W 200. rocznicę urodzin Pawła Stalmacha. Ciekawa inicjatywa Centrum Polskiego | 13.06.2023
W 2024 roku obchodzić będziemy dwusetną rocznicę urodzin
Pawła Stalmacha – dziennikarza, publicysty, działacza narodowego i społecznego,
postaci fundamentalnej dla polskiej historii Śląska Cieszyńskiego. W Centrum
Polskim przy Kongresie Polaków w Republice Czeskiej powstała ciekawa inicjatywa
upamiętnienia tej ważnej rocznicy.
Ten tekst przeczytasz za 2 min. 15 s
Fot. ARC
Na początku dwudziestego pierwszego wieku powstała w polskim
parlamencie instytucja Patronów Roku – corocznie tym tytułem uhonorowane są
wybitne postaci, idee oraz wydarzenia historyczne, ważne dla kultury i
tożsamości Polaków. Pierwszymi patronami w 2001 roku byli Ignacy Paderewski
oraz kardynał Stefan Wyszyński. Rok po roku lista upamiętnionych postaci
powiększała się. Centrum Polskie przy Kongresie Polaków w Republice Czeskiej,
po konsultacjach z wpływowymi środowiskami naszego regionu uznało, że
ustanowienie przez Sejm Rzeczypospolitej Polskiej nadchodzącego roku rokiem
Pawła Stalmacha będzie odpowiednim uhonorowaniem nie tylko postaci Pawła
Stalmacha, ale i ukłonem wobec całej polskiej społeczności, zamieszkującej
Śląsk Cieszyński. Swoje zaangażowanie zadeklarowało wiele organizacji ze Śląska
Cieszyńskiego, jak ZG PZKO, Macierz Szkolna w RC, Stowarzyszenie „Wszechnica”,
Muzeum 4 Pułku Strzelców Podhalańskich, Polskie Towarzystwo Historyczne oddział
w Cieszynie, Collegium Interethnicum, Stowarzyszenie Przyjaciół Polskiej
Książki, Fundacja Integracji Regionalnej „Skała” oraz Fundacja Volens. Pomysł
zyskał również przychylność Konsul Generalnej RP w Ostrawie, Izabelli Wołłejko-Chwastowicz.
Pamiętajmy, że Paweł Stalmach byłby pierwszym Patronem Roku,
tak bardzo związanym z regionem Śląska Cieszyńskiego. Dodatkowym atutem jest
również popularyzacja postaci naszego bohatera – osoby wciąż anonimowej dla
większości Polaków. A mowa przecież o człowieku, który w 1848 roku na Zjeździe
Słowiańskim w Pradze zadeklarował przynależność mieszkańców Śląska do narodu
polskiego. Osobie, która poświęciła swoje życia na działalność społecznikowską
i narodową - walcząc z uciskiem germanizacji. Postaci, która podczas powstania
styczniowego współtworzyła w Cieszynie tajną komórkę, zwaną Głównym Komitetem
Polskiej Rewolucji, będąc przez długi czas na oku austriackiej policji. Za
swoją propolską działalność był gnębiony aresztowaniami i karany finansowo.
Inicjatorzy zainteresowali pomysłem parlamentarzystów z
regionu Śląska Cieszyńskiego, dzięki czemu trwają prace nad projektem uchwały w
sprawie upamiętnienia Pawła Stalmacha.