piątek, 16 maja 2025
Imieniny: PL: Andrzeja, Jędrzeja, Małgorzaty| CZ: Přemysl
_-_transp.png){kind=spacer}
/ 
Zdaniem Danuty Chlup: Udržitelný (zrównoważony) czy nie? | 15.03.2022
Każdy, kto czytał słynne dzieło Orwella „1984”, zapewne zapamiętał, że używano tam nowomowy, języka podporządkowanego ideologii totalitarnej. Dziś natomiast na każdym kroku spotykamy się z dziwacznymi neologizmami stosowanymi w terminologii Unii Europejskiej.
.png&path=content/other/clanek/2022_03/26574-zdaniem_chlup.jpg)
Ten tekst przeczytasz za 2 min. 15 s
Fot. Norbert Dąbkowski/canva.com
Przez kilka dni zalegało mi w skrzynce mailowej zaproszenie na festiwal reBarbora Open Music, który ma się odbyć w maju na terenie byłej kopalni w Karwinie. Festiwal będzie miał wymiar muzyczny, ekologiczny, a także – ze względu na ostatnie wydarzenia – akcent ukraiński. W sumie ciekawa sprawa, ale o tym dowiedziałam się dopiero po przełamaniu niechęci do łypiącej na mnie nazwy wiadomości „udržitelný festival reBarbora”.
W języku czeskim używa się od pewnego czasu określenia „udržitelný rozvoj” jako odpowiednika angielskiego „sustainable development” (W Polsce w tym samym kontekście mówi się o zrównoważonym rozwoju). Jak się dowiedziałam z Internetu, pojęcie to zostało zdefiniowane w 1987 roku przez Światową Komisję ds. Środowiska i Rozwoju, i oznacza taki rozwój, który bierze pod uwagę aspekty ekologiczne, nie pogłębia dewastacji środowiska, bierze wzgląd na przyszłe pokolenia.
W takim rozumieniu „udržitelný rozvoj” jest trafnym określeniem. Sęk w tym, że ostatnio coraz częściej przymiotnik „udržitelný” stosowany jest jako zamiennik do „ekologiczny”, „przyjazny środowisku”. Co jest „udržitelné”, to jest modne. W ten sposób powstają językowe dziwolągi typu „udržitelný festival”.
A może jestem przeczulona? Zajrzałam do słownika języka czeskiego i sprawdziłam, czy przypadkiem „udržitelný” nie ma jakiegoś innego, ukrytego dla mnie znaczenia. Otóż nie ma. „Udržitelný” to taki, który jest do utrzymania na dłuższą metę. Czyli tak, jak myślałam.
Czy zatem tradycyjnych festiwali nie da się utrzymać, czy skazane są na wcześniejszą lub późniejszą autodestrukcję? Gorolski Święto w Jabłonkowie, Festiwal Świętojański w Bystrzycy, Colours of Ostrava w Ostrawie, Festiwal Szekspirowski w różnych miastach?
Jestem przekonana, że także te i inne imprezy już kroczą (albo wkrótce pójdą) drogą eliminacji plastikowych kubków i talerzy oraz innych uciążliwych dla środowiska opakowań, że będą promowały ekologiczne sposoby transportu. Jak chociażby organizatorzy Gorolskigo Święta, którzy już przed laty zamawiali specjalne pociągi dla uczestników.
.png&path=content/other/clanek/2025_02/tnb/11254-zdaniem.jpg "Odwiedziny rejonowego to okazja, żeby wspólnie usiąść przy kawie. Fot. PIxabay")
