czwartek, 17 kwietnia 2025
Imieniny: PL: Anicety, Klary, Rudolfina| CZ: Rudolf
Glos Live
/
Nahoru

Noszak, wielki dyplomata. Wykład MUR o cieszyńskim księciu | 16.03.2025

Z czym kojarzy się dziś Noszak? Z piwem, jakie jeszcze do niedawna produkował Browar Zamkowy w Cieszynie. Ale Noszak, Przemysław Noszak, książę cieszyński, powinien kojarzyć się z dyplomacją na wysokim poziomie, wizjonerstwem, a także dobrą i mądrą polityką. Mówił o tym słuchaczom Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego (MUR) w Czeskim Cieszynie Władysław Michał Żagan, etnolog, antropolog kultury i z zamiłowania historyk zajmujący się promocją historii i kultury Księstwa Cieszyńskiego.

Ten tekst przeczytasz za 3 min. 15 s

Marcowy wykład, jaki miał miejsce w Klubie „Dziupla”, pozwolił szerzej spojrzeć na nietuzinkową postać, jaką był Przemysław Noszak, cieszyński książę. Władysław Michał Żagan już na wstępie zauważył, że urodzony między 1332 a 1336 rokiem książę, żył bardzo długo jak na swoje czasy.
– Średniowiecze kojarzy nam się z tym, że ludzie żyli krótko. Tymczasem Przemko dożył prawie 76 lat, więc to naprawdę bardzo dużo – podkreślił, wskazując, że średnia życia w średniowieczu wynosiła 40 lat. – Więc jeżeli ta epoka Przemysława trwała tak długo, bo rządził on naprawdę długo jak na swoje czasy, to jest to epoka, która w pewien sposób odcisnęła swoje piętno w dziejach europejskich – ocenił.

Jeden ze slajów wyświetlonych w czasie wykładu. Fot. Łukasz Klimaniec

Mówiąc o wizerunku Przemysława Noszaka, Władysław Michał Żagan zwrócił uwagę że wizerunek kamienny księcia znajduje się na tumbie w kościele Marii Magdaleny w Cieszynie, który jest nekropolią Piastów cieszyńskich. Przywołał też ciekawostkę – papież Innocenty w jednym z listów nazwał Przemysława Noszaka „próżnym gogusiem” ze względu na styl ubierania się cieszyńskiego księcia, który – podążając za pojawiającą się modą – ubierał krótsze części wierzchniej odzieży, zamiast długich do kostek szat.

Cieszyński książę dał się poznać jako uznany dyplomata i wytrwany polityk. To on dowodził orszakiem, który zawiózł Annę Luksemburską na Wyspy Brytyjskie, zaufaniem darzył go cesarz Karol IV, a Władysław Jagiełło znając skuteczność Noszaka w europejskiej polityce, prosił go o podjęcie się pertraktacji z Zakonem Krzyżackim, by nie doszło do wojny i ostatecznie bitwy pod Grunwaldem.

– Dzięki kronice Jana Długosza wiemy co nieco o charakterze Przemka Noszaka. Jan Długosz charakteryzuje księcia jako męża roztropnego, sprawnego i poważnego. Roztropny, czyli kierujący się rozsądkiem, człowiek sprawiedliwy, porządny i rzetelny. A poważny to człowiek godny poważania, zaufania, czcigodny i szanowany. W tych trzech słowach Długosz opisuje księcia Noszaka jako polityka – wskazał Żagan.

Co ciekawe, to właśnie Długosz 50 lat po śmierci Przemysława Noszaka użył sformułowania określającego cieszyńskiego księcia, który u schyłku swego życia miał problemy z chodzeniem i musiał być noszony (stąd „noszak”) w lektyce. Władysław Żagan zauważył, że gdyby książę miał jakiekolwiek problemy wcześniej, aniżeli na starość, nie zrobiłby kariery w dyplomacji europejskiej.

Przypuszcza się, że Przemko zachorował na podagrę. W 1407 roku można znaleźć wzmiankę, że książę cieszyński z jednej strony wsiada na konia i jedzie do Pragi, żeby załatwić swojemu synowi pozycję na dworze w Pradze, ale tam Wacław IV z uwagi na jego stan zdrowia zwalnia go ze wszelkich powinności wobec Królestwa Czech. – Księciu Przemysławowi zostają wtedy jeszcze trzy lata życia i prawdopodobnie to są te trzy lata, kiedy jest on noszony w lektyce. Błędnym jest rozumowanie, że książę noszony był w lektyce całe życie – dodał wykładowca.
Więcej w papierowym wydaniu „Głosu”.



Może Cię zainteresować.