niedziela, 4 maja 2025
Imieniny: PL: Floriana, Michała, Moniki| CZ: Květoslav
Glos Live
/
Nahoru

Cieszyn: Zuzana Čaputowa gościem Kina na Granicy | 03.05.2025

Specjalnym wydarzeniem wczorajszego dnia 27. Przeglądu Filmowego Kino na Granicy było spotkanie z byłą prezydent Słowacji Zuzaną Čaputową. Rozmowę zatytułowaną „Nasze obawy, nasze nadzieje” prowadził redaktor naczelny „Gazety Wyborczej” Adam Michnik.

Ten tekst przeczytasz za 3 min.
Zuzana Čaputowa w debacie prowadzonej przez Adamam Michnika. Fot. DANUTA CHLUP
Gościa przywitała burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz oraz przedstawiciele festiwalu. Publiczność, która szczelnie wypełniła salę sesyjną cieszyńskiego ratusza, witała Čaputową owacjami na stojąco. Później nagradzała oklaskami jej wypowiedzi. Cechowała je wysoka kultura, rozwaga, dobra znajomość mechanizmów społecznych, a zarazem brak ataków na przeciwników politycznych, co na dzisiejszej scenie politycznej bywa rzadkością.

Od prawej: Była prezydent Słowacji Zuzana Čaputowa, burmistrz Cieszyna Gabriela Staszkiewicz i była burmistrz Czeskiego Cieszyna Gabriela Hřebáčkowa. Fot. Danuta Chlup 

Michnik pytał rozmówczynię m.in. o jej poglądy na zbliżanie się polityki Trumpa do polityki Putina, o to, czy na Słowacji historia kraju wykorzystywana jest przez kręgi nacjonalistyczne do własnych celów, o relacje słowacko-węgierskie czy też stosunek słowackiego społeczeństwa do Rosji.
– Stoimy wobec globalnego upadku demokracji, ten fakt jest znany – przekonywała Čaputowa, podkreślając, w jak trudnej sytuacji znalazły się kraje Europy Środkowo-Wschodniej.
– Kiedy w naszych państwach postkomunistycznych po 1989 roku rozpoczął się proces demokratyzacji, to przez większość czasu temu etapowi towarzyszył trend wręcz przeciwny – globalny upadek demokracji. To oznacza, że Republika Słowacka i cały nasz region postkomunistyczny, gdzie przez ostatnich 35 lat staraliśmy się budować demokratyczne instytucje, uświadamiać, czym jest demokracja, naszym obywatelom, równolegle musieliśmy stawić czoła trendowi, który jest globalny i który demokrację osłabia. Porównałabym to do pływania w basenie z prądem wstecznym.
Wracając do epoki autorytatywnych rządów Vladimíra Mečiara na Słowacji (lata 90. ub. wieku) Čaputowa wyraziła przekonanie, że właśnie ówczesne „twarde lata” przyczyniły się do powstania mocnej społeczności obywatelskiej, która wielokrotnie później odgrywała znaczącą rolę.
– Na każdym następnym rozdrożu rozwoju demokracji na Słowacji społeczność obywatelska odegrała bardzo istotną rolę. Myślę, że to zawdzięczamy sprawdzianowi, jakim były ciężkie lata mečiarowskie – mówiła Čaputowa.

Debacie przysłuchiwała się polsko-czeska publiczność. Fot. Danuta Chlup

Debaty słuchały osoby z Polski i z Czech, pojawili się Polacy z Zaolzia. Organizatorzy oferowali uczestnikom symultaniczne tłumaczenie w słuchawkach, lecz tylko część osób skorzystała z tej opcji. Wielu uczestników, czy to z polskiej, czy z czeskiej strony granicy, rozumiało zarówno język polski, jak i słowacki.  
Wydarzenie towarzyszyło cyklowi dyskusji, spotkań literackich oraz pokazów filmowych pod hasłem „Zła pamięć”, poświęconych mrocznym kartom środkowoeuropejskiej historii.
Obszerny materiał nt. wizyty Zuzany Čaputowej w Cieszynie opublikujemy wkrótce w papierowym wydaniu „Głosu”.