Rzecznik Instytutu Pamięci Narodowej dr Rafał Kościański przekazał PAP, że do IPN wpłynęła korespondencja z Ambasady Ukrainy w Polsce zawierająca informacje o decyzjach podjętych przez Ministerstwo Kultury i Komunikacji Strategicznej Ukrainy. Jak zaznaczył, wynika z niej m.in., że zgodę na przeprowadzenie prac poszukiwawczych w miejscowości Ugły otrzymało lwowskie przedsiębiorstwo Dola. Dodał, że na rozpatrzenie czekają wnioski IPN dotyczące przeprowadzenia prac w szesnastu miejscach na terenie Ukrainy.

Rzecznik Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotr Jędrzejowski ocenił że trwa konstruktywny dialog obu stron, a wypracowane standardy przynoszą efekty. Podkreślił, że rok 2025 to rok znaczącego postępu w historycznym dialogu Polski z Ukrainą”. – Wspólnie potwierdziliśmy, że ten dialog może być skuteczny, choć dotyczy tematów najtrudniejszych. Przeprowadziliśmy prace ekshumacyjne w Puźnikach (wieś na Ukrainie – PAP), zakończone uroczystym pochówkiem ofiar zbrodni dokonanej w lutym 1945 roku przez oddziały Ukraińskiej Armii Powstańczej. Zakończyliśmy prace ekshumacyjne szczątków żołnierzy Wojska Polskiego, poległych we wrześniu 1939 r. w obronie Lwowa w dawnej wsi Stare Zboiska. Przed nami następne prace na terenie Ukrainy – zaznaczył.

Ekshumacje w Puźnikach leżących w zachodniej Ukrainie trwały od 23 kwietnia do 10 maja. Znaleziono szczątki co najmniej 42 osób – kobiet, mężczyzn i dzieci. Były to pierwsze tego rodzaju prace od czasu zniesienia w listopadzie 2024 r. przez stronę ukraińską zakazu poszukiwań i ekshumacji polskich ofiar wojen i konfliktów na jej terytorium. W pracach koordynowanych przez fundację Wolność i Demokracja brali udział eksperci z Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego, firmy Wołyńskie Starożytności oraz Instytutu Pamięci Narodowej. Były one w całości finansowane z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Prace ekshumacyjne we Lwowie-Zboiskach zostały przeprowadzone od 4 do 30 sierpnia. Prowadził je zespół specjalistów Biura Poszukiwań i Identyfikacji IPN, przy wsparciu biegłego z zakresu medycyny sądowej z Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Uczestniczył w nich ukraiński partner Instytutu Pamięci Narodowej – Towarzystwo Ukraińska Pamięć – oraz – w charakterze obserwatorów – przedstawiciele Ministerstwa Kultury. W trakcie prac ujawniono dwa zbiorowe groby, w których znajdowały się szczątki 31 osób oraz wiele szczątków luźnych należących najprawdopodobniej do kolejnych kilkudziesięciu ofiar. Tak duża liczba szczątków luźnych wynika z faktu częściowego zniszczenia mogiły przez pochówki wtórne, jak i okoliczności śmierci żołnierzy poległych na polu walki po ciężkim ostrzale artyleryjskim, który mógł spowodować rozległe obrażenia ciał. Ostateczna liczba ofiar, których szczątki ekshumowano, zostanie ustalona w wyniku dalszych badań antropologicznych i genetycznych.