Data obchodzenia Europejskiego Dnia Pamięci Ofiar Reżimów Totalitarnych jest nieprzypadkowa – 23 sierpnia w 1939 r. ministrowie spraw zagranicznych III Rzeszy i ZSRS, Joachim von Ribbentrop i Wiaczesław Mołotow, podpisali w Moskwie układ o nieagresji, który przesądził o wybuchu wojny, co było równoznaczne z IV rozbiorem ziem polskich. Najważniejszą częścią porozumienia dwóch totalitarnych potęg był dodatkowy, tajny protokół uzgadniający podział Europy Środkowo-Wschodniej (w tym Polski) na niemiecką i sowiecką strefę wpływów. Ustalenia te stanowiły zapowiedź ludobójczej polityki, w tym Holokaustu, a także masowych deportacji oraz represji dokonywanych w imię zbrodniczych idei.

 

Instytut Pamięci Narodowej od lat realizuje swoją ustawową misję, jaką jest badanie i dokumentowanie totalitarnych zbrodni, a także upamiętnianie ich ofiar. IPN jest jednym z 21 członków założycieli Platformy Europejskiej Pamięci i Sumienia, której celem jest współpraca na rzecz rozpowszechniania wiedzy dotyczącej systemów totalitarnych.