Ośrodek Dokumentacyjny poleca nowe wystawy. Kim był Józef Buzek? | 28.09.2023
Aż trzy
wystawy można zwiedzać obecnie w siedzibie Kongresu Polaków w Czeskim
Cieszynie. Pierwsza dotyczy urodzonego przed 150 laty prof. Józefa Buzka, druga
została przygotowana z okazji 200-lecia urodzin Pawła Oszeldy, trzecia natomiast
przypomina historię założonych przed stu laty polskich „paralelek” w Państwowym
Seminarium Nauczycielskim w Śląskiej Ostrawie.
Ten tekst przeczytasz za 2 min. 30 s
Wystawa o prof. Józefie Buzku. Fot. Beata Schönwald
– Wystawa o
seminarium nauczycielskim powstała przed czterema laty, kiedy przypadała 80.
rocznica ostatnich polskich matur w tej placówce. Pozostałe ekspozycje są nowe.
Pawła Oszeldę przedstawiliśmy po raz pierwszy razem z Haliną Szczotką, prezes
MK PZKO w Nieborach, 16 września na Dniu Oszeldy. Z tej okazji pisał już o niej
również „Głos”. Natomiast wystawa o Józefie Buzku została po raz pierwszy
pokazana dwa dni później na otwarciu roku akademickiego Cieszyńskiego
Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Teatrze im. Adama Mickiewicza w Cieszynie – wyjaśnia
ich autor Marian Steffek z Ośrodka Dokumentacyjnego Kongresu Polaków w RC.
– Prof. dr
hab. Józef Buzek (1873-1936) należał do pokolenia urodzonego w drugiej połowie
XIX wieku, które otrzymało szansę budowania zrębów państwowości polskiej.
Możliwość tę wykorzystał, a krajowi ofiarował swą wiedzę i umiejętności – tak
charakteryzują Józefa Buzka pierwsze zdania poświęconej mu wystawy. O tym, że
urodzony w Końskiej czwarty z dwunastu potomków Jerzego Buzka był postacią
wybitną, świadczą jego dokonania opisane i udokumentowane na poszczególnych
planszach. Nie brakuje na nich również fotografii rodzinnych.
Józef Buzek
był od młodości osobą zaangażowaną. W czasach nauki w gimnazjum państwowym w
Cieszynie był działaczem tajnej organizacji polskiej zrzeszającej młodzież
szkół średnich „Jedność”, a w latach 1892-1894 stał na jej czele. Studiował prawo
w Krakowie i Wiedniu, we Lwowie uzyskał tytuł profesora zwyczajnego w zakresie
prawa administracyjnego i statystyki. Był autorem projektu konstytucji dla II
Rzeczypospolitej, ordynacji wyborczej do Sejmu i Senatu RP, włączył się również
w budowanie struktur Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego II Rzeczypospolitej i
jako reprezentant polskich protestantów brał udział w konferencji paryskiej w 1919
roku, domagając się przyłączenia do Polski Śląska, Wielkopolski, Warmii i Mazur.
Jednak
dziełem jego życia stał się Główny Urząd Statystyczny, którego był
współzałożycielem i od 8 listopada 1918 roku pierwszym dyrektorem. Został nim aż
do własnej rezygnacji z powodów zdrowotnych w 1929 roku i przeprowadzki do
Cieszyna. Pochowany został na cmentarzu w Końskiej.
Wszystkie
trzy wystawy można zwiedzać do 12 października, od wtorku do piątku w godz.
8.00-15.00.