– Ekspozycja ta, chociaż dotyczy polskiej historii, jest zaadresowana głównie do czeskojęzycznego odbiorcy. Instytut Pileckiego przygotował ją w kilku wersjach językowych, w tym również czeskiej. Zanim przywieźliśmy ją na Zaolzie, została już zaprezentowana między innym w Pradze i Brnie – wyjaśnia Mariusz Chybiorz z Centrum Polskiego Kongresu Polaków.

Grupa Aleksandra Ładosia nazywana jest również Grupą Berneńską, jako że jej działalność była związana z placówką dyplomatyczną w stolicy Szwajcarii. Razem z Ładosiem współtworzyli ją polscy dyplomaci Stefan Jan Ryniewicz, Konstanty Rokicki, Juliusz Kühl oraz liderzy organizacji żydowskich Chaim Eiss i Abraham Silberschein. W latach 1941-1945 zorganizowali oni tajny system pozyskiwania blankietów paszportowych i wydawania poświadczeń, zaś sam konsul Rokicki wypełnił prawie połowę dokumentów. Pomocą objęto blisko 10 tys. osób narodowości żydowskiej, które mogły się odtąd wykazywać obywatelstwem m.in. Paragwaju, Hondurasu, Haiti czy Peru. Latynoamerykańskie paszporty przemycano do okupowanej Europy, w tym do niemieckich gett na ziemiach polskich. Legitymując się takimi dokumentami, Żydzi unikali wywózek do niemieckich obozów zagłady.