Z czego wynikł ów skandal? Alfons Matter, należący do prominentnych niemieckich towarzystw, ba, członek Wydziału Gminnego, czyli dawnego odpowiednika Rady Miejskiej, wynajął Polakom jedną ze swoich nieruchomości pod urządzenie pierwszego polskiego gimnazjum w regionie. Odważył się na to mimo otwartej krytyki i towarzyskiego wykluczenia ze strony miejscowej elity. Gdyby tego było mało, kilka lat później udostępnił Macierzy Szkolnej kolejną kamienicę, tym razem na potrzeby polskiej szkoły ludowej.
Matter działał na wielu frontach. Był zarządcą Towarzystwa Strzeleckiego, członkiem zarządu Volksbanku, hojnie łożył na budowę cieszyńskiego teatru i szpitala. Przede wszystkim zasłużył się jednak na rzecz pożarnictwa, pełniąc przez ponad 40 (!) lat funkcję komendanta Ochotniczej Straży Pożarnej. Za zasługi nagradzano go wielokrotnie, bez względu na zmieniający się klimat polityczny. Gdy cesarz Franciszek Józef wizytował remizę wybudowaną za komendantury Mattera, podarował mu spinkę z brylantem. W 1921 r., a więc już po odzyskaniu niepodległości, powstałą za jego sprawą dzielnicę miasta oficjalnie nazwano „Materówką”. W 1932 r. uroczyście wręczono mu medal za zasługi dla pożarnictwa, zaś polska prasa – nie zważając na to, że nawet nie posługiwał się językiem polskim – bez oporów nazywała go „jednym z najwięcej poważanych obywateli w Cieszynie”.


Alfons i Anna Matterowie doczekali się siódemki dzieci, z których większość osiadła w Niemczech i w Austrii. W Cieszynie pozostała najstarsza córka, Alicja, żona Andrzeja Kusionowicza (Grodyńskiego), któremu więcej uwagi poświęciliśmy w ostatnim artykule. Po tragicznej śmierci pierwszej żony Matter ożenił się po raz drugi, ze znacznie młodszą, pochodzącą z Frydku guwernantką, Adelą. Zamieszkali wspólnie w kamienicy nieopodal willi, którą zajmowali do 1947 r.


Jak kończy się historia Alfonsa Mattera? Smutno, lecz znamiennie dla czasów sowieckich. Nazwisko Mattera, wówczas schorowanego dziewięćdziesięcioczterolatka, zostało dopisane do listy osób przeznaczonych do wysiedlenia. Choć jako posiadacz 2. kategorii volkslisty miał prawo do rehabilitacji sądowej, z niejasnych przyczyn nigdy do niej nie doszło. Może miało to związek z posiadanymi kamienicami, które po wysiedleniu przeszły na własność państwa. Choć całe życie przeżył w Cieszynie, zmarł na wygnaniu – podczas drogi podupadł na zdrowiu, a śmierć zastała go w gliwickim szpitalu. Szczęśliwie jego ciało sprowadzono jednak na Cmentarz Komunalny, gdzie, w rodzinnej ziemi, spoczywa do dziś.
Jakub Skałka