po powrocie z emigracji w Anglii. Stąd obserwowała życie w trudnych czasach powojennej Polski. Tu zachowała wierność przekonaniu, towarzyszącemu jej przez całe życie, że nie wolno zachowywać się biernie wobec zła – przypomniała rzecznik Starostwa Powiatowego w Cieszynie Katarzyna Raszka-Sodzawiczny.

Zofia Kossak urodziła się 1889 r. w Kośminie. Była córką Tadeusza Kossaka, bliźniaka malarza Wojciecha, wnuczką Juliusza oraz kuzynką Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej. Studiowała malarstwo w Szkole Sztuk Pięknych w Warszawie i rysunek w Genewie. Na Wołyniu przeżyła rewolucję bolszewicką, a swe przeżycia opisała w słynnej „Pożodze”. Po śmierci męża Stefana Szczuckiego w 1923 r. ponownie wyszła za mąż za Zygmunta Szatkowskiego i zamieszkała w dworze w Górkach Wielkich.

W czasie II wojny światowej była współzałożycielką Rady Pomocy Żydom (krypt. Żegota). W latach 1943-44 była więziona w KL Auschwitz, a po zidentyfikowaniu właściwego nazwiska została na Pawiaku skazana na śmierć, a następnie uwolniona dzięki akcji władz podziemnych.

Po wojnie zmuszono ją do opuszczenia Polski. Przez 12 lat gospodarowała na farmie w Kornwalii. W Polsce jej dzieła trafiły na indeks i zostały wycofane z bibliotek. Po powrocie do kraju (1957) zamieszkała w Górkach Wielkich. Zmarła 9 kwietnia w 1968 roku w Bielsku-Białej.

W 1985 izraelski Instytut Pamięci Narodowej Yad Vashem w Jerozolimie pośmiertnie odznaczył Zofię Kossak medalem „Sprawiedliwy wśród Narodów Świata”.

Zofia Kossak napisała kilkadziesiąt powieści i opowiadań. Największą popularność zyskały takie tytuły jak „Krzyżowcy”, „Błogosławiona wina”, „Suknia Dejaniry”, „Gość oczekiwany”. Jej największym osiągnięciem literackim jest tetralogia „Krzyżowcy” z 1936 r.