Zapytanie Polaków lub Czechów o zamek w Grodźcu może wywołać nie lada konsternację. W obu krajach Grodźców jest bowiem co niemiara. Z miejsca przychodzi na myśl Zamek Grodziec nieopodal Złotoryi lub Hradec nad Moravicí, zwany po polsku Grodźcem Golęszyckim, i jego dwa okazałe pałace. 

Czytaj więcej »»

Skoro tyle uwagi w ramach niniejszego cyklu poświęciliśmy już Kończycom, skorzystam z okazji, podtrzymam wątek i rzucę więcej światła na jeszcze jeden kończycki dwór. Będzie to od nas wymagało wyprawy na zachodnie krańce Śląska Cieszyńskiego, aż po Ostrawicę, biegnącą nieopodal Kończyc... no właśnie, jakich? 

Czytaj więcej »»

Historia Kończyc Małych rozpoczyna się, podobnie jak Kończyc Wielkich, w pierwszej dekadzie XIV w., gdy wieś wymieniona została na liście uposażeń biskupstwa wrocławskiego. 

Czytaj więcej »»

Śląsk Cieszyński obfituje w Kończyce, a Kończyce obfitują w zamki. Choć zdanie to może brzmieć nieco komicznie, jest w nim wiele prawdy, o czym sceptycy przekonają się już niebawem. Wizytę rozpoczniemy od położonych po polskiej stronie Kończyc Wielkich, czyli – o ironio – miejscowości mniejszej od sąsiednich Kończyc Małych, do których zawitamy następnym razem.

Czytaj więcej »»

Prawdopodobnie nazwa Zadni Groń niewielu brzmi znajomo, choć urządzona na jego zboczach rezydencja jest jedną z bardziej rozpoznawalnych w naszym regionie. Na Zadnim Groniu, pod przełęczą Kubalonka, w Czarnem, czy też, po prostu, w Wiśle, mieści się Zamek Prezydenta RP, zwany pieszczotliwie „Zameczkiem”. Temat podwójnie dobry na rozpoczęcie cyklu. Po pierwsze, jest to najmłodszy z zamków na Śląsku Cieszyńskim, w dodatku położony na peryferiach, co pozwala na nieszablonowe otwarcie, a te zawsze są w cenie. 

Czytaj więcej »»

Tak oto dotarliśmy do progu wakacji. Niektórzy – przynajmniej ci młodsi – zapewne zdążyli już entuzjastycznie opróżnić plecaki z wszystkiego, co przywodziło na myśl szkołę, by przekształcić je w wycieczkowe niezbędniki. Inni błogo zalegli na sofie z książką lub „padem” w ręce, wiedząc, że rodzicielski argument „Najpierw odrób lekcje!” stracił moc na kolejne dwa miesiące. Cóż pozostaje starszym?

Czytaj więcej »»

Wspominałem, że przypomnę dziś o Alfonsie Matterze – i nie będę gołosłowny. Czas najwyższy, można by rzec, ponieważ w ostatnim czasie robi się na jego temat głośno. Winnymi zamieszania są inicjatorzy upamiętnienia Mattera poprzez nadanie jego imienia jednemu z cieszyńskich rond. Czy zasłużenie? Jak najbardziej! Spieszę wyjaśnić dlaczego...

Czytaj więcej »»

Co za dużo, to niezdrowo. Tuzin folklorystycznych wypadów mógł znudzić osoby, które nie gustują w ludowej tematyce, więc zrobimy sobie od niej przerwę. Zapewne nie na długo, bo, po pierwsze, to moja specjalność, po drugie – nie wyczerpaliśmy jej potencjału. Na podróże śladami motywów w cieszyńskich legendach czy wizyty u narodów, które odznaczyły się w regionalnej frazeologii, przyjdzie czas. Nim skierujemy swoje kroki na inne szlaki, poświęćmy jednak chwilę na jeszcze jeden wątek...

Czytaj więcej »»

Nasze wędrówki śladami folkloru okazują się ostatnio raczej podróżami po historii aniżeli mapie. Czas to zmienić – dziś wątki biograficzne, których nie zabraknie, poprzedzimy wizytą w Ostrzeszowie, mieście powiatowym położonym w historycznej Ziemi Wieluńskiej.

Czytaj więcej »»

Czym są festiwale folklorystyczne? Okazją do promowania kultur reprezentowanych przez zapraszanych z całego świata gości, czy szansą na zarażenie tychże gości kulturą gospodarzy? A może tyglem, gdzie wszystko i wszyscy – przyjezdni, tubylcy, występujący i widzowie – miesza się, każdy zaś wyławia z niego coś dla siebie?

Czytaj więcej »»

Podejmując refleksję nad Kolbergiem i jego rzadką w Cieszyńskiem obecnością, uświadomiłem sobie jedną sprawę. Wszak Śląsk Cieszyński ma wśród ludoznawców swojego Oskara! Związanego z regionem przez większość życia, badacza kultury ludowej, rzetelnego historyka, a przy tym cenionego wychowawcę i duszpasterza, na którym można było polegać, jak na Zawiszy.

Czytaj więcej »»

Najbardziej rozpoznawalnym polskim etnografem jest Oskar Kolberg. Choć tak kategorycznie sformułowane tezy są dość ryzykowne, ta wydaje się akceptowalna. W polskość badacza nikt chyba nie wątpi – choć złośliwi mogliby się droczyć, że przecież jego rodzicami byli Francuzka i zniemczony szlachcic z Meklemburgii.

Czytaj więcej »»