Tak to sobie niedawno wyobrażałam. Myślę, że wielu osobom ten stereotyp nie był obcy. Zamek, który uległ zniszczeniu przed wielu wiekami, można udostępniać jako atrakcję turystyczną – i bardzo często tak się dzieje. Ale pałac z XVIII-XIX wieku, który spłonął kilkadziesiąt lat temu? Albo zburzyć, albo odbudować!
Przed kilku laty, po odwiedzinach ruin rozległego neogotyckiego pałacu z XIX wieku w Kamieńcu Ząbkowickim na Ziemi Kłodzkiej, zmieniłam zdanie. Także częściowo zburzony pałac, miejscami bez dachu, pozbawiony tynku, ogołocony z wszelkich dekoracji, może wyglądać atrakcyjnie. Nawet bardzo atrakcyjnie. W przypadku neogotyku sprzyja temu jego wizualne podobieństwo do zamków średniowiecznych. Oczywiście nie oznacza to, że ot tak, z dnia na dzień, można udostępnić turystom niezabezpieczone, brudne, zarośnięte zielskiem i zasypane gruzem ruiny czy zgliszcza. Wymagają one oczyszczenia, dobudowania, stabilizacji i konserwacji pewnych części, uporządkowania terenu, zapewnienia bezpiecznych przejść dla zwiedzających. Wymagają dużego nakładu pracy i środków finansowych.
Kamieniec Ząbkowicki nie jest wyjątkiem. Niedaleko nas, w Tworkowie w gminie Krzyżanowice, można podziwiać ruiny innego monumentalnego pałacu, w tym przypadku neorenesansowego, który został spustoszony przez pożar w 1931 roku. Gmina, która jest właścicielem obiektu, odnowiła ruiny i udostępniła je zwiedzającym. Zadbała także o otoczenie. Całość wygląda niezwykle efektownie.
Obszerny artykuł nt. pałacu w Tworkowie możecie przeczytać w weekendowym wydaniu „Głosu”.