Nike 2019 dla Mariusza Szczygła za reportaż | 07.10.2019

Najważniejszą polską nagrodę literacką Nike przyznano w tym roku Mariuszowi Szczygłowi. Jury nagrodziło w niedzielę jego zbiór reportaży "Nie ma". Dzień wcześniej ogłoszono, że pisarz został laureatem Nike Czytelników. 

Ten tekst przeczytasz za 3 min. 30 s

Share

Szymon Brandys

brandys@glos.live

Fot. Beata Schönwald

„Nie ma” to ósma książka napisana przez Szczygła. Wcześniej autor zdobył popularność po obu stronach Olzy dzięki zbiorom reportaży poświęconym Czechom – „Gottland” (finalista Nike 2007 i Nagroda Czytelników) i „Zrób sobie raj” (nominacja do Nike 2011). W niedzielny wieczór w gmachu Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego jury pod przewodnictwem Marka Zaleskiego ogłosiło werdykt o przyznaniu Nike 2019 zbiorowi „Nie ma”. Jak pisze wydawca to „wielogłosowa rozprawa reporterska o kondycji człowieka i największym problemie cywilizacji: utracie braku, nieobecności”.

– Przyszedł w moim życiu taki moment, że pomyślałem, że nie piszę tylko dla czytelników, swoich bohaterek i bohaterów, ale mogę pisać reportaż także dla siebie. Pisarze fikcji mogą różne swoje sprawy pozałatwiać powieściami. Pomyślałem, że można to też robić reportażem. Opisując cudze życie, też coś dawać sobie – tłumaczył podczas gali Szczygieł.

W tegorocznym finale do nagrody głównej nominowano cztery powieści, dwa reportaże oraz biografie: Aleksander Kaczorowski – „Ota Pavel. Pod powierzchnią”, Marcin Kołodziejczyk – „Prymityw. Epopeja narodowa”, Małgorzata Rejmer – „Błoto słodsze niż miód”, Zyta Rudzka – „Krótka wymiana ognia”, Juliusz Strachota – „Turysta polski w ZSRR”, Mariusz Szczygieł – „Nie ma” oraz Szczepan Twardoch – „Królestwo”. Przewodniczący komisji Marek Zaleski określił w swojej laudacji książkę Szczygła jako „rozsypane archiwum z poszukiwań odpowiedzi na pytanie fundamentalne: dlaczego czegoś raczej nie ma niż jest?”.

Mariusz Szczygieł jest podwójnym tegorocznym zwycięzcą Nike – otrzymał bowiem laur dla pisarza wyłonionego głosami czytelników „Gazety Wyborczej”, czyli Nike Czytelników.

Szczygieł gościł nad Olzą w 2017 roku – okazję do spotkania z nim mieli uczniowie Liceum Ewangelickiego w Cieszynie i Polskiego Gimnazjum im. J. Słowackiego w Czeskim Cieszynie. Mówił wówczas m.in. o tym, jak zostać reportażystą: – Najważniejsze jest, żeby mieć dobrze wykształcony sposób obserwacji, żeby umieć zauważyć to, czego nie widzą inni, mieć inny sposób widzenia. Po drugie, trzeba lubić ludzi. Bo jeżeli mam takie poczucie, że ta Kryśka, Zośka, Maryśka są głupie, to zły sygnał. To znaczy, że mam tendencję do łatwego oceniania, a łatwość oceniania świata jest tutaj przeszkodą. To dobre dla publicysty. No i ważna jest też łatwość pisania.

>> Pisaliśmy na glos.live: Szczygieł wśród licealistów

Nike to nagroda za najlepszą książkę roku. W konkursie startować mogą utwory reprezentujące wszystkie gatunki literackie. Zwycięzca otrzymuje 100 tys. zł i statuetkę. Wśród laureatów nagrody znaleźli się już m.in.: Czesław Miłosz, Jerzy Pilch, Olga Tokarczuk czy Jarosław Marek Rymkiewicz.

Mariusz Szczygieł urodził się 5 września 1966 roku w Złotoryi. Absolwent Wydziału Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego. Jest reporterem i pisarzem. Uważany za ucznia Hanny Krall, a razem z Wojciechem Tochmanem i Jackiem Hugo-Baderem jest wymieniany w zagranicznych antologiach poświęconych współczesnej polskiej sztuce reportażu. Od 2001, kiedy skończył współpracę z TV Polsat, jego głównym tematem jest historia i kultura Czech.