LISTOPAD 2023
Stanisław Zahradnik
Zmarł 5. 11. 2023 roku w wieku 91 lat. Był działaczem społecznym, aktywnym członkiem MK PZKO w Trzyńcu-Osiedlu oraz ZG PZKO, założycielem Sekcji Historii Regionu oraz jego długoletnim przewodniczącym. Jako historyk skupił swoją uwagę na regionie trzynieckim, Hucie Trzynieckiej i polskiej społeczności na Zaolziu. Ma na swoim koncie setki publikacji i dziesiątki artykułów.
Karel Schwarzenberg
Zmarł 11. 11. 2023 roku w wieku 85 lat. Po Praskiej Wiośnie został działaczem opozycji antykomunistycznej, po wyborze Václava Havla na prezydenta został jego kanclerzem. W latach 2007-2009 oraz 2010-2013 był ministrem spraw zagranicznych RC. W 2009 roku razem z Miroslavem Kalouskiem założył partię TOP 09 i został jej przewodniczącym.
GRUDZIEŃ 2023
Radomir Krygiel
Zmarł 14 grudnia w wieku 62 lat. Był cenionym fotografikiem naszego regionu, członkiem Zaolziańskiego Towarzystwa Fotograficznego i uczestnikiem wielu jego plenerów i wystaw. Od młodości angażował się w pracy MK PZKO w Hawierzowie-Błędowicach najpierw jako kierownik kółka fotograficznego oraz działacz legendarnego Klubu Młodych „Na strychu”, potem jako grafik. W Zarządzie koła działał aktywnie do ostatnich swoich dni.
Pawełka Niedoba
Zmarła 30 grudnia. Całe pokolenia Zaolziaków zapamiętały ją jako „Panią Bajkę”. Była aktorką, lalkarzem, w latach 1993-2009 stała na czele Teatru Lalek „Bajka” Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego, a od 2008 roku Sceny „Bajka” Teatru Cieszyńskiego. Wielu utkwiła w pamięci także jako aktorka Sceny Polskiej, głównie dzięki sztuce „Janosik, czyli na szkle malowane” z 1976 roku. Zasiadała w jury konkursów recytatorskich.
STYCZEŃ 2024
Zofia Matyskowa
Zmarła 6 stycznia w wieku 86 lat. Pracowała najpierw jako nauczycielka w polskiej szkole w Bystrzycy, potem jako metodyczka Okręgowego Instytutu Pedagogicznego w Ostrawie, a następnie zajmowała się metodyką na Wydziale Pedagogicznym w Ostrawie oraz w katedrze polonistyki i folklorystyki Uniwersytetu Ostrawskiego. Zajmowała się specyfiki języka polskiego uczniów polskich szkół na Zaolziu.
Tadeusz Isakowicz-Zaleski
Zmarł 9 stycznia w wieku 67 lat. Ten katolicki ksiądz obrządku ormiańskiego i łacińskiego był w czasach PRL uczestnikiem opozycji antykomunistycznej, duszpasterzem robotników. Jako prezes założonej w 1987 roku Fundacji im. Brata Alberta angażował się w pomoc niepełnosprawnym. Zabiegał o upamiętnienie ofiar zbrodni wołyńskiej. Był pisarzem, poetą i publicystą.
Jana Hlaváčowa
Zmarła 13 stycznia w wieku 85 lat. Należała do najbardziej wyrazistych czeskich aktorek epoki powojennej. Zagrała dziesiątki ról na deskach Teatru Narodowego w Pradze oraz Teatru na Winohradach. Przez miłośników kina zostanie zapamiętana m.in. dzięki roli w serii filmowej reżysera Dušana Kleina „o poetach”. Jej charakterystyczny głos znalazł zastosowanie w radiu i dubbingu. Swoje doświadczenia przekazywała studentom praskiej DAMU.
LUTY 2024
Lidia
Szczerbińska
Zmarła
17 lutego w wieku 89 lat. Była polską gimnastyczką. W 1956 roku wystartowała na
igrzyskach olimpijskich w Melbourne, gdzie wraz z koleżankami zdobyła brązowy
medal ex aequo z radziecką reprezentacją. Rok później wyjechała do Australii,
gdzie zajmowała się nauczaniem gimnastyki.
Tomasz
Komenda
Zmarł
21 lutego w wieku 46 lat. Jego nazwisko znane jest w całej Polsce dzięki
filmowi „25 lat niewinności. Sprawa Tomka Komendy”, który opowiada autentyczną
historię jego życia. W 2004 roku został skazany na 25 lat więzienia za
zbrodnię, której nie popełnił. W 2018 roku został uniewinniony. Wyszedł na
wolność po 18 latach spędzonych za kratkami.
MARZEC 2024
Tadeusz Kołatek
Zmarł 5 marca w wieku 77 lat. Był długoletnim dyrygentem chóru mieszanego „Preludium” działającego w latach 1974-1994 przy MK PZKO w Nowym Boguminie. Na całym terenie znany był jako znający się na swoim fachu stroiciel instrumentów muzycznych.
Józef Wierzgoń
Zmarł 18 marca w wieku 89 lat. Zarówno jako profesjonalista, jak i społecznik, animator życia śpiewaczo-muzycznego pozostawił po sobie niezwykły dorobek. Dyrygował wieloma chórami, w Karwinie założył śpiewaczo-muzyczną wizytówkę Zaolzia, zespół „Przyjaźń”, był popularyzatorem wspólnego śpiewania, inicjatorem imprez muzycznych. W latach 1976-1990 stał na czele Teatru Cieszyńskiego w Czeskim Cieszynie.
Henryk Kiedroń
Zmarł 19 marca w wieku 72 lat. Był dziennikarzem, w latach 1986-1991 redaktorem naczelnym „Głosu Ludu”. Angażował się w życiu MK PZKO w Ostrawie, był członkiem założonego przez starszych panów z Hawierzowa i okolicy Zespołu Pieśni i Ruchu Nieskoordynowanego „Niezapominajki”.
KWIECIEŃ 2024
Jaroslav Bašta
Zmarł 7 kwietnia w wieku 75 lat. W historii Czechosłowacji i RC zapisał się jako dysydent, więzień polityczny, później deputowany do Izby Poselskiej, minister bez teki w latach 1998-2000, a także dyplomata – ambasador RC w Rosji i na Ukrainie. Po opuszczeniu w 2019 roku ČSSD związał się z SPD, z ramienia której startował w ostatnich wyborach prezydenckich.
Emilia Świder
Zmarła 22 kwietnia w wieku 73 lat. Była zaangażowaną do ostatnich chwil zaolziańską dziennikarką. Pracowała w polskiej redakcji Radia Czechosłowackiego w Ostrawie, w „Hutniku Trzynieckim”, współpracowała z „Głosem Ludu” i ze „Zwrotem”. Dbała o zachowanie dziedzictwa artystycznego swojego teścia Franciszka Świdera. Jeszcze jesienią zdążyła zorganizować wystawę jego twórczości malarskiej.
MAJ 2024
Tadeusz Wantuła
Zmarł 5 maja w wieku 73 lat. Przez całe życie angażował się na rzecz polskości na Zaolziu. Był inicjatorem i organizatorem wielu imprez, w tym młodzieżowych Zlotów. Jego pomysłem było Cierlickie, a później Trzynieckie Lato Filmowe, Zielona Szkoła nad Bałtykiem, angażował się w nadaniu wędryńskiej szkole imienia Wisławy Szymborskiej. W latach 1990-1992 był posłem Czeskiej Rady Narodowej z ramienia Forum Obywatelskiego, w 1990 roku został prezesem pierwszej Rady Polaków w Czechosłowacji.
Jan Kaczmarek
Zmarł 21 maja w wieku 71 lat. Uzyskał sławę jako kompozytor, autor muzyki do ponad 70 filmów długometrażowych i dokumentalnych oraz polskich i amerykańskich spektakli teatralnych. W 2005 roku zdobył Oscara za muzykę do filmu „Marzyciel” w reż. Marca Forstera. Był dyrektorem i twórcą Międzynarodowego Festiwalu Filmu i Muzyki „Transatlantyk”.
CZERWIEC 2024
Karol Franek
Zmarł 25 czerwca w wieku 81 lat. Całe życie zawodowe związał z Cieszyńską Drukarnią Wydawniczą. Był zecerem, linotypistą i drukarzem topograficznym. Dzięki jego staraniom powstało w 1996 roku Muzeum Drukarstwa w Cieszynie, którego celem jest rozpowszechnianie tradycji drukarskich w tym mieście.
Janusz Rewiński
Zmarł 1 czerwca w wieku 74 lat. Był znanym i lubianym polskim aktorem i satyrykiem, założyciel Polskiej Partii Przyjaciół Piwa, posłem na Sejm I kadencji. Popularność przyniosły mu występy w Kabarecie Olgi Lipińskiej oraz rola gangstera Stefana Siary Siarzewskiego w filmach „Kiler" i „Kiler-ów 2-ów” Juliusza Machulskiego.
LIPIEC 2024
Tadeusz Woźniak
Zmarł 8 lipca w wieku 77 lat. Zapamiętany został dzięki piosence „Zegarmistrz światła”, która ukazała się na jego albumie w 1972 roku. Za jej wykonanie zdobył nagrodę główną na 10. Krajowym Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. Komponował muzykę do poezji Tuwima, Leśmiana, Gałczyńskiego i Stachury.
Jerzy Stuhr
Zmarł 9 lipca w wieku 77 lat. Jest uznawany za jednego z najwybitniejszych i najpopularniejszych polskich aktorów swoich czasów. Występował w rolach teatralnych i filmowych, był reżyserem, filologiem, pedagogiem i pisarzem. Uzyskał tytuł profesora sztuk teatralnych, w latach 1990-1996 oraz 2002-2008 pełnił funkcję rektora Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. L. Solskiego w Krakowie.
Maryla Kaleta
Zmarła 26 lipca. Swoje życie zawodowe związała z Gimnazjum z Polskim Językiem Nauczania w Czeskim Cieszynie. Przez wychowanków została zapamiętana jako prostolinijna, energiczna kobieta. Była lubianą wychowawczynią klasy, instruktorką na kursach narciarskich, uczyła biologii i wychowania fizycznego. Mieszkała w Nawsiu.
SIERPIEŃ 2024
Jana Feberowa
Zmarła 13 sierpnia w wieku 59 lat. W latach 2016-2018 stała na czele Hawierzowa jako siódma z kolei prezydentka tego miasta, następnie aż do śmierci była wiceprezydentką ds. szkolnictwa i kultury. W polityce komunalnej angażowała się jednak znacznie dłużej. Działała również na polu charytatywnym.
Franciszek Smuda
Zmarł 18 sierpnia w wieku 76 lat. Grał najpierw na polskich boiskach, a potem amerykańskich i niemieckich. Po zakończeniu kariery piłkarskiej został trenerem, w latach 2009-2012 był selekcjonerem polskiej reprezentacji, którą poprowadził na Mistrzostwach Europy 2012.
WRZESIEŃ 2024
Henryk Wawreczka
Zmarł 19 września w wieku 60 lat. Całe życie poświęcił zbieraniu i badaniu dawnych pocztówek i fotografii miast Śląska Cieszyńskiego, co znalazło później swój wyraz w publikacjach takich, jak „Český Těšín na starých pohlednicích” czy „Jablunkov včera a dnes”. Jako historyk i kolekcjoner aktywnie współpracował z Muzeum Těšínska w Czeskim Cieszynie, co zaowocowało wieloma wystawami i projektami.
Barbara Horawianka
Zmarła 20 września w wieku 94 lat. Najpierw występowała w teatrach krakowskich, potem w Łodzi, a następnie w teatrach warszawskich. Zagrała w ponad 50 filmach. Była członkinią honorowego komitetu poparcia Bronisława Komorowskiego przed wyborami prezydenckimi w 2010 i 2015 roku. Została odznaczona Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.
PAŹDZIERNIK 2024
Alojzy Szupina
Zmarł 19 października w wieku 94 lat. Był ostatnim żyjącym współzałożycielem Grupy Beskidzkiej GOPR, działaczem PTTK, długoletnim zasłużonym ratownikiem i instruktorem ratownictwa górskiego, wytyczał szlaki turystyczne letnie i zimowe. To z jego inicjatywy powstał pierwszy wyciąg narciarski z napędem elektrycznym na Stożku.
Janusz Olejniczak
Zmarł 20 października w wieku 72 lat. Jest uważany za jednego z najważniejszych polskich pianistów ostatnich stu lat. W 1970 roku został laureatem VI nagrody na Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. Współpracował przy nagrywaniu muzyki do filmów w Polsce i za granicą. Nagrał większość partii fortepianowych do filmu „Pianista” z 2002 roku.
Jadwiga Barańska
Zmarła 24 października w wieku 89 lat. Polacy zapamiętali ją jako odtwórczynię roli Barbary Niechcic z filmu „Noce i dnie”, za którą otrzymała Srebrnego Niedźwiedzia na festiwalu w Berlinie. Karierę aktorską rozpoczęła na scenach teatrów warszawskich, ma w swoim dorobku wiele ról w Teatrze Telewizji. W 2015 roku widzowie głosujący na Diamentowe Lwy uznali ją za najlepszą polską aktorkę 40-lecia.