Na podstawie decyzji Rady Ambasadorów po raz pierwszy od swojego powstania pod koniec XIII wieku terytorium Księstwa Cieszyńskiego zostało rozdzielone granicą państwową. Czechosłowacji przypadło 1 273 km kw. (55,6%) z 279 tysiącami obywateli, a Polsce 1013,2 km kw. (44,4 %) z 137 tysiącami obywateli. Choć po stronie czeskiej pojawiły się głosy niezadowolenia z tej decyzji (np. Karel Kramař i część polityków regionalnych), to zajęcie zagłębia węglowego i kolei koszycko-bogumińskiej ze strategicznego punktu widzenia było sukcesem Republiki Czechosłowackiej. Z kolei po stronie polskiej w kontekście bolszewickiego naporu na Warszawę podział regionu wywołał poczucie wielkiej niesprawiedliwości – to fragment wstępu, jaki można przeczytać na jednej z plansz wystawy „Plebiscyt 1920 / Plebiscit 1920” w Muzeum Śląska Cieszyńskiego.

Otwarta w piątek 6 maja wystawa przedstawia jeden z najbardziej skomplikowanych i tragicznych rozdziałów historii Śląska Cieszyńskiego - okres plebiscytowy, w którym ludność cywilna włączyła się w rozwiązanie konfliktu granicznego. I mimo że ważyły się losy granicy polsko-czechosłowackiej, uczestnikami sporu – oprócz Polaków i Czechów – byli też Niemcy i ślązakowcy.

Zaspokojenie roszczeń tych czterech grup było absolutnie niemożliwe, ich interesy się nawzajem wykluczały, dlatego też doszło w końcu do arbitrażu i w efekcie do podziału Śląska Cieszyńskiego, którego przebieg mógł satysfakcjonować jedynie stronę czechosłowacką.

Wystawa została przygotowana w ramach projektu Těšínské Slezsko / Śląsk Cieszyński 1920-2021, realizowanego przez Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie oraz Uniwersytet Śląski w Opawie. Jej kuratorem jest dr Tomáš Rusek, któremu pomagał historyk Daniel Korbel.

Jak podkreślają przedstawiciele cieszyńskiego Muzeum dwujęzyczna, polsko-czeska wystawa, prezentuje bogaty, a w dużej mierze dotychczas nieopracowany i niepublikowany materiał ikonograficzny, w tym fotografie członków kontyngentu wojsk alianckich czy też polskich i czechosłowackich tajnych organizacji paramilitarnych.

Można na niej zobaczyć eksponaty ze zbiorów Muzeum m.in. mapy, ulotki, pieczątki komitetów plebiscytowych czy wreszcie pochodzące z kolekcji Macieja Dembinioka znaczki pocztowe z okresu plebiscytu. Wystawę można oglądać do 28 sierpnia.