piątek, 20 czerwca 2025
Imieniny: PL: Bogny, Rafaeli, Rafała| CZ: Květa
Glos Live
/
Nahoru

Cieszyńskie rody: Oszeldowie | 31.10.2021

Wprawdzie nazwisko Oszelda pojawia się w różnych miejscowościach Księstwa Cieszyńskiego, lecz chyba najliczniej występowało w Nieborach. Stamtąd pochodził też najsłynniejszy przedstawiciel rodu, Paweł (1823-1864), lekarz i działacz.

Ten tekst przeczytasz za 2 min.
Paweł Oszelda (1823-1864). Fot. ARC

Za protoplastę linii Oszeldów z Nieborów może uchodzić Paweł Oszelda, zagrodnik, który zmarł przed 19 stycznia 1734 roku. Tego dnia w kościele ewangelickim w Cieszynie jego syn, Jan, poślubił Marię Buzek z Ropicy.

Syn tej pary, Jerzy Oszelda (ur. 1735), był młynarzem w Nieborach. W 1759 roku ożenił się z Ewą Franek, córką siedlaka w Ropicy. Ich synem był z kolei Paweł Oszelda (ur. 1763), który w 1786 roku pojął za żonę Zuzannę Płoszek, córkę „wolnego” (w domyśle wolnego chłopa) z Frysztackiego Przedmieścia w Cieszynie.

»Menglarz«

 

Wspomniany Paweł pojawia się czasami w źródłach z określeniem „menglarz”. Oznacza to, że jego podstawowym źródłem dochodu była maglownia płótna. Później rodzinny biznes przejął jego syn i imiennik, Paweł (ur. 1797). – Oszeldowie, będąc jak na owe czasy zamożni, zakupywali większe ilości przędzy, którą dawali do przerobienia na płótno ubogim tkaczom, mieszkającym w podgórskich wsiach, a płótno w kawałkach handlowych sprzedawali w domu. Przychodzili handlarze, zakupywali je i rozprzedawali po jarmarkach. Rozwozili je też sami Oszeldowie nawet do dalekich miast – pisał Jan Wantuła (1877-1953), który jako pierwszy autor zainteresował się bliżej rodem z Nieborów.

Pozostawił też opis ich dworu zbudowanego około 1830 roku: „Dworek murowany (…) robi wrażenie już jakiegoś półpańskiego mieszkania, charakterystyczny dach ze złamaną więźbą i to wewnętrzne urządzenie, typowo kmiece. Stary zegar, umieszczony w artystycznie wykonanej skrzyni, od powały do podłogi, wszystko to świadczy i o dostatku, i o smaku artystycznym dawnych właścicieli”.

Paweł Oszelda (ur. 1797) w 1822 roku ożenił się z Marią Liszką z Dębowca. Spośród ich synów maglownię przejął Andrzej (ur. 1843). Był on też wójtem Nieborów i prezbiterem zboru w Cieszynie. Najbardziej znany okazał się jednak najstarszy z rodzeństwa, Paweł (1823-1864).

Kolejny odcinek Cieszyńskich Rodów już we wtorkowym, drukowanym „Głosie”.



Może Cię zainteresować.