Polska - Głos - glos.live

Bambik, cringe, git, lol, zgerypała. Młodzieżowe Słowo Roku 2023. Oto finałowa dwudziestka | 16.11.2023

Zakończył się pierwszy etap plebiscytu PWN – Młodzieżowe Słowo Roku 2023, w którym Internauci zgłosili prawie 18 tysięcy słów i wyrażeń. Jury wyłoniło finałową dwudziestkę. Teraz zaczyna się kolejny etap konkursu, w którym każdy może oddać głos na swojego faworyta. Termin do 30 listopada 2023.

Ten tekst przeczytasz za 8 min. 15 s

W plebiscycie, jak co roku, pojawiły się nowe wyrazy, inspirowane komunikacją w ramach mediów, gier i codziennych kontaktów. Fot. Pixabay.com

Młodzieżowe Słowo Roku to plebiscyt organizowany przez Wydawnictwo Naukowe PWN pod patronatem naukowym Uniwersytetu Warszawskiego. Jest przedsięwzięciem popularyzującym język polski wśród młodzieży, zapoczątkowanym w 2016 roku w ramach projektu Słowa klucze i programu Narodowego Centrum Kultury „Ojczysty – dodaj do ulubionych”.

Tegoroczna edycja plebiscytu PWN na Młodzieżowo Słowo Roku jest już ósmą. Jednak jak co roku pojawiły się nowe wyrazy, inspirowane komunikacją w ramach mediów, gier i codziennych kontaktów, ale także znowu ujawnili się „dobrzy znajomi”, a więc słowa, które niemal na stałe weszły do języka młodzieży.

Finałowa lista słów i wyrażeń (w kolejności alfabetycznej):

bambik, baza, bratku/bruh, cringe, delulu, drillowiec, FR/for real, git, imo, LOL, NPC, odklejka, oporowo, rel, rizz, side-eye, sigma, slay, zgerypała

(poniżej znajdziecie znaczenie tych słów)

– Pierwszy etap tegorocznego plebiscytu dowodzi, że język młodzieży docenia wartości odwołujące się do prawdy i autentyczności. Ta pierwsza może być ujmowana w bardzo klasycznym, prostym rozumieniu – jako zgodność z rzeczywistością, ale także porządek i logika rzeczy, ta druga – jako sposób reakcji na informacje czy treści, z którymi styka się człowiek lub też jako styl życia we współczesnym świecie – uważa prof. dr hab. Anna Wileczek (Uniwersytet Jana Kochanowskiego w Kielcach), przewodnicząca jury.

Bartek Chaciński ("Polityka") w swoim komentarzu odnotowuje, że w tym roku w plebiscycie znalazło się wiele zgłoszeń odnoszących się do dbałości i uwagi (czasem przesadnej) przykładanej przez młodych mężczyzn do własnego wyglądu i szyku. Część z nich została przeniesiona na nasz grunt z krajów anglosaskich, gdzie została spopularyzowana przez sławnych youtuberów i raperów. Z kolei prof. dr hab. Marek Łaziński (Uniwersytet Warszawski), zwraca uwagę na wieloznaczne słowa, które od dekad funkcjonują w wielu wariantach w młodzieżowym slangu.

Głosowanie trwa do 30 listopada. Głosować można klikając --->TUTAJ

A co to w ogóle znaczy?

bambik - żółtodziób, nieudacznik, słabeusz, początkujący albo gorszy gracz, zawodnik. Określenie pejoratywne lub ironiczne, czasem żartobliwe (w nawiązaniu do wiralowej piosenki o bambiku z gry wideo „Fortnite”, który „nie ma V-dolców”, czyli waluty używanej w tej grze)
baza – wyraz aprobaty, uznanie dla czyjejś opinii, zwłaszcza wygłaszanej z odwagą lub kontrowersyjnej. W Polsce od dawna także składnik popularnego określenia „czaić bazę” (wiedzieć, rozumieć). W tym znaczenie jest kalką z angielskiego based, opisującego kogoś, kto głosi poglądy na bazie samodzielnie zdobytej wiedzy i zdrowego rozsądku. O samej osobie – jak i jej poglądach – mawia się też, że jest zbazowany
bratku/ bruh – zwrot do kumpla, przyjaciela, ziomka (dawne bracie, brachu), występujące też w wersji zapożyczonej z angielskiego (brother, skrócone bro)’. Bruh bywa synonimem bratku, częściej jednak ma znaczenie osobne – jako westchnienie wyrażające frustrację i niezadowolenie, czasem zdumienie, odpowiednik o, bracie! (albo nawet daj spokój)
cringe – coś żenującego, obciachowego, wywołującego wstyd lub niesmak. Wersja przymiotnikowa: cringe'owy (krindżowy). Czasownikowa: krindżować (np. to mnie krindżuje, ew. krindżuję, kiedy to widzę). Synonimem tej ostatniej formy jest mrozić. W jęz. ang. cringe to tyle co wzdrygnąć się. Mówi się więc często o dreszczu żenady
delulu – od ang. delusional ‘cierpiący na urojenia’. Oznacza osobę ogarniętą obsesją, zakochaną w swoim idolu/idolce, rzadziej w osobie z bezpośredniego otoczenia, i wierzącą we wzajemność. Często spotykane w języku fanek i fanów K-popu. W szerszym znaczeniu: osoba żyjąca w świecie urojeń, a nawet oderwana od rzeczywistości
drillowiec – w podstawowym znaczeniu osoba interesująca się drillem, czyli bardziej agresywną, mocniejszą i mroczniejszą odmianą trapu (dominującego w ostatnich latach nurtu rapu). Gdy wykracza poza kontekst muzyczny, opisuje w sposób pozytywny pewien luz w zachowaniu i ubiorze, częściej jednak jest pejoratywnym określeniem wytykającym łączenie patologii, nawiązań do świata gansterskiego i drogiej garderoby. A czasem po prostu określeniem osób noszących bardzo drogie ubrania znanych marek
FR/ for real – z ang. for real ‘naprawdę, realnie, rzeczywiście, na serio’ Zazwyczaj występuje jako wyraz zgody i aprobaty wobec wypowiedzi przedmówcy; (real i rel są w zgłoszeniach podawane jako wymienne, choć pierwotne ich znaczenia są odmienne
git– ‘dobry, dobrze’(skrót: G); zgłaszane także w wersji gites, gitesik, gitara, gituwa (gitówa). Słowo wieloznaczne, obecne w slangu od stu lat
imo – skrót od ang. in my opinion ‘moim zdaniem’. Jest akronimem zastępującym dłuższe wyrażenia: „według mnie”, „w moim przekonaniu”
LOL– skrótowiec od ang. lots of laugh ‘dużo śmiechu’; niegdyś odnosił się do zaznaczania komizmu i żartu, obecnie coraz częściej występuje w wypowiedziach o czymś niespodziewanym, zaskakujących, nieodpowiednim i wcale nieśmiesznym
NPC– niewyróżniająca się lub nieznana osoba; ktoś, kto zachowuje się mechanicznie, podejrzanie, dziwnie – jak postać z gry; od ang. non-player character, non-playable character ‘postać niebędąca graczem’; polski wariant tego skrótowca to enpecet
odklejka – stan oderwania od rzeczywistości lub osoba, która nie rozumie, co się dzieje, jest nieobecna myślami, zachowuje się dziwnie lub głupkowato
oporowo – bardzo, dużo, najmocniej, najlepiej, ale także intensywnie pracować, robić coś do końca. Synonim wyrażenia w opór oraz do oporu.
rel – z ang. relatable; ‘możliwy do powiązania z tematem’; potwierdzenie tego, co mówił przedmówca; inaczej „czuję to samo” lub zgadzam się z tobą”.
rizz – wyraz pochodzi od ang. charisma. Oznacza zespół cech pozwalających na duży wpływ na płeć przeciwną; urok; umiejętność „podrywu” i szerzej – wrażenie wywierane na innych;
side-eye – tłumaczone na język polski jako „boczne oko”; Spojrzenie z ukosa wyrażające, zdumienie, zażenowanie, niechęć, niezadowolenie; wywodzi się z memów prezentujących twarze z tzw. „krzywym spojrzeniem”
sigma – określenie wywodzące się z manosfery i odnoszące się do mężczyzny niezależnego, intrygującego, pewnego siebie. Sigma jest „samotnym wilkiem”, przekonanym o swej nieprzeciętności, odnosi sukcesy, ale się z tym nie afiszuje. Współcześnie, coraz częściej używane na określenie każdej osoby (także kobiety), która cieszy się z jakiegoś osiągnięcia; wyrażenie podziwu
slay – (z ang. slay – ‘niszczyć, gromić’) świetnie, znakomicie; określenie czegoś, co robi wrażenie, albo kogoś, kto wzbudza podziw, imponuje, „poraża”, np. atrakcyjnym wyglądem; okrzyk zadowolenia. Slangowe: „you slay me” w formie dowcipnego komentarza stosowane było już sto lat temu
zgerypała – żartobliwy zrost wyrazowy oznaczający ocenę niedostateczną lub komentarz do fatalnej w skutkach decyzji, nieszczęśliwego zbiegu okoliczności; niefart. Pochodzi z cytatu: „Z gery pała, z maty kolejna”, zaczerpniętego z serialu „Szkoła”. Słowa te stały się popularnym wiralem rozpowszechnionym w mediach społecznościowych.
Organizatorzy plebiscytu Młodzieżowe Słowo Roku 2023 podjęli decyzję o usunięciu jednego ze słów z finałowej dwudziestki. Chodzi o „kys”, którego znaczenie pochodzi od angielskiego „kill yourself” (dosłownie „zabij się”), a używane bywa jako „odczep się”, „koniec dyskusji”.