niedziela, 27 kwietnia 2025
Imieniny: PL: Sergiusza, Teofila, Zyty| CZ: Jaroslav
_-_transp.png){kind=spacer}
/ 
Dziś Wielki Czwartek – początek Triduum Paschalnego | 14.04.2022
Od Wielkiego Czwartku, który w tym roku przypada dziś, 14 kwietnia, Kościół rzymskokatolicki rozpoczyna uroczyste obchody Triduum Paschalnego, w czasie którego będzie wspominać mękę, śmierć i zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Ewangelicy ten dzień nazywają Dniem Ustanowienia Wieczerzy Pańskiej.
Ten tekst przeczytasz za 4 min. 45 s
Fot. canva.com
Kościół rzymskokatolicki
W Wielki Czwartek liturgia uobecnia Ostatnią Wieczerzę, ustanowienie przez Jezusa Eucharystii oraz kapłaństwa służebnego. W tym roku po raz pierwszy od 2 lat liturgia Triduum będzie sprawowana w pełnych blasku, bez ograniczeń sanitarnych wprowadzonych w czasie pandemii.
Wielki Czwartek jest szczególnym świętem kapłanów. Rankiem, jeszcze przed wieczornym rozpoczęciem Triduum Paschalnego, ma miejsce szczególna Msza św. Co roku we wszystkich kościołach katedralnych biskup diecezjalny wraz z kapłanami (nierzadko z całej diecezji) odprawia Mszę św. Krzyżma. Poświęca się wówczas krzyżmo oraz oleje chorych i katechumenów. Przez cały rok służą one przy udzielaniu sakramentów chrztu, święceń kapłańskich, namaszczenia chorych, oraz konsekracji kościołów i ołtarzy. Namaszczenie krzyżem świętym oznacza przyjęcie daru Ducha Świętego. Krzyżmo (inaczej chryzma, od gr. chrio, czyli namaszczać, chrisis, czyli namaszczenie) to jasny olej z oliwek, który jest zmieszany z ciemnym balsamem.
Kapłani koncelebrujący ze swoim biskupem odnawiają przyrzeczenia kapłańskie. Msza Krzyżma jest wyrazem jedności i wspólnoty duchowieństwa diecezji.
Wieczorem w kościołach parafialnych i zakonnych Mszą Wieczerzy Pańskiej rozpoczyna się Triduum Paschalne. Przed rozpoczęciem liturgii opróżnia się tabernakulum, w którym przez cały rok przechowywany jest Najświętszy Sakrament. Odtąd aż do Nocy Zmartwychwstania pozostaje ono puste.
Msza św. ma charakter bardzo uroczysty. Jest dziękczynieniem za ustanowienie Eucharystii i kapłaństwa służebnego. Ostatnia Wieczerza, którą Jezus spożywał z apostołami, była tradycyjną ucztą paschalną, przypominającą wyjście Izraelitów z niewoli egipskiej. Wszystkie gesty i słowa Jezusa, błogosławieństwo chleba i wina nawiązują do żydowskiej tradycji.
Po homilii następuje obrzęd umywania nóg dwunastu mężczyznom (mandatum). Kapłan, jeśli trzeba, zdejmuje ornat i podchodzi do każdego z mężczyzn, polewa wodą jego stopy i wyciera je, z pomocą ministrantów. Gest dokonywany przez głównego celebransa przypomina gest Chrystusa i wyraża prawdę, że Kościół, tak jak Chrystus, jest nie po to, żeby mu służono, lecz aby służyć.
Jednak Chrystus nadał tej uczcie nowy sens. Mówiąc, że poświęcony chleb jest Jego Ciałem, a wino Krwią, ustanowił Eucharystię. Równocześnie nakazał apostołom: „To czyńcie na Moją pamiątkę”. Tradycja upatruje w tych słowach – poza przeistoczeniem – ustanowienie służebnego kapłaństwa, szczególne włączenie apostołów i ich następców w jedyne kapłaństwo Chrystusa.
W liturgii podczas śpiewu hymnu „Chwała na wysokości Bogu”, którego nie było przez cały Wielki Post, biją dzwony.
Po Mszy św. rusza procesja do tzw. ciemnicy. Tam rozpoczyna się adoracja Najświętszego Sakramentu. Wymownym znakiem odejścia Jezusa, który po Ostatniej Wieczerzy został pojmany, jest ogołocenie centralnego miejsca świątyni, czyli ołtarza. Aż do Wigilii Paschalnej ołtarz pozostaje bez obrusu, świec i wszelkich ozdób.
Kościół luterański
Wielki Czwartek w Kościele luterańskim nazywany jest Dniem Ustanowienia Wieczerzy Pańskiej (nazywanej też Komunią Świętą), Wieczerzą Świętą, Sakramentem Ołtarza lub Eucharystią.
Luteranie wierzą, że Komunia Święta jest sakramentem, to znaczy ustanowionym przez Jezusa Chrystusa widzialnym znakiem niewidzialnej łaski Bożej. Sakrament ten jest nie tylko pamiątką śmierci Chrystusa, ale również zapowiedzią radości Zmartwychwstania, szczególnym wniknięciem w Boże Tajemnice, które dzięki ustanowieniu Chrystusa możemy rozważać i przyjmować dla naszego zbawienia.
W Komunii Świętej Chrystus sam przychodzi w Swoim Ciele i Krwi pod postaciami chleba i wina. Luteranizm od samego początku wierzy w realną i substancjalną obecność Ciała i Krwi Chrystusa w chlebie i winie. Zgodnie z ustanowieniem Chrystusa, Komunia Święta jest udzielana wszystkim wierzącym pod dwiema postaciami.
Wielki Czwartek to radosny dzień w środku Wielkiego Tygodnia, dzień wdzięczności za ustanowiony przez Chrystusa sakrament. Barwą liturgiczną Wielkiego Czwartku jest biel — symbol czystości i niewinności. W tym dniu odprawiane są w parafiach luterańskich popołudniowe lub wieczorne nabożeństwa komunijne. W liturgii nabożeństwa ksiądz śpiewa dziękczynne „Chwała Bogu na wysokościach!,” zbór odpowiada: „Na wysokościach Bogu cześć”. W czasie nabożeństw wielkoczwartkowych dzwony kościelne dzwonią po raz ostatni, a następnie milkną aż do Wielkanocy.
