piątek, 4 października 2024
Imieniny: PL: Edwina, Rosławy, Rozalii| CZ: František
_-_transp.png){kind=spacer}
/ 
Cieszyńskie rody: Kmentowie | 30.08.2024
W dziejach budownictwa w naszym regionie ród Kmentów odegrał niebagatelną
rolę. W „Słowniku artystów na Śląsku Cieszyńskim” Witolda Iwanka odnajdziemy
biogramy kilku przedstawicieli tej familii.
Ten tekst przeczytasz za 5 min. 30 s
Metryka ślubu Franciszka Kmenta i Józefy Szalszy, pochodzącej z Frysztatu. Para pobrała się w 1838 roku. Źródło: parafia rzymskokatolicka pw. św. Marii Magdaleny w Cieszynie.
Kmentowie na Śląsk Cieszyński
przybyli z Moraw, więc w celu odtworzenia ich genealogii nieodzowna będzie
kwerenda w zasobach Morawskiego Archiwum Krajowego w Brnie. Przechowywane tam księgi
metrykalne na szczęście zostały zdigitalizowane, więc można wykonać kwerendę bez
wstawania od komputera.
Wydaje się, że pierwszym osiadłym na Śląsku Cieszyńskim przedstawicielem rodu był Andrzej Kment. Urodził się w 1788 roku w Mikulowie jako syn Józefa „Chmenta” i Anny Marii. Przez pewien czas pracował w Szumperku, który opuścił po 1826 roku. W schematyzmie z 1828 roku pojawia się z określeniem „Kreismauermeister” (okręgowy mistrz murarski/budowniczy) w Cieszynie. W 1833 roku został przyjęty do prawa miejskiego Cieszyna, czyli stał się pełnoprawnym mieszczaninem. Zmarł 12 września 1849 roku. Żoną Andrzeja była Elżbieta Ontrak, córka szewca z morawskiego miasta Velká Bíteš.
Prawdopodobnie dzieckiem Andrzeja był Franciszek (ur. ok. 1811, nie udało mi się jeszcze znaleźć jego metryki chrztu), z całą pewnością Maciej (ur. 1814), Maria (po mężu Potyka), Józef (I) (1816-1828), Anna Maria (ur. 1818), Jan (ur. 1820), Andrzej (ur. 1822), Antoni (ur. 1824), Wawrzyniec (ur. 1826) i Józef (II) (ur. 1829). Prawie wszyscy synowie byli związani z branżą budowlaną.
»Dynastia« budowniczych
Franciszek Kment (ur. ok. 1811), budowniczy z zawodu, 11 września 1838 roku poślubił Józefę Szalszę (Schalscha), córkę Wawrzyńca z Frysztatu. Dwoje ich dzieci przyszło na świat w Cieszynie – byli to Otylia Maria (ur. 1838) i Hubert Franciszek (ur. 1840). Franciszek Kment przeniósł się później z rodziną do Opawy, według spisu z 1857 roku mieszkał tam z żoną, z trzema synami: wspomnianym już Hubertem oraz Ferdynandem (ur. 1848) i Franciszkiem (ur. 1850), oraz z dwiema córkami: Elżbietą (ur. 1852) i Marią (ur. 1853).
Maciej Kment (ur. 1814), budowniczy z zawodu, 14 października 1839 roku poślubił Marię Gloger z Cieszyna. Zapewne do niego i jego młodszego brata odnosi się wzmianka z gazety „Gerichtshalle” (nr z 13 maja 1867) o Macieju i Antonim Kmentach, przedsiębiorcach budowlanych z Wiednia.
Andrzej Kment (ur. 1822) pojawia się w schematyzmie Galicji z 1872 roku jako rzeczoznawca „dla gruntów i realności” przy sądzie w Stanisławowie.
Antoni Kment (ur. 1824), budowniczy z zawodu, mieszkał w Cieszynie do około 1859 roku. Następnie przeniósł na Słowację, potem do Karyntii. Zmarł w 1911 roku w Maiernigg, miejscowości położonej niedaleko Klagenfurtu. Żonaty z Katarzyną Schimą, doczekał się licznego potomstwa. Jeden z jego synów, Emil Antoni (ur. 1854), był oficerem w wojsku austriackim.
Wawrzyniec Kment (ur. 1826), budowniczy z zawodu, mieszkał przez jakiś czas we Frysztacie, później przeniósł się do Cieszyna. Był żonaty z Karoliną Szalszą. W księgach metrykalnych odnalazłem informacje na temat czworga jego dzieci: syna Eryka (ur. 1859) oraz córek Aurelii (ur. 1860), Karoliny (ur. 1862) i Kornelii (ur. 1863). Ta ostatnia w 1883 roku w kościele w Boguminie poślubiła Walentego Dąbrowskiego, pracownika sądu w Jabłonkowie. Ich syn, Włodzimierz Dąbrowski, był adwokatem i polskim działaczem niepodległościowym, a w okresie międzywojennym posłem na Sejm Śląski.
Józef Kment (ur. 1829), budowniczy z zawodu, mieszkał w Opawie.
Familia organistów
Z Kmentami, rodem budowniczych, raczej nie byli spokrewnieni Kmentowie, rodzina organistów, wywodzących się z czeskiej miejscowości Řetová. Jednym z jej przedstawicieli był Jan Kment (ur. 1883), dyrygent chóru najpierw w kościele we Frydku, później w Strumieniu. Stamtąd trafił do Jabłonkowa. „Gwiazdka Cieszyńska” (nr 30 z 13 kwietnia 1912 roku). grzmiała, że konkurs na organistę był ustawiony: „To, co jednak słyszymy w kościele i przy pogrzebach zdaje się nie było powodem, aby ściągnąć pana Kmenta do Jabłonkowa, lecz rozchodziło się tu o całkiem coś innego – a mianowicie nadanie posady lepszej niż w Strumieniu renegatowi, którego za zaprzaństwa i usłużność wobec Niemców chciał Nordmark sowicie wynagrodzić”. Nordmark był niemieckim stowarzyszeniem, działającym na rzecz germanizacji szkolnictwa na Śląsku Cieszyńskim.Jan Kment pracował w Jabłonkowie do 1914 roku, kiedy został powołany do armii austriackiej. Zginął niedługo potem, mając zaledwie 27 lat.
Michael Morys-Twarowski
Wydaje się, że pierwszym osiadłym na Śląsku Cieszyńskim przedstawicielem rodu był Andrzej Kment. Urodził się w 1788 roku w Mikulowie jako syn Józefa „Chmenta” i Anny Marii. Przez pewien czas pracował w Szumperku, który opuścił po 1826 roku. W schematyzmie z 1828 roku pojawia się z określeniem „Kreismauermeister” (okręgowy mistrz murarski/budowniczy) w Cieszynie. W 1833 roku został przyjęty do prawa miejskiego Cieszyna, czyli stał się pełnoprawnym mieszczaninem. Zmarł 12 września 1849 roku. Żoną Andrzeja była Elżbieta Ontrak, córka szewca z morawskiego miasta Velká Bíteš.
Skąd to nazwisko?
Nazwisko być może pochodzi od słowa „gment/kment”, oznaczającego – jak można przeczytać w „Encyklopedii staropolskiej” Zygmunta Glogera – „najcieńsze płótno lniane, bisior, batyst”.
Nazwisko być może pochodzi od słowa „gment/kment”, oznaczającego – jak można przeczytać w „Encyklopedii staropolskiej” Zygmunta Glogera – „najcieńsze płótno lniane, bisior, batyst”.
Prawdopodobnie dzieckiem Andrzeja był Franciszek (ur. ok. 1811, nie udało mi się jeszcze znaleźć jego metryki chrztu), z całą pewnością Maciej (ur. 1814), Maria (po mężu Potyka), Józef (I) (1816-1828), Anna Maria (ur. 1818), Jan (ur. 1820), Andrzej (ur. 1822), Antoni (ur. 1824), Wawrzyniec (ur. 1826) i Józef (II) (ur. 1829). Prawie wszyscy synowie byli związani z branżą budowlaną.
»Dynastia« budowniczych
Franciszek Kment (ur. ok. 1811), budowniczy z zawodu, 11 września 1838 roku poślubił Józefę Szalszę (Schalscha), córkę Wawrzyńca z Frysztatu. Dwoje ich dzieci przyszło na świat w Cieszynie – byli to Otylia Maria (ur. 1838) i Hubert Franciszek (ur. 1840). Franciszek Kment przeniósł się później z rodziną do Opawy, według spisu z 1857 roku mieszkał tam z żoną, z trzema synami: wspomnianym już Hubertem oraz Ferdynandem (ur. 1848) i Franciszkiem (ur. 1850), oraz z dwiema córkami: Elżbietą (ur. 1852) i Marią (ur. 1853).
Maciej Kment (ur. 1814), budowniczy z zawodu, 14 października 1839 roku poślubił Marię Gloger z Cieszyna. Zapewne do niego i jego młodszego brata odnosi się wzmianka z gazety „Gerichtshalle” (nr z 13 maja 1867) o Macieju i Antonim Kmentach, przedsiębiorcach budowlanych z Wiednia.
Andrzej Kment (ur. 1822) pojawia się w schematyzmie Galicji z 1872 roku jako rzeczoznawca „dla gruntów i realności” przy sądzie w Stanisławowie.
Skąd ten ród?
Kmentowie przybyli na Śląsk Cieszyński z Moraw.
Kmentowie przybyli na Śląsk Cieszyński z Moraw.
Antoni Kment (ur. 1824), budowniczy z zawodu, mieszkał w Cieszynie do około 1859 roku. Następnie przeniósł na Słowację, potem do Karyntii. Zmarł w 1911 roku w Maiernigg, miejscowości położonej niedaleko Klagenfurtu. Żonaty z Katarzyną Schimą, doczekał się licznego potomstwa. Jeden z jego synów, Emil Antoni (ur. 1854), był oficerem w wojsku austriackim.
Wawrzyniec Kment (ur. 1826), budowniczy z zawodu, mieszkał przez jakiś czas we Frysztacie, później przeniósł się do Cieszyna. Był żonaty z Karoliną Szalszą. W księgach metrykalnych odnalazłem informacje na temat czworga jego dzieci: syna Eryka (ur. 1859) oraz córek Aurelii (ur. 1860), Karoliny (ur. 1862) i Kornelii (ur. 1863). Ta ostatnia w 1883 roku w kościele w Boguminie poślubiła Walentego Dąbrowskiego, pracownika sądu w Jabłonkowie. Ich syn, Włodzimierz Dąbrowski, był adwokatem i polskim działaczem niepodległościowym, a w okresie międzywojennym posłem na Sejm Śląski.
Ogłoszenie braci Kmentów. Źródło: „Gwiazdka Cieszyńska”, 1855, nr 15.
Józef Kment (ur. 1829), budowniczy z zawodu, mieszkał w Opawie.
Familia organistów
Z Kmentami, rodem budowniczych, raczej nie byli spokrewnieni Kmentowie, rodzina organistów, wywodzących się z czeskiej miejscowości Řetová. Jednym z jej przedstawicieli był Jan Kment (ur. 1883), dyrygent chóru najpierw w kościele we Frydku, później w Strumieniu. Stamtąd trafił do Jabłonkowa. „Gwiazdka Cieszyńska” (nr 30 z 13 kwietnia 1912 roku). grzmiała, że konkurs na organistę był ustawiony: „To, co jednak słyszymy w kościele i przy pogrzebach zdaje się nie było powodem, aby ściągnąć pana Kmenta do Jabłonkowa, lecz rozchodziło się tu o całkiem coś innego – a mianowicie nadanie posady lepszej niż w Strumieniu renegatowi, którego za zaprzaństwa i usłużność wobec Niemców chciał Nordmark sowicie wynagrodzić”. Nordmark był niemieckim stowarzyszeniem, działającym na rzecz germanizacji szkolnictwa na Śląsku Cieszyńskim.Jan Kment pracował w Jabłonkowie do 1914 roku, kiedy został powołany do armii austriackiej. Zginął niedługo potem, mając zaledwie 27 lat.
Michael Morys-Twarowski
Gdzie doczytać?
Witold Iwanek, „Słownik artystów na Śląsku Cieszyńskim”, Bytom 1967 (o rodzie budowniczych)
Vladimír Škuta, „Rod Kmentů ve Slezsku a na Ostravsku”, „Těšínsko”, 21, 1978, nr 3, s. 37-39 (o rodzie muzyków)
Kment – genealogia, http://przodkowiezcieszyna.blogspot.com/2017/04/kment-genealogia.html (materiały do genealogii rodu).
Witold Iwanek, „Słownik artystów na Śląsku Cieszyńskim”, Bytom 1967 (o rodzie budowniczych)
Vladimír Škuta, „Rod Kmentů ve Slezsku a na Ostravsku”, „Těšínsko”, 21, 1978, nr 3, s. 37-39 (o rodzie muzyków)
Kment – genealogia, http://przodkowiezcieszyna.blogspot.com/2017/04/kment-genealogia.html (materiały do genealogii rodu).
