poniedziałek, 28 kwietnia 2025
Imieniny: PL: Bogny, Walerii, Witalisa| CZ: Vlastislav
_-_transp.png){kind=spacer}
/ 
Rozpoczął się adwent - w tradycji chrześcijańskiej czas radosnego oczekiwania na przyjście Chrystusa | 03.12.2023
W tym roku, pierwsza niedziela adwentu przypada 3 grudnia, a ostatnim dniem tego okresu jest zawsze Wigilia Bożego Narodzenia – 24 grudnia. Słowo adwent pochodzi od łacińskiego adventus, które oznacza przyjście. Dla starożytnych Rzymian oznaczało oficjalny przyjazd cezara. We wczesnym chrześcijaństwie odnosiło się do podwójnego przyjścia Chrystusa: jako człowieka i jako sędziego na końcu świata.
Ten tekst przeczytasz za 5 min. 60 s
Fot. canva
Adwent w kościele katolickim
Od kilkunastu lat akcentowany jest aspekt radosnego oczekiwania. Jako pomoc w odnowie duchowej w parafiach organizowane są m.in. rekolekcje i dni skupienia.
W ciągu tych trzech tygodni szaty liturgiczne księży odprawiających msze św. będą w kolorze fioletowym. Wyjątkiem jest trzecia niedziela – niedziela gaudete, czyli niedziela radości, kiedy szaty są w kolorze różowym. Nazwa niedzieli pochodzi od słów antyfony na wejście: "Gaudete in Domino" – "Radujcie się zawsze w Panu". Teksty liturgii tej niedzieli przepełnione są radością z zapowiadanego przyjścia Chrystusa i z odkupienia, jakie przynosi.
"W Hiszpanii pierwsze wzmianki o przygotowaniu do obchodu Narodzenia Pańskiego, choć nieokreślane mianem adwentu, pochodzą z roku 380. Kanon 4 synodu w Saragossie, który odbył się w tym roku, poleca wiernym, aby od 17 grudnia do Epifanii, czyli do 6 stycznia +gorliwie gromadzili się w kościele, nie opuszczając ani jednego dnia+" – wskazuje liturgia godzin (brewiarz).
W tradycji gallikańskiej adwent miał charakter pokutny i ascetyczny, a więc związany był z praktykami postnymi, abstynencją, czasem skupienia, co wspomina św. Hilary.
W V w. biskup Tours, Perpetuus, wprowadził w Galii obowiązek postu w poniedziałki, środy i piątki w okresie od św. Marcina – 11 listopada – do Narodzenia Pańskiego.
W Rzymie okres przygotowania do Narodzenia Pańskiego został wprowadzony dopiero w drugiej połowie VI w. Tam adwent miał charakter liturgicznego przygotowania na radosne święta Narodzenia Pańskiego, ze śpiewem "Alleluja, Te Deum laudamus", z odpowiednim doborem czytań i formularzy, bez praktyk pokutnych.
W VI w. papież Grzegorz Wielki skodyfikował kanon rzymski, wprowadzając m.in. do liturgii mszy odmawianie modlitwy "Ojcze nasz" zaraz po kanonie eucharystycznym. Ujednolicił jednocześnie zalecenia liturgiczne dotyczące adwentu. Od tego czasu adwent trwa w Kościele katolickim cztery niedziele i stał się okresem oczekiwania na uroczystość Bożego Narodzenia.
Od kilkunastu lat nie ma w Kościele zakazu urządzania hucznych zabaw. Akcentowany jest raczej aspekt radosnego oczekiwania.
Roraty
W czasie całego adwentu, poza niedzielami, codziennie odprawiane są roraty – msze św. poświęcone Matce Bożej, którą symbolizuje specjalna biała świeca zapalona podczas liturgii. Jest ona przewiązana białą lub niebieską wstęgą.
Kiedy msze św. były sprawowane po łacinie, na początku liturgii śpiewało się "rorate cali desuper" (spuśćcie rosę niebiosa), opartą na księdze proroka Izajasza, która mówi o tęsknocie człowieka za Zbawicielem. Zgodnie z tradycją, msza roratnia sprawowana jest o świcie. Jest to wyraz oczekiwania na Jezusa Chrystusa, nazywanego w Ewangelii św. Łukasza "Z wysoka wschodzącym Słońcem".
Msza roratnia rozpoczyna się w ciemnym kościele, który rozświetlają jedynie lampiony przyniesione przez wiernych.
Wieniec adwentowy
Jednym z elementów tradycji adwentowych jest także wieniec adwentowy wykonany z gałązek drzewa iglastego z czterema świecami, które zapala się kolejno w każdą niedzielę. Początkowo zwyczaj kultywowany był na ziemiach polskich w rodzinach ewangelickich. W latach 20. XX w. przyjął się także w rodzinach katolickich. Obecnie wieńce są częścią wystroju ołtarza, a kolejne zapalone świece przypominają o upływającym czasie i zbliżającej się uroczystości.
Historia wieńca adwentowego wiąże się z ewangelickim duchownym ks. Jana Wicherna, który w grudniu 1839 roku w sali modlitw ośrodka dla sierot z biednych dzielnic Hamburga zapalił pierwszą świecę.
Adwent w kościele ewangelickim
Oczekiwaniu na Boże Narodzenie towarzyszą symbole obecne w liturgii. "W luterańskich domach pojawiają się wieńce adwentowe z czterema świecami, które zapalane są w kolejne niedziele. Ich blask nawiązuje do proroctwa Izajasza, który zapowiadał nadejście Mesjasza – światłości świata. Przy wieńcach gromadzą się rodziny, by czytać Słowo Boże i zmawiać modlitwy. Umieszczane one są również w części ołtarzowej kościołów i kaplic" – podała rzecznik Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska.
"W czasie adwentu odprawiane są w luterańskich parafiach tygodniowe nabożeństwa. Barwą liturgiczną jest fiolet. Podczas liturgii wstępnej po Kyrie następuje zmiana: zamiast +Chwała na wysokościach Bogu+, ksiądz intonuje hymn Benedictus: +Błogosławiony niech będzie Pan, iż nawiedził i odkupił lud swój+. Zbór wówczas odpowiada: +Prostujmy swoje drogi, adwentu nadszedł czas, Bóg daje pokój błogi, Bóg Chrystus wzywa nas i mówi: Idę już. Przyjdź, Panie, przyjdź wołamy. Otwarte już serc bramy, w nich dary swoje złóż+" – wskazała rzecznik Kościoła luterańskiego w Polsce.
Godfrejów-Tarnogórska zaznaczyła, że nierozerwalnie związana z tradycją adwentową ewangelików jest muzyka. "Przykładem jest pieśń-hymn +Córko Syjońska+, wybrzmiewający w domach i podczas nabożeństw adwentowych. Ten dynamiczny i radosny utwór powstały w Niemczech na początku XIX wieku do muzyki Georga Friedricha Haendla z oratorium +Juda Machabeusz+. Jest to najbardziej znany adwentowy utwór muzyczny, a jego popularność jest porównywalna z kolędą +Cicha Noc+" – powiedziała.
W luterańskich domach popularny jest kalendarz adwentowy, służący do odliczania dni do wigilii Bożego Narodzenia. "Każdego dnia adwentu odkrywa się kolejny kartonik lub kopertę, gdzie ukryty jest werset biblijny, zadanie na dany dzień oraz niespodzianka" – wyjaśniła Agnieszka Godfrejów-Tarnogórska.
