sobota, 26 kwietnia 2025
Imieniny: PL: Marii, Marzeny, Ryszarda| CZ: Oto
Glos Live
/
Nahoru

Energetyki tylko z dowodem osobistym | 02.01.2024

Dzieci i młodzież do 18. roku życia nie kupią w Polsce napojów energetycznych. 1 stycznia wszedł w życie zakaz sprzedaży napojów z dodatkiem tauryny i kofeiny osobom niepełnoletnim. To właśnie nastolatki w drodze do szkoły najchętniej sięgały po ten produkt, który może u nich doprowadzić m.in. do zaburzeń w rozwoju układu nerwowego.

Ten tekst przeczytasz za 3 min.

Obowiązujący w Polsce zakaz określa ustawa z dnia 17 sierpnia 2023 r. o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, opublikowana 28 sierpnia. Nowe prawo nie tylko nakłada ograniczenia wiekowe, ale też dotyczące miejsca sprzedaży –  napojów energetycznych nie można teraz rozprowadzać na terenie szkół i innych placówek oświatowych oraz w automatach. Sprzedawcy, który nie dostosuje się do przepisów, będzie groziła kara grzywny do 2000 zł.

Ustawodawca zdefiniował też, że tzw. energetyk to napój będący środkiem spożywczym, ujęty w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług, w którego „składzie znajduje się kofeina w proporcji przewyższającej 150 mg/l lub tauryna, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie”.

Zadaniem tych napojów jest przeciwdziałanie zmęczeniu i pobudzenie naszego organizmu do aktywności. Poprawiają koncentrację, zwiększają wydolność oraz przyspieszają metabolizm. Jednak ich spożywanie, jak dowiedli naukowcy, zagraża nie tylko zdrowiu, ale i życiu. Już jedna puszka jest w stanie doprowadzić do zawału serca, co tyczy się zarówno starszych, jak i całkiem młodych osób. Wyniki badań wskazują także na możliwość wystąpienia zaburzeń w rozwoju układu nerwowego u dzieci i młodzieży.

Biznes energetyków to żyła złota. Wg badań rynkowych firmy Euromonitor, w 2022 roku w Polsce kupiono 800 mln puszek energetyków. W dwa lata rynek skoczył o 46 proc. i osiągnął wartość 3,25 mld złotych. 

Jak podaje polskie Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, kofeina nie jest zalecana w diecie dzieci, gdyż ma działanie psychoaktywne. „Wzrost jej spożycia przez dzieci może powodować zmiany nastroju, rozdrażnienie, niepokój, a spożycie dużych ilości (5 mg/kg masy ciała/dobę) powoduje wzrost ciśnienia tętniczego krwi” — czytamy w komunikacie. Ponadto kofeina negatywnie wpływa na gospodarkę wapniową, co może powodować zaburzenia w procesie tworzenia kości a jej duże spożycie może również wpływać na długość i jakość snu dzieci. Kolejnym niepokojącym sygnałem są dane, że dzieci pijące takie napoje szybciej sięgają po alkohol i papierosy.
Poza obecnością substancji psychoaktywnej napoje energetyzujące są dużym źródłem cukru. Przeciętny napój zawiera 10-11 g cukru/100 ml, czyli puszka o pojemności 250 ml dostarcza 25-27 g tego składnika (połowa zalecanej ilości w dziennej diecie).

Debata dotycząca dostępności energetyków dla młodych klientów trwa także w czeskim Sejmie. Grudniowe posiedzenie przedstawicieli sejmowej Komisji Zdrowia i ekspertów zaowocowało decyzją o przedłożeniu rządowi projektu nowelizacji ustawy (zdaniem posłów projekt jest na ukończeniu). Podobne regulacje obowiązują już m.in. na Litwie i Łotwie.