czwartek, 26 czerwca 2025
Imieniny: PL: Jana, Pauliny, Rudolfiny| CZ: Adriana
Glos Live
/
Nahoru

Kwietne dywany na Boże Ciało: piękna polska tradycja na liście UNESCO  | 16.06.2022

Tradycja układania dywanów kwietnych na procesję z okazji Uroczystości Ciała i Krwi Pańskiej istnieje w Polsce od ponad 200 lat. W grudniu 2021 roku polskie dywany kwietne towarzyszące procesjom Bożego Ciała w Spycimierzu oraz w Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce zostały wpisane na Reprezentatywną Listę Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego Ludzkości UNESCO.

Ten tekst przeczytasz za 4 min. 30 s
Do usypywania dywanów najczęściej wykorzystywane są ogrodowe i dzikie róże, polne maki, chabry, jaśminy. Fot. mat. Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Dziś, w czwartek 16 czerwca, przypada Uroczystość Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, zwana potocznie Bożym Ciałem. Tego dnia w trakcie uroczystej procesji wierni podążają ulicami miast i miejscowości, odwiedzając specjalnie przygotowane ołtarze polowe. Obchodom święta od lat towarzyszą kwiaty – płatki sypane przez dziewczynki zwane bielankami przed kapłanem niosącym monstrancję z Najświętszym Sakramentem. W Spycimierzu, Kluczu, Olszowej, Zalesiu Śląskim i Zimnej Wódce kwiaty są wykorzystywane również do układania wyjątkowych kompozycji kwietnych – tzw. dywanów kwietnych.

Spycimierz
Spycimierskie Boże Ciało ma około dwustuletnią tradycję, charakteryzującą się wyznaczeniem trasy procesji za pomocą kwietnego dywanu o długości około jednego kilometra, usypanego z płatków i całych kwiatów polnych oraz ogrodowych. Do 2006 roku trasa do tradycyjnych ołtarzy wiodła zarówno po drogach utwardzonych, jak i polnych. Konieczność utrzymania świeżości kwietnych dywanów sprawiła, że miejscowi twórcy zaczęli tworzyć kontury dywanów z mokrej ziemi, podsypywać wilgotnym piaskiem i spryskiwać gotowe już kompozycje wodą, by zapobiec zwiędnięciu kwiatów.
Do usypywania dywanów najczęściej wykorzystywane są ogrodowe i dzikie róże, polne maki, chabry, jaśminy, rumianki, bzy, kosaćce, białe i kolorowe akcje, żarnowce, piwonie, kaliny, łubiny, a także szyszki, liście paproci, palmy, kasztanowce, mech, bukszpany, pałki wodne, kory, nasiona różnych roślin oraz pocięta trawa. Najbardziej rozbudowane kompozycje znajdują się przed czterema głównymi ołtarzami. Twórcami spycimierskich dywanów kwietnych są często całe rodziny. 

Klucz
Uroczysta msza święta z okazji Bożego Ciała w kościele parafialnym w Kluczu rozpoczyna się tradycyjnie o godz. 10.00, dlatego kwietne dywany muszą powstać pomiędzy godz. 7.00 a 9.00 rano. W przygotowanie kompozycji angażują się więc wszyscy mieszkańcy – zarówno osoby starsze, jak i dzieci – których zadaniem jest udekorowanie konkretnego fragmentu kompozycji. Proces tworzenia rozpoczyna się od usypania warstwy piasku, który stabilizuje konstrukcję i zapewnia wilgoć pozwalającą na utrzymanie świeżości kwiatów. Autorzy sami określają jaką inwencję przyjmie tworzone dzieło. Kluczowe są również dostępne kwiaty, które są zbierane stosunkowo wcześniej i utrzymywane w świeżości, by jak najefektywniej prezentowały się w czasie procesji.

Olszowa
Dywan kwiatowy układany przez mieszkańców Olszowej ciągnie się przez całą długość wsi. Osiągająca kilkaset metrów kompozycja rozpoczyna się od drzwi kościoła parafialnego, a kończy na wysokości ostatniej kapliczki.
Przygotowania do Bożego Ciała w Olszowej trwają kilka dni. Rozpoczynają się zbieraniem kwiatów, które są przez mieszkańców grupowane, pielęgnowane i przechowywane w chłodnych pomieszczeniach. Do tworzenia dywanów wykorzystuje się pociętą trawę, która dla zachowania świeżości jest podlewana wodą. Przed ułożeniem kompozycji powstają specjalne miary z desek, w które następnie nasypywany jest piasek. 

Zalesie Śląskie
Odcinki kwietnych dywanów tworzonych w Zalesiu Śląskim są powierzone konkretnym rodzinom. Proces usypywania barwnych kompozycji skupia zarówno spokrewnionych, jak i niespokrewnionych ze sobą twórców, którzy chętnie biorą udział w budowaniu kwietnych kobierców. Za tworzeniem kompozycji pomiędzy plebanią a wejściem do kościoła co roku odpowiedzialni są mieszkańcy innych ulic. Od 2009 roku budowany jest również dodatkowy odcinek, odchodzący od ołtarza, którego stworzenie powierzone zostało mieszkańcom Lichyni.

Zimna Wódka
Msza święta w Zimnej Wódce odbywa się o godz. 7.00, dlatego twórcy tamtejszych kwietnych dywanów rozpoczynają swoją pracę już o godz. 4.00 rano. Wśród twórców spotkać można ludzi w każdym wieku, w tym również najmłodszych, którzy chętnie uczą się tej niezwykłej umiejętności. Podłoże kwietnych kompozycji wykonane jest ze skoszonej trawy lub liści paproci, a do wyznaczenia ram dzieła w tym przypadku nie wykorzystuje się desek oraz piasku. Wzory, podobnie jak w pozostałych miejscowościach, tworzone są z płatków lub całych kwiatów.
ZOBACZCIE PIĘKNE POLSKIE KWIETNE DYWANY:
 



Może Cię zainteresować.