– Jako młody człowiek traktowałem wujka z wielkim respektem, ponieważ wiedziałem, że był więziony w obozach koncentracyjnych. To był chyba 1963 rok, byłem wówczas gościem na urodzinach wujka i zapamiętałem, że jego bracia byli bardzo ciekawi jego opowiadań. Potem zaś przyszły lata siedemdziesiąte i w 1971 r. wujek ofiarował mi książkę „Patrzyłem śmierci w oczy”. Kiedy ją przeczytałem, zrozumiałem traumę jego obozowych przeżyć – wspominał Jan Branny. – A o książce, która właśnie wyszła, opowiedział mi po raz pierwszy pod koniec lat 70. Zdradził nam wówczas, że wysłał do wrocławskiego Ossolineum pewne materiały. Tyle że nikt z nas nie zwrócił wtedy na to specjalnej uwagi. Dopiero po dziesięcioleciach przypomniałem sobie tę historię i z Józefem Szymeczkiem, ówczesnym prezesem Kongresu Polaków, pojechaliśmy do Wrocławia i faktycznie znaleźliśmy w Ossolineum te materiały – mówił.

Ponieważ jednak ich udostępnienie sporo kosztowało, Jan Branny poprosił o finansową pomoc rodzinę. – I wtedy nieoczekiwanie córka i wnuczka Leona Brannego stwierdziły, że w ich piwnicy spoczywają papiery po ojcu i dziadku. – Ten stosik liczył ponad 300 stron. To były rękopisy i maszynopisy, generalnie brudnopisy. Zdumiony dwa razy przeczytałem te niezwykle interesujące wspomnienia i postanowiłem, że trzeba je wydać – mówił Jan Branny.

 

 

 

Józef Szymeczek, który koordynował cały wydawniczy projekt dodał do tego, że książka jest cenna, ponieważ mamy do czynienia ze źródłem memuarystycznym. – To takie źródło, które pozwala nam poznać życie codzienne – wyjaśnił. – W tym wypadku przedstawia ono Seminarium Nauczycielskie na Bobrku, ale poznajemy też znane postaci z obu stron Olzy, żyjące w pierwszej połowie XX wieku. Są to ludzie znani ze słowników biograficznych i encyklopedii, ale opisywani z zupełnie innej, mniej oficjalnej strony. Poznajemy życie codzienne tamtych czasów, a także problemy zaolziańskich Polaków. Leon Branny ciekawie opisuje na przykład, jak przeszkadzała ludziom granica, ale mnie osobiście zaciekawiły opisy menu stołówki szkolnej, bo mój syn ciągle na to narzeka – żartował Józef Szymeczek. – Nie będę jednak więcej zdarzał, zachęcę natomiast do jej przeczytania – zakończył.

 

 

 

Leon Branny urodził się 18 maja 1913 r. w Sibicy, jako syn Franciszka i Joanny z domu Latoszyńskiej. Po ukończeniu szkoły ludowej w rodzinnej miejscowości kształcił się najpierw w Państwowym Gimnazjum im. Antoniego Osuchowskiego w Cieszynie, a następnie w Państwowym Seminarium Nauczycielskim na Bobrku, które ukończył 16 czerwca 1933 r. W tym samym roku został nauczycielem kontraktowym w Istebnej, a w 1938 r. uczył w szkole w Goleszowie. Rok później wziął udział w kampanii wrześniowej. Po powrocie na okupowany Śląsk Cieszyński zaangażował się w konspirację. 11 kwietnia 1940 r. został aresztowany i wywieziony do obozu koncentracyjnego Dachau. Ostatecznie trafił do Mauthausen, gdzie pracował jako palacz w krematorium. W maju 1942 r. niemiecki sąd wydał w jego sprawie wyrok. Groziła mu kara śmierci, ostatecznie został skazany na osiem lat pozbawienia wolności i resztę okupacji spędził w kilku niemieckich więzieniach. 

Do rodzinnego domu w Sibicy wrócił 31 maja 1945 r. Nie mogąc pracować jako nauczyciel na Zaolziu wyjechał do Polski. W latach 1945-1948 pracował w domach zdrojowych na Dolnym Śląsku i w Jastrzębiu-Zdroju. Następnie przez ćwierć wieku prowadził szkolne internaty w Rydułtowach i Rybniku. W 1970 r. Śląski Instytut Naukowy w Katowicach wydał jego wspomnienia z czasów wojny zatytułowane „Patrzyłem śmierci w oczy”. Leon Branny zmarł 23 października 1987 r.