środa, 26 marca 2025
Imieniny: PL: Dory, Olgi, Teodora| CZ: Emanuel
Glos Live
/
Nahoru

O mózgu marszałka w Książnicy | 30.09.2018

Ten tekst przeczytasz za 2 min. 15 s
Małgorzata Szelong prezentuje jedną z fotograficznych kart. Fot. Witold Kożdoń

W piątek Książnica Cieszyńska zaprosiła na kolejne spotkanie w ramach cyklu „Cymelia i osobliwości w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej”. Tym razem w sali konferencyjnej biblioteki Małgorzata Szelong  zaprezentowała unikalną, owiana nimbem tajemnicy dokumentację pośmiertnych badań mózgu marszałka Józefa Piłsudskiego. Nad Olzę trafiły one za sprawą pochodzącego z Bystrzycy Kornela Michejdy.

 

Józef Piłsudski zmarł późnym wieczorem 12 maja 1935 r. w Belwederze. Jego ciało spoczęło w krypcie wawelskiej, a serce w Wilnie. Mózg, zgodnie z wolą zmarłego, został natomiast przeznaczony do celów naukowych. Preparat mózgu marszałka przekazano najwybitniejszemu ówczesnemu polskiemu specjaliście w tej dziedzinie, dyrektorowi Polskiego Instytutu Badań Mózgu w Wilnie, profesorowi Maksymilianowi Rosemu. Badania nie zostały jednak doprowadzone do końca. Przerwał je wybuch wojny. – Preparat mózgu zaginął w niewyjaśnionych okolicznościach, znikły też wszystkie wykonane odlewy i klisze fotograficzne – mówiła Małgorzata Szelong.

Efekty początkowego etapu badań prowadzonych w wileńskim Instytucie zostały jednak udokumentowane w wydanej drukiem w 1938 r. publikacji „Mózg Józefa Piłsudskiego/Le cerveau de Joseph Piłsudski. Cz. 1”, zawierającej detaliczny opis mózgu wraz z doskonałej jakości dokumentacją fotograficzną. – Wydawnictwo to miało unikalny charakter i przeznaczone było dla nielicznych wybranych osób i instytucji.  Do dziś nie wiadomo, w ilu egzemplarzach zostało wydrukowane, nakład z pewnością nie przekroczył jednak kilkudziesięciu sztuk. Obecnie znanych jest zaledwie kilkanaście egzemplarzy, z których jeden znajduje się w zbiorach Książnicy Cieszyńskiej – mówiła Szelong.

Unikalny album znalazł się nad Olzą za sprawą pochodzącego z Bystrzycy Kornela  Michejdy, syna pastora Karola Michejdy. Kornel Michejda był wybitnym chirurgiem, od 1922 r. profesorem w Katedrze Chirurgii Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Pracował tam do wybuchu wojny i doskonale znał się z profesorem Maksymilianem Rose. O tym jednak, w jaki sposób wydawnictwo trafiło do zbiorów Książnicy, przeczytacie w papierowym wydaniu „Głosu”.


Może Cię zainteresować.