Kultura

Polonez – tradycyjny taniec polski na liście UNESCO! | 06.12.2023

Polonez – tradycyjny taniec polski, został we wtorek wpisany na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO. – Ten taniec jest charakterystycznym elementem polskiej kultury, odzwierciedla wiele naszych cech narodowych – powiedział Jan Łosakiewicz, dyrektor Teatru Tańca Uniwersytetu Warszawskiego „Warszawianka” w rozmowie z PAP.

Ten tekst przeczytasz za 4 min. 15 s

ZPiT „Suszanie” tańczą poloneza. Fot. BEATA SCHÖNWALD

Ogłoszenie wpisu nastąpiło podczas 18. sesji Komitetu Międzyrządowego ds. Ochrony Niematerialnego Dziedzictwa, która odbywa się w Kasane w Botswanie.

– Myśl wpisania poloneza na listę UNESCO towarzyszyła środowiskom tanecznym od lat. Prowadzone były w tym zakresie rozmowy nawet jeszcze przed ratyfikacją przez Polskę Konwencji UNESCO 2003 w sprawie ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego – wyjaśniła Joanna Cicha-Kuczyńska, radca z Departamentu Ochrony Zabytków w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Warunkiem koniecznym do ubiegania się o wpis na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości jest wpisanie elementu do krajowego rejestru niematerialnego dziedzictwa kulturowego danego kraju. W przypadku Polski rejestr ten nosi nazwę Krajowa lista niematerialnego dziedzictwa kulturowego, prowadzona przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Obecnie na tej liście znajduje się 85 elementów. Polonez wraz z innymi polskimi tańcami narodowymi został wpisany do krajowego inwentarza w roku 2015, a jako odrębny element w roku 2019. Prace nad wnioskiem do UNESCO trwały dwa lata - został złożony do Sekretariatu Konwencji w roku 2022.

Polonez tańczony na cieszyńskim Rynku. Fot. Norbert Dąbkowski

Polonez to taniec grupowy o podniosłym, a jednocześnie radosnym charakterze. Grupa tańcząca poloneza może liczyć od kilku do nawet kilkuset osób. Uczestnicy tańczą w parach, które jedna za drugą maszerują w rytmie, tworząc korowód. Rodowód poloneza sięga XVI wieku - był wówczas zwany „chodzonym”, zaś pod nazwą polonez występuje od wieku XVIII.

Jak przypomniał w rozmowie z PAP Jan Łosakiewicz, tancerz, choreograf oraz dyrektor Teatru Tańca Uniwersytetu Warszawskiego „Warszawianka” i przewodniczący Polskiej Sekcji Międzynarodowej Rady Stowarzyszeń Folklorystycznych, Festiwali i Sztuki Ludowej, „polonez jest jednym z polskich tańców narodowych i jednym z najstarszych polskich tańców w ogóle”.

Ten taniec jest charakterystycznym elementem polskiej kultury. Fot. Norbert Dąbkowski

– Pochodzenia tego tańca można szukać w dwóch źródłach. Z jednej strony wywodzi się on z regionalnych tańców chodzonych, z drugiej zaś strony nawiązuje do tradycji tańców dworskich – powiedział. – Salonową formułę oraz europejski sznyt otrzymał dzięki baletmistrzom i choreografom, zwłaszcza francuskim. Ten taniec jest charakterystycznym elementem polskiej kultury. Co więcej, odzwierciedla – zarówno w warstwie muzycznej, jak i w ruchu czy zachowaniu tancerzy - wiele naszych cech narodowych – podkreślił Jan Łosakiewicz.

Dodał, że polonez oddaje również szarmanckość i opiekuńczość. Tancerz adoruje swoją partnerkę, ale także stara się pokazać ją światu, podzielić z innymi jej pięknem, kunsztem i urodą. Ocenił, że powszechnie wydaje się, że polonez jest prostym tańcem. Jednak ludzie związani ze środowiskiem tanecznym uważają go za jeden z trudniejszych tańców ze względu na oddanie jego charakteru. – Krok polonezowy wydaje się być łatwy, ale to tylko pozorne odczucie – ocenił dyrektor „Warszawianki”.

Polonez jest nieodłącznym akcentem balów. Fot. Norbert Dąbkowski

Ten taniec odegrał istotną rolę w czasach, kiedy zachowanie polskości było zagrożone. – W czasie zaborów pozwolił nam przetrwać. Również w późniejszych czasach, już w XX wieku, towarzyszył Polakom niezależnie od sytuacji czy okoliczności" – powiedział. – Siłą tego tańca jest to, że przetrwał zawirowania historii. Dzisiaj, głównie dzięki młodzieży, która tańczy go w czasie studniówek, cieszy się coraz większą popularnością– – dodał Jan Łosakiewicz.

Polonez jest szóstą polską tradycją wpisaną na listę UNESCO. W poprzednich latach wpisem wyróżnione zostały: szopkarstwo krakowskie (2018), kultura bartnicza (2020), sokolnictwo (2021), tradycja dywanów kwiatowych na procesje Bożego Ciała (2021) i flisactwo (2022).

Powrót do przeglądu