niedziela, 29 czerwca 2025
Imieniny: PL: Pawła, Piotra, Salomei| CZ: Petr a Pavel
Glos Live
/
Nahoru

Tajemnica Chorągwi Księstwa Cieszyńskiego  | 29.06.2025

Odnaleziona na poddaszu kamienicy w Ostrawie w okresie wojennej zawieruchy w 1942 r. jest najstarszym – obok Madonny ze Starego Targu – eksponatem Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Ale więcej wokół niej znaków zapytania, niejasności i domysłów. Jednak Chorągiew Księstwa Cieszyńskiego jest świadectwem bogatej historii miasta i regionu. O jej losach i znaczeniu opowiadał historyk Jan Paweł Borowski w ramach Spotkania Szersznikowskiego.

Ten tekst przeczytasz za 3 min.
Cenny eksponat można oglądać w potężnej gablocie w Sali Rzymskiej Muzeum Śląska Cieszyńskiego. Fot. Łukasz Klimaniec

Od miesiąca w Sali Rzymskiej Muzeum Śląska Cieszyńskiego zwiedzający mogą podziwiać jeden z najcenniejszych eksponatów. Chorągiew Księstwa Cieszyńskiego z 1605 r. rozłożona w specjalnie przygotowanej dla niej potężnej gablocie przypomina o Piastach Cieszyńskich w 400 –lecie wygaśnięcia książęcej linii. Kłopot w tym, że tak naprawdę niewiele wiadomo o losach tej chorągwi. Jan Paweł Borowski mierząc się z tym tematem zaznaczył, że dla historyka jest trudnym zadaniem próbować rozwikłać tajemnicę przeszłości nie mając żadnych źródeł pisanych. A tak jest z rzeczoną chorągwią.

Unikatowy zabytek
Pewne jest to, że w listopadzie 1942 roku na poddaszu jednej kamienicy w Ostrawie odnaleziono chorągiew. Znalezisko wzbudziło wielką sensację. Julius Klitzner, ówczesny kustosz ostrawskiego muzeum, postanowił ją włączyć do nowo szykowanej ekspozycji, która została zaprezentowana 11 grudnia 1942 roku. 

– O tym odkryciu rozpisywała się lokalna niemiecka prasa. Skupiano się na tym, że to unikatowy zabytek, już wtedy łączono go z księciem Adamem Wacławem, księciem cieszyńskim. Ale dorabiano do niej historię, że chorągiew jest symbolem łączącym dzieje Księstwa Cieszyńskiego z Morawami, a złoty orzeł na błękitnym tle nie ma nic wspólnego z Polską, bo… Piastowie nie byli Polakami – mówił Jan Paweł Borowski nawiązując do prasowych relacji.
 
GALERIE Chorągiew Księstwa Cieszyńskiego
 
Otwarcie ekspozycji sprawiło, że sprawą szybko zainteresował się Wiktor Karger, kustosz Muzeum Cieszyńskiego, który postanowił ściągnąć chorągiew do Cieszyna. Interweniował u okupacyjnego burmistrza cieszyńskiego Wilhelma Koperbergera tłumacząc mu, że chorągiew to jednak zabytek bezcenny dla Cieszyna i ważniejszy, niż dla Morawian. Koperberger zwrócił się więc do władz Protektoratu Czech i Moraw o przekazanie chorągwi do Cieszyna, co udało się dopiero 12 sierpnia 1943 r. W zamian cieszyńska placówka podarowała do Ostrawy inkunabuł z 1498 r. (był to podwójny egzemplarz, jeden do dziś jest w Książnicy Cieszyńskiej).

Wiktor Karger urządził w cieszyńskim muzeum salę zbrojną i salę chorągwi, w której znalazły się m.in. chorągiew Cieszyńskiego Towarzystwa Strzeleckiego nadana w okresie wojen napoleońskich Kompanii Strzelców Wyborowych, która rekrutowała się spośród członków Towarzystwa Strzeleckiego, a także trójkolorowa flaga francuska pozyskana podczas oblężenia Paryża w 1814 r. przez cieszyński pułk Wenzela von Colloredo.

Malowana, nie haftowana
Jak jednak chorągiew Księstwa Cieszyńskiego znalazła się w Ostrawie? Wiktor Karger podejrzewał, że znajdowała się w kolekcji hrabiów Wilczków (Hans Wilczek był bowiem kolekcjonerem) lub znajdowała się w zamku w Polskiej Ostrawie, a potem trafiła na strych kamienicy. To jednak mylne tropy.
Więcej na ten temat w papierowym wydaniu "Głosu"


Może Cię zainteresować.