Tragedia Górnośląska rozpoczęła się wraz z wkroczeniem wojsk radzieckich pod koniec stycznia 1945 r. na terytorium ówczesnej Prowincji Górnośląskiej. Wiązała się z masowymi mordami, gwałtami, grabieżami i tworzeniem przyzakładowych obozów pracy oraz obozów koncentracyjnych, a także z deportacjami do Związku Radzieckiego oraz wysiedleniami Ślązaków zweryfikowanych jako Niemcy. Najważniejsze zagadnienia Tragedii Górnośląskiej omawia, otwierając nowy numer, historyk Adam Dziurok. Nad dzisiejszymi jej znaczeniami zastanawiają się Ryszard Kaczmarek, Bernard Linek, Piotr Madajczyk, Andrzej Sznajder i Zygmunt Woźniczka. Z kolei Dariusz Węgrzyn pisze o żmudnym procesie liczenia deportowanych, a Bogusław Tracz o „piekle kobiet” w 1945 roku.

Nad pamięcią o Tragedii Górnośląskiej rozwodzą się Zbigniew Kadłubek (w szkicu „Silesia Niobe”), Henryk Waniek i Sebastian Rosenbaum. Autorzy ci przypominają, jak zapisała się ona w świadomości Górnoślązaków i jak pamięć o niej z trudem przebijała się do oficjalnej narracji historycznej. Pisarz Jerzy Pluta zapisuje historię swego ojca deportowanego w 1945 r., a Jan F. Lewandowski rejestruje ślady 1945 roku w małomiasteczkowej pamięci Toszka.

Blok tekstów pod hasłem „Gdy Muzy milczą” – poruszający echa Tragedii Górnośląskiej w literaturze i sztuce, a także w losach artystów – otwiera rozmowa Krzysztofa Karwata z historykiem sztuki Ewą Chojecką. Czytelnicy znajdą w nim relacje wspomnieniowe Stefana Stellera, syna grafika Pawła Stellera, pisarza Paula Habraschki, malarza Hilarego Krzysztofiaka, fragmenty powieści Stanisława Mutza, a także przypomnienie głośnej niegdyś rozmowy Adama Krzemińskiego z socjologiem Andrzejem Ziemilskim „Wysiedlałem Horsta Bienka” (z 1988 r.). Wreszcie Piotr Zaczkowski opowiada historię reżysera teatralnego Konrada Swinarskiego i jego rodziny w 1945 r. Numer zamykają stałe felietony Kadłubka, Karwata i Villqista. To niektóre pozycje ósmego numeru „Fabryki Silesia”, który można kupić w punktach sprzedaży prasy Empiku, Kolportera i Ruchu.

Wydawcą kwartalnika „Fabryka Silesia” jest Regionalny Ośrodek Kultury w Katowicach, a numer wydano dzięki dofinansowaniu Samorządu Województwa Śląskiego.