Historia - Głos - glos.live

Oficer z Cieszyna, który zmienił losy świata | 14.12.2023

Zgodnie z decyzją ministra obrony narodowej Regionalne Centrum Informatyki Wrocław otrzymało imię płk. Gwido Karola Langera, oficera z Cieszyna, który był kierownikiem Biura Szyfrów. Pod jego dowództwem grupa polskich kryptologów w 1932 roku złamała system Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrowej.

Ten tekst przeczytasz za 4 min. 15 s

Płk. Gwido Karol Langer, oficer z Cieszyna, został patronem Regionalnego Centrum Informatyki Wrocław. Fot. ARC

Oficer z Cieszyna, który zmienił losy świata, wychodzi nareszcie z cienia – tak decyzję polskiego MON skomentował na facebookowym profilu Muzeum 4. Pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie Krzysztof Neścior, założyciel i prowadzący tę placówkę.

Końcem listopada minister obrony narodowej wydał decyzję, zgodnie z którą patronem Regionalnego Centrum Informatyki Wrocław został płk. Gwido Karol Langer, oficer z Cieszyna, który był organizatorem i kierownikiem Biura Szyfrów. To pod jego dowództwem grupa polskich kryptologów w 1932 roku złamała system Enigmy, niemieckiej maszyny szyfrowej.

Fot. ARC

Regionalne Centrum Informatyki Wrocław jest jednostką wojskową podległą Ministrowi Obrony Narodowej, bezpośrednio podporządkowaną Dowódcy Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni i przeznaczoną do zapewnienia resortowi obrony narodowej wsparcia teleinformatycznego dla potrzeb kierowania, dowodzenia i współdziałania Sił Zbrojnych RP w czasie pokoju, kryzysu i wojny w systemie stacjonarnym, we współdziałaniu z mobilnymi komponentami łączności SZ RP oraz z przedsiębiorcami telekomunikacyjnymi.

Gwido Karol Langer urodził się 2 września 1894 r. w Żylinie, ale całą swoją młodość spędził w Cieszynie, gdzie przeniosła się jego rodzina. W Cieszynie uczęszczał do czteroklasowej szkoły ludowej, a następnie kontynuował naukę w szkole realnej. Już jako młody człowiek wykazywał duże zainteresowanie naukami ścisłymi i techniką, co zaowocowało rozpoczęciem studiów w słynnej Terezjańskej Akademii Wojskowej.

Podczas I wojny światowej walczył w 16. Pułku Piechoty Obrony Krajowej „Kraków”. W czerwcu 1916 r., dostał się do rosyjskiej niewoli. W obozie jenieckim w Nikolsku Ussuryjskim przebywał aż do grudnia 1918 roku. Wtedy zaciągnął się do 5. Dywizji Strzelców Syberyjskich, w której został skierowany do szkoły oficerskiej. Razem z nią brał udział w walkach przeciwko armii bolszewickiej. Pojmany przez bolszewików został wysłany do Tuły skąd zbiegł do Polski we wrześniu 1920 roku.

Na początku 1922 roku został oficerem sztabu w dowództwie Pierwszej Dywizji Górskiej, a następnie skierowano go do Wyższej Szkoły Wojskowej w Warszawie. Po 1924 roku został oficerem w dowództwie 1. Dywizji Legionów w Wilnie. W 1930 roku wrócił do Warszawy, gdzie mianowano go kierownikiem referatu Biura Szyfrów w II Oddziale Sztabu Głównego.

Gwido Langer. Fot. ARC

W Biurze Szyfrów Gwido Langer wspólnie ze swoim zastępcą, Maksymilianem Ciężkim, zaangażował do pracy trójkę młodych naukowców – Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego. To właśnie oni, pod dowództwem Langera, złamali szyfr Enigmy. Poradzili sobie także z następnymi modyfikacjami wprowadzanymi przez Niemców. Latem 1939 roku polscy kryptolodzy zaprezentowali efekty swojej pracy sojusznikom z wywiadu francuskiego i brytyjskiego. Złamanie szyfru Enigmy zmieniło los wojny.

Po kampanii wrześniowej 1939 roku Langer kierował ekipą kryptologów we Francji, a po kapitulacji państwa francuskiego podjął współpracę z wywiadem brytyjskim w „wolnej strefie”. W marcu 1943 roku próbował dostać się do Hiszpanii, ale został aresztowany w pobliżu Perpignan, razem z zastępcą mjr. Maksymilianem Ciężkim. Do końca wojny był więziony w Niemczech. Przesłuchiwany przez Niemców nie ujawnił, że stał za złamaniem szyfrów Enigmy.

Po zakończeniu wojny Gwido Langer wyjechał do Londynu, gdzie rozpoczął pracę dla polskiego radio-wywiadu w Kinross. W 1947 roku został przeniesiony do rezerwy. Zmarł 30 marca 1948 roku w nędzy w hotelu w Kinross i został pochowany w nieoznakowanym grobie na cmentarzu Wellshill w Perth. 1 grudnia 2010 roku jego prochy ekshumowano i pochowano 10 grudnia na Cmentarzu Komunalnym w rodzinnym Cieszynie.

W roku 2012 jedna z ulic w Cieszynie została nazwana jego imieniem. 2 września 2013 roku nastąpiło uroczyste nadanie imienia pułkownika Gwidona Langera Zespołowi Szkół Technicznych w Cieszynie.

Powrót do przeglądu