Polskie korzenie pierwszej pokojowej noblistki | 25.07.2025
Na
nieoczywisty, ale niezwykle ciekawy temat natrafił Marian Steffek z Ośrodka
Dokumentacyjnego Kongresu Polaków w RC. Zajmując się genealogią Piastów, odkrył,
że pierwsza w historii Pokojowej Nagrody Nobla kobieta – Bertha von Suttner ma
polskie korzenie. Dlatego przygotował wystawę poświęconą tej postaci. Można ją
oglądać w siedzibie Kongresu Polaków w Republice Czeskiej przy ul. Grabińskiej
w Czeskim Cieszynie.
Ten tekst przeczytasz za 2 min. 45 s
Bertha von Suttner uważana była za największą pacyfistkę, ale dziś jest raczej mało znana.
– Badając
dokładnie rodowód Berthy von Suttner okazało się, że jej przodkami byli m.in.
Mieszko I oraz jego żona Dobrawa, pierwsi królowie Polski Bolesław Choroby i
jego syn Mieszko II Lambert, a także królowie Władysław Łokietek i Kazimierz
III Wielki. Jej przodkami byli również Jagiellonowie – Władysław II Jagiełło i
jego syn Kazimierz IV Jagiellończyk – mówi Marian Steffek.
Bertha von
Suttner była dopiero drugą kobietą, po Marii Curie-Skłodowskiej, która
otrzymała Nagrodę Nobla, a pierwszą laureatką nagrody pokojowej. W swoich
czasach uważana była za największą pacyfistkę, ale dziś jest raczej mało znana.
Ekspozycja przypomina tę nietuzinkową osobę, urodzoną w Pradze w 1843 roku,
która z powodu problemów finansowych rodziców musiała podąć pracę w roli
guwernantki w domu barona Karla Von Suttnera.
Wystawę
można oglądać do 20 sierpnia od wtorku do piątku w godzinach od 8.00 do 15.00
na parterze siedziby Kongresu Polaków w RC przy ul. Grabińskiej w Czeskim
Cieszynie.
Tam rozpoczął się jej związek z
młodszym o siedem lat najmłodszym synem barona – Arturem. Przeciwna temu
rodzina chcąc pozbyć się Berthy wysłała ją do Paryża, gdzie została sekretarką
szwedzkiego chemika Artura Nobla. Po krótkim pobycie wróciła jednak i
potajemnie wzięła ślub z Arturem von Suttnerem, który z tego powodu został
wydziedziczony przez rodzinę.
Małżonkowie
udali się do Gruzji, gdzie żyli skromnie – on był pisarzem, ona uczyła dzieci z
zamożnych rodzin. Jako wolontariusze pracowali też w szpitalach wojskowych w
czasie wojny rosyjsko-tureckiej. Cierpienie i okropieństwa wojny wywarły piętno
na Berthcie, która zaczęła pisać pacyfistyczne teksty. Po serii artykułów
powstała jej najsłynniejsza powieść „Precz z orężem!”, pod wpływem której
zaczęto szerzej rozmawiać o tym, że pochowanie męża lub syna na wojnie nie jest
okazją do świętowania ich bohaterskiej śmierci.
Wystawę
można oglądać do 20 sierpnia. Fot. Łukasz Klimaniec
– Bertha von
Suttner stałą się sławną pisarką i popularyzatorką idei pokojowych na całym
świecie – wskazuje Steffek. Zaznacza, że już 113 lat temu w swojej publikacji
„Barbaryzacja nieba” zwracała uwagę na wykorzystywanie przestrzeni powietrznej
do zabijania ludzi, temat dziś niezwykle aktualny.
Na wystawie znajdziemy
się sporo zdjęć Berthy von Suttner, w tym ukazujące ogłoszenie laureatów
Nagrody Nobla z grudnia 1905 roku. Są także wizerunki noblistki o polskich
korzeniach na banknocie i znaczkach pocztowych.