Duże zainteresowanie towarzyszyło pierwszemu w 2022 roku wykładowi Międzygeneracyjnego Uniwersytetu Regionalnego Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej. Temat „Fakty i mity wojny czechosłowacko-polskiej o Śląsk Cieszyński” przygotowany przez Daniela Korbela zadziałał jak magnes i organizatorzy musieli odmawiać chętnym, którzy z powodu limitu miejsc w Klubie Dziupla w Czeskim Cieszynie nie mogli wziąć udziału w wydarzeniu.

Bo choć od zakończenia 8-dniowej wojny czesko-polskiej o Śląsk Cieszyński minęło już ponad 100 lat, wciąż pojawiają się nowe dokumenty źródłowe, a współpraca historyków z obu stron Olzy pozwala na spojrzenie na ten krwawy konflikt z innej perspektywy dając szansę na poznanie nowych odpowiedzi na stare pytania.

Daniel Korbel, absolwent Wydziału Prawa i doktorant Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach opierając się na swoich badaniach (pod kierunkiem prof. dr hab. Miłosza Skrzypka przygotowuje rozprawę doktorską dotyczącą wojny o Śląsk Cieszyński w styczniu 1919 r.) postawił akcenty na to, co jego zdaniem zostało przerysowane, co jest mitem, albo też jest jednoznacznie potwierdzone.

Zwrócił uwagę, że pierwsza informacja, jaką można napotkać o wydarzeniach z 1919 r. dotyczy liczebności wojsk. Według niej 16 tys. żołnierzy czechosłowackich uderzyło na 1,3 tys. Polaków. – Nie do końca tak było. W pierwszych dwóch dniach wojny, a więc 23-24 stycznia, czeskie wojska liczyły ok 6-7 tys. Mamy raporty na ten temat m.in. adiutanta sztabu ppłk Josefa Snejdarka. Podobnie podaje płk. Latinik – wskazał Korbel.

Rozprawił się też z mitem śmierci kpt. Cezarego Hallera, który miał zostać zamordowany przez Czechów. Przytoczył list ks. Gałuszki, proboszcza parafii w Kończycach Małych, który opierając się na relacjach parafian tak właśnie podał. Ale w tym liście Anna Haller, siostra kpt. Cezarego Hallera, wykreśliła zdania o dobiciu brata bagnetami dopisując, że zginął on od kuli.

– Kilka miesięcy temu znaleziono dokumenty ppor. Karolusa, dowódcy Kompani Ochotniczej Oświęcimskiej, który walczył w Kończycach Małych u boku kpt. Hallera. Razem cofali się, gdy wpadli pod ogień karabinów maszynowych. Kpt. Haller dostał kulę, którą okazała się raną śmiertelną – stwierdził Korbel. I zaznaczył, że ppor. Koralus, jako bezpośredni świadek śmierci kpt. Hallera, dokładnie opisał, jak zginął dowódca.

Prelegent odniósł się także do zbrodni w Stonawie, gdzie – według podawanych przez wiele lat informacji – Czesi mieli zamordować 19-20 polskich żołnierzy, którzy złożyli broń. Polemizował z liczbą ofiar.

– Jest pięć wiarygodnych relacji ludzi, którzy widzieli, co Czesi robią z jeńcami. Natomiast dwie relacje są bardzo prawdopodobne. A zatem maksymalnie mamy siedem przypadków takich zbrodni, a nie 19 czy 20. A to już się robi logiczne, że tych 13-14 pozostałych żołnierzy walczyło do końca. Ta walka trwała 7-8 godzin. Był ogień maszynowy, rzucano granaty, kontratakowano. To byli dzielni ludzi, którzy się nie poddali – podkreślał Korbel argumentując, że mówienie o kapitulacji polskich żołnierzy obraża ich pamięć.