Zofia Iwanuszek prowadzi w Czeskim Cieszynie sklep z artykułami dekoracyjnymi i rękodzielniczymi. Chociaż przed Świętami Wielkanocnymi klientów jest sporo, nie żałuje, że piątek będzie dniem wolnym od pracy. Zamknie sklep na cztery spusty i poświęci czas rodzinie. – Cieszę się z dodatkowego wolnego dnia. Wykorzystamy długi weekend na rodzinny wyjazd w góry – cieszy się sklepikarka.

Dziś będą nieczynne urzędy, przychodnie lekarskie, większość sklepów. Duże sieci handlowe od razu jednak zapowiadają, że ich sklepy będą otwarte, i to nie tylko w Wielki Piątek, ale przez cały okres świąteczny. Dla osób, które będą musiały przyjść dziś do pracy, finansową rekompensatą będzie dodatek za pracę w święto. Związki zawodowe uważają, że to za mało. – Od lat zabiegamy o to, by czas otwarcia sklepów w czasie świąt uznanych przez państwo regulowała ustawa. Republika Czeska jest jedynym krajem w Europie Środkowej, w którym nie ma takiej regulacji. Kolejny, już trzeci projekt ustawy, która nakazywałaby zamknięcie sklepów w święta państwowe i inne dni ustawowo wolne od pracy, znajduje się w tej chwili w Izbie Poselskiej Parlamentu. Nie ośmielam się przewidywać, czy i w jakiej postaci ustawa ta zostanie przyjęta – powiedziała „Głosowi Ludu” przewodnicząca Związków Zawodowych Pracowników Handlu, Renáta Burianová. Dodała, że osobom pracującym w święta przysługuje co prawda dodatek w wysokości 100 proc. średniego dziennego zarobku, lecz zamiast tego pracodawca może dać pracownikowi zastępczy dzień wolny. W praktyce to oznacza, że kasjerki i sprzedawczynie pracują w święta, a w zastępstwie otrzymują wolne dni w mniej atrakcyjnych terminach.

Wielki Piątek jest ważnym dniem dla wszystkich chrześcijan, jednak największe znaczenie przywiązują do niego Kościoły protestanckie.

– Dla ewangelików Wielki Piątek to największe święto. Kiedy był on dniem roboczym, w zborach, gdzie są w tym dniu dwa nabożeństwa, zazwyczaj jedno odbywało się przed południem, drugie po południu, by również ludzie, którzy chodzą do pracy, mogli w nim uczestniczyć. Ale bardzo często bywało tak, że ludzie brali w Wielki Piątek urlopy albo zamieniali się w pracy zmianami. Także biuro naszego Kościoła zawsze było w tym dniu nieczynne. Cieszymy się bardzo, że teraz Wielki Piątek jest dniem wolnym – powiedział ks. Jan Wacławek, biskup Śląskiego Kościoła Ewangelickiego A. W. i pastor zboru w Nawsiu.

Wolny Wielki Piątek, który uchwalił czeski parlament na wniosek chrześcijańskich demokratów, nie jest całkowitą nowością na terenie dzisiejszej Republiki Czeskiej. W Czechosłowacji był dniem wolnym od pracy do lat 50. ub. wieku. Z wolnego dnia korzystają w Wielki Piątek mieszkańcy wielu krajów europejskich – m.in. Wielkiej Brytanii, Niemiec, Holandii, państw skandynawskich, a także sąsiedniej Słowacji. W Austrii mają wolne członkowie określonych Kościołów – ewangelicy, starokatolicy i metodyści. W Niemczech w Wielki Piątek, nazywany też „cichym piątkiem”, obowiązuje ponadto, podobnie jak w dniach żałoby narodowej, zakaz urządzania imprez tanecznych i sportowych.

W Polsce zasady są podobne do austriackich: wolny dzień przysługuje członkom pięciu Kościołów protestanckich, w tym Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego (Luterańskiego), który ma najwięcej wyznawców na Śląsku Cieszyńskim. – Korzystam z tego przywileju i wiem, że ewangelicy dość powszechnie biorą dzień wolny. Kiedyś były z tym problemy, ale teraz to jest już na tyle rozpowszechnione, że pracodawcy przychylnie na to patrzą – powiedział redakcji Piotr Kożdoń z Brennej.

Z wolnego piątku skorzystają także katolicy, którzy bez pośpiechu i bez obaw, że się nie wyrobią, będą mogli wybrać się do kościoła na obrzędy wielkopiątkowe, odbywające się w kościołach katolickich w godzinach popołudniowych lub wieczornych. Niemałe znaczenie ma wolny dzień dla rodziców, zwłaszcza młodszych dzieci. W szkołach podstawowych i średnich przed laty zostały bowiem wprowadzone dwudniowe ferie wielkanocne. Teraz rodzice przynajmniej w piątek nie będą musieli martwić się o zapewnienie opieki swoim pociechom.