poniedziałek, 30 czerwca 2025
Imieniny: PL: Arnolda, Emiliany, Lucyny| CZ: Šárka
Glos Live
/
Nahoru

Góral, filozof, kapłan. Mija 25 lat od śmierci ks. prof. Józefa Tischnera | 28.06.2025

Istnieją trzy rodzaje prowdy: świento prowda, tys prowda i gówno prowda - to znane i często przywoływane powiedzenie ks. prof. Józefa Tischera, górala, filozofa, katolickiego kapłana, publicysty i uznanej postaci w życiu intelektualnym Polski. Dziś, 28 czerwca, mija 25 rocznica jego śmierci. Decyzją Senatu RP Rok 2025 jest Rokiem ks. prof. Józefa Tischnera.

Ten tekst przeczytasz za 3 min. 15 s
Ks. prof. Józef Tischner. Fot. Stowarzyszenie Drogami Tischnera

Ks. prof. Józef Tischner to postać wyjątkowa. Był filozofem, który stawiał trudne i często niewygodne pytania, żeby pokazywać ludziom czym naprawdę jest odpowiedzialność, wolność, i solidarność. W środowiskach kościelnych uchodził za postać kontrowersyjną, w gronie intelektualistów był bardzo ceniony, a wierni, zwłaszcza górale, traktowali go jako swojego. 

Urodzony w 1931 roku w Starym Sączu całe życie łączył zainteresowania filozofią, teologią i publicystyką. Z początku studiował prawo na Uniwersytecie Jagiellońskim, następnie w latach 1950-1955 filozofię i teologię na Wydziale Teologicznym UJ. W 1955 r. ukończył Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Krakowskiej i 26 czerwca w bazylice katedralnej na Wawelu przyjął święcenia kapłańskie z rąk biskupa Franciszka Jopa. Po święceniach został wikariuszem w jawiszowickiej parafii św. Marcina. Gdy władze państwowe odmówiły zatwierdzenia jego nominacji na wikariusza parafialnego w Jeleśni, kontynuował studia w Warszawie na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej Akademii Teologii Katolickiej, a następnie, od 1957 r. na Wydziale Filozoficzno-Historycznym UJ, gdzie w 1959 r. uzyskał magisterium, a w 1963 r. obronił pracę doktorską.

W latach 1982-1985 i 1997-2000 był dziekanem Wydziału Filozoficznego Papieskiej Akademii Teologicznej, wieloletnim prezesem wiedeńskiego Instytutu Nauk o Człowieku. Został doktorem honoris causa Uniwersytetu Łódzkiego i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie. Był wykładowcą krakowskiej PWST, gdzie począwszy od 1980 r. prowadził monograficzne wykłady „Filozofia dramatu”.

Był autorem wielu prac poświęconych problemom egzystencjalnym, społecznym i etycznym m.in. „Świat ludzkiej nadziei” (1975), „Filozofia poznania” (1979), „Polski kształt dialogu” (1979) „Etyka solidarności” (1981), „Myślenie według wartości” (1982), „Polska jest ojczyzną” (1985), „Filozofia dramatu” (1990), „Spowiedź rewolucjonisty” (1993), „Nieszczęsny dar wolności” (1993), „Tischner czyta katechizm” (1996), „W krainie schorowanej wyobraźni” (1997). W 1997 roku napisał „Historię filozofii po góralsku”, która okazała się przebojem i została przeniesiona na ekran.
Przez lata związany z Podhalem, słynął z odprawiania mszy św. na Turbaczu, które gromadziły licznych wiernych. 

W czerwcu 1981 roku został kapelanem Związku Podhalan. Jesienią 1981 roku był kapelanem pierwszego zjazdu NSZZ Solidarność. Ks. Józef Tischner zmarł 28 czerwca 2000 roku w wyniku choroby nowotworowej – miał 69 lat. Został pochowany w Łopusznej k. Nowego Targu.

W 2012 roku, w zabytkowym „Domu na Dołkach” w Starym Sączu, otwarto Muzeum Księdza Józefa Tischnera. W muzeum można zobaczyć między innymi meble i książki z pokoju ks. Tischnera pochodzące z domu jego rodziców, co stanowi ważne świadectwo jego życia i pracy.

Decyzją Senatu RP Rok 2025 jest Rokiem ks. prof. Józefa Tischnera. Senatorowie w podjętej uchwale zaznaczyli, że ks. Tischner całym życiem budował „mosty między różnymi środowiskami i nurtami umysłowymi” oraz propagował wartości etyczne ważne zarówno dla społeczeństwa demokratycznego, jak i religijnego.


Może Cię zainteresować.